Trẻ ngộ độc thuốc trợ tim vì tưởng…kẹo

Bác sĩ Nguyễn Minh Tiến, bệnh viện Nhi Đồng 1 TP.HCM cho biết khoa tim mạch của bệnh viện vừa cấp cứu thành công cho một bệnh nhi bị ngộ độc thuốc trợ tim digoxin khá hy hữu.

Theo lời của người nhà bệnh nhi Trần Anh N. (ba tuổi, ngụ Vĩnh Long), trong một lần đi chơi, anh trai của bé N. (mười tuổi) lượm được một lọ thuốc digoxin, hàm lượng 0,25mg và để trên bàn ăn cơm trong nhà. Tưởng anh trai mua kẹo nên bé N. đã lấy nhai nuốt, không rõ số lượng bao nhiêu viên. Khoảng một giờ sau, bé N. bị đau bụng, nôn mửa, loạng choạng.

Người nhà vội đưa bé vào bệnh viện địa phương điều trị. Tại đây phát hiện bé bị rối loạn nhịp tim chậm nên sau khi sơ cứu đã chuyển ngay bé lên Nhi Đồng 1. Qua thăm khám và đo điện tâm đồ, các bác sĩ phát hiện bé N. bị rối loạn nhịp chậm rất nặng, còn khoảng 40 – 55 lần/phút, huyết áp tụt nên ngay lập tức tiến hành đặt máy tạo nhịp tạm thời cho bé. Nhờ đó, tình trạng bệnh nhi dần cải thiện, mạch huyết áp ổn định, qua cơn nguy hiểm. Hiện bé đang được tiếp tục điều trị và theo dõi tại khoa tim mạch.

Theo SGTT

-->đọc tiếp...

Hãy cẩn thận với muối

Ai cũng biết rằng ăn muối là có hại, nhất là cho tim mạch, thế nhưng hại đến mức độ nào thì vẫn chưa ai biết. Nếu được hỏi thì ai cũng bảo nên giảm lượng muối trong các món ăn vào. Tuy nhiên, nói thì dễ mà làm thì khó.

Có tình trạng là hiện nay thực phẩm chế biến sẵn chứa khá nhiều muối. Năm 2004, cơ quan tiêu chuẩn thực phẩm Anh tung ra chiến dịch gọi là “Know Your Numbers”, nhằm báo động cho mọi người tiêu dùng là họ phải giảm lượng muối ăn vào. Và kết quả hiện nay, lượng muối tiêu thụ ở Anh đã giảm rất đáng kể.

Phần Lan còn tổ chức cả một chiến dịch mạnh mẽ trong suốt 30 năm qua nhằm hạn chế lượng muối tiêu thụ hàng ngày. Chính vì vậy mà hiện nay sản lượng muối của quốc gia này đã giảm tới 35%, và số người có nguy cơ đột quị giảm gần 80%.

Setephen Havas, giáo sư dịch tễ học thuộc Trường Đại học Y khoa Maryland, Mỹ, cho biết mỗi ngày số người tử vong do dùng nhiều muối ở Mỹ là khoảng trên 200 người mỗi ngày. Quả là một con số hãi hùng.

Ăn nhiều muối là nguyên nhân làm tăng huyết áp. Hiện nay, huyết áp cao là căn bệnh dẫn đến tử vong hàng đầu trên thế giới và có khoảng 25% số người dân Bắc Mỹ bị bệnh này. Khoảng 50% người Canada trên 65 tuổi là bị bệnh huyết áp cao, còn ở Mỹ, khoảng 90% số người từ 75 tuổi trở lên đã bị huyết áp cao. Nên biết rằng, huyết áp cao sẽ khiến bạn dễ tử vong do tim mạch hay đột quị gấp 3 lần bình thường.

Nói chung, chúng ta sử dụng thực phẩm hàng ngày mà không biết rằng đã tự đưa vào cơ thể bao nhiêu muối. Loại súp gà Tim Horton chứa 880mg muối, một miếng McDonalds to có 1.100mg, bánh pie gà Swiss Chalet có 1420mg, một miếng sandwich có giămbông và phomat chứa 2.340mg…

Chúng ta cần phải tỏ ra là một người tiêu dùng thông minh cho sức khỏe của mình. Hãy đọc các nhãn dán trên thực phẩm để biết loại thực phẩm đó chứa lượng muối là bao nhiêu. Mỗi ngày một người lớn chỉ nên đưa vào cơ thể tối đa 2,3g muối, còn những người đã bị huyết áp cao và một số bệnh khác phải giảm mức này xuống còn 1,5g mà thôi.

Theo Epoch Times)

-->đọc tiếp...

Thiểu năng tĩnh mạch dễ nhầm với bệnh gì?

Thiểu năng tĩnh mạch do tổn thương sau khi viêm tĩnh mạch huyết khối sâu. Bệnh nhân thường có bệnh sử chấn thương ở chân, giãn tĩnh mạch, khối u chèn vào tĩnh mạch khung chậu hoặc lỗ thông động tĩnh mạch.

Nếu thiểu năng tĩnh mạch sau khi bị viêm tĩnh mạch huyết khối sâu, các van ở hệ tĩnh mạch sâu của cẳng chân bị tổn thương bởi tiến triển của huyết khối. Bình thường dòng máu tĩnh mạch chảy xuôi nhờ các van, nay do các van bị tổn thương, làm cho dòng máu chảy hai chiều, nhất là khi áp lực tĩnh mạch tăng cao bất thường ở trạng thái nằm.

Nhận diện thiểu năng tĩnh mạch

Thiểu năng tĩnh mạch có biểu hiện đầu tiên là phù ở chân, nhất là ở cẳng chân, sau đó cũng có những tổn thương ở da và tổ chức dưới da. Bệnh nhân thường có các triệu chứng: ngứa, đau âm ỉ và đau tăng khi đứng, đau do loét. Da thường mỏng, bắt nắng, teo và tím; những mảng sắc tố xám xuất hiện ngày càng nhiều. Tổn thương viêm da nông chảy nước và eczema, mô dưới da bị dày và xơ hoá. Thường gặp loét ở trên cổ chân, ở giữa hoặc mặt trước của chân. Giãn tĩnh mạch thường xảy ra ở những tĩnh mạch có các lỗ khiếm khuyết.

Hình ảnh viêm tĩnh mạch sâu cẳng chân.
Nếu có huyết khối tĩnh mạch sâu (HKTMS) thì thấy các dấu hiệu: sưng, đau, đỏ đoạn chi, nhất là bắp chân, cảm giác đau tăng khi co gập chân. Nếu nặng có thể thấy lở loét ở bắp chân. Ngược lại cũng có trường hợp không có một triệu chứng gì ở chân đang bị HKTMS, bệnh chỉ được phát hiện khi đã gây biến chứng tắc nghẽn mạch phổi. Khi bị tắc nghẽn mạch phổi, bệnh nhân thấy khó thở, đau ngực và ngất. Đây là một biến chứng nguy hiểm cần được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Nguyên nhân gây ra tắc nghẽn mạch phổi là do HKTMS tạo nên một khối máu đông dài, mềm, khối máu đông có thể "trôi" theo dòng máu đến các nơi khác trong cơ thể và gây nghẽn mạch tiếp theo. Trường hợp khối máu đông vào tĩnh mạch chủ, vào tim rồi lên phổi gây nên chứng nghẽn mạch phổi. Khi nghẽn mạch phổi nặng sẽ gây xẹp phổi và suy tim, bệnh nhân có thể tử vong đột ngột.

Cần phân biệt với các bệnh gì?

Một số bệnh có triệu chứng giống với thiểu năng tĩnh mạch nên chúng ta cần phải chú ý phân biệt. Một là bệnh suy tim ứ trệ, có thể gây phù cả hai bên cẳng chân, nhưng nó còn có những biểu hiện về lâm sàng và xét nghiệm của bệnh tim và thận. Hai là bệnh phù lympho, tính chất phù ở đây là phù dày, cứng ở tổ chức dưới da mà không giảm đi khi nâng chân cao, không có giãn tĩnh mạch, bệnh nhân thường có bệnh sử viêm mô tế bào tái phát. Ba là các trường hợp gây loét mạn tính ở chân bao gồm bệnh tự miễn (hội chứng Felty), thiểu năng động mạch thường rất đau, thiếu máu hồng cầu liềm, ban đỏ cứng xuất hiện cả hai bên và thường ở mặt sau cẳng chân, nhiễm nấm thì không thấy sưng nề hoặc giãn tĩnh mạch.

Chăm sóc và chữa bệnh

Bệnh nhân cần nghỉ ngơi tại giường, nâng cao chân để làm giảm phù, giữ cho chân cao hơn tim bằng gối đặt trên chiếu; tránh đứng hoặc ngồi lâu, đi tất chun chịu lực vừa khít từ giữa cẳng chân xuống dưới gối trong ngày và vào buổi tối nếu có xu hướng phù nề. Điều trị tích cực phù: chủ yếu là nghỉ ngơi hoàn toàn tại giường là quan trọng nhất trong pha cấp của viêm da ứ trệ.

Áp lực tĩnh mạch cao khi nằm làm máu chuyển qua tĩnh mạch chung đến tĩnh mạch dưới da và mô ở cẳng chân, cổ chân gây ra các tổn thương: phù, xơ hoá mô dưới da và da, mảng sắc tố ở da, muộn hơn là viêm da, viêm mô tế bào và loét. Khi xảy ra giãn tĩnh mạch nông sẽ dẫn tới giãn nhiều tĩnh mạch.

Phòng chống loét: băng ép với dung dịch nước muối đẳng trương, giúp lành vết loét hoặc chuẩn bị trước khi ghép da. Chỗ loét, gân, xương lồi lên phải được đệm bằng vải mềm. Sau khi vết loét đã lành, vẫn nên dùng các phương tiện kê đệm êm để dự phòng tái phát phù và loét.

Giãn tĩnh mạch thứ phát làm tổn thương hệ tĩnh mạch sâu, trường hợp này nên cắt bỏ và thắt lại những tĩnh mạch liên hệ giữa hệ nông và sâu. Điều trị giãn tĩnh mạch cùng với phù bằng tất chun và các biện pháp không phẫu thuật khác. Nếu tắc mạch ở tĩnh mạch sâu nghiêm trọng nên giải quyết bằng phẫu thuật. Nhưng nếu giãn tĩnh mạch là nguồn cung cấp chính của đường tĩnh mạch đổ về thì không nên cắt bỏ tĩnh mạch này.

Phòng bệnh

Cách phòng bệnh tốt nhất là điều trị triệt để các trường hợp gây ra viêm tắc tĩnh mạch như viêm tĩnh mạch huyết khối sâu, chấn thương ở chân, giãn tĩnh mạch, bệnh viêm mạch, suy tim, béo phì... Điều trị tan huyết khối có tác dụng tốt hơn là điều trị thuốc chống đông trong dự phòng thiểu năng tĩnh mạch mạn tính. Tăng cường vận động, sau một ca phẫu thuật kéo dài, sau một đợt ốm, hay phụ nữ sau khi sinh đẻ, tránh bất động hoặc nằm lâu ngày. Những người ít vận động, cần tăng cường vận động. Người có rối loạn về đông máu cần được dùng thuốc chống đông máu theo chỉ định của bác sĩ. Nếu phải đi trên tàu, xe, máy bay trong thời gian dài nên lưu ý tạo tư thế ngồi thoải mái, cứ khoảng nửa giờ cần co duỗi chân, thỉnh thoảng nên đi lại cho khí huyết lưu thông.

ThS. Nguyễn Mạnh Hà - skđs

-->đọc tiếp...

Tiểu đường và tai biến mạch máu não

Trong các biến chứng của bệnh đái tháo đường (ĐTĐ) thì tai biến mạch máu não là một biến chứng nguy hiểm, đe doạ đến tính mạng của người bệnh. Giúp người bệnh kiểm soát bệnh và đề phòng những tai biến có thể xảy ra, chúng tôi xin mời bạn đọc tham khảo bài viết về vấn đề này của GS.TS. Trần Đức Thọ, Chủ tịch Hội Nội tiết - đái tháo đường Việt Nam.

Vì sao bệnh nhân ĐTĐ có nguy cơ tai biến mạch máu não

Tai biến mạch máu não (TBMMN) là sự rối loạn tuần hoàn não dưới dạng cấp tính, bệnh xuất hiện đột ngột trong vài giây hoặc có thể xuất hiện nhanh trong vài giờ với các triệu chứng như: đau đầu dữ dội, nôn, buồn nôn, liệt chi, mất ngôn ngữ, mất phản xạ, xuất huyết não... Người bệnh có thể bị tử vong nhanh chóng nếu không được cấp cứu kịp thời, nếu qua khỏi thì cũng giảm tuổi thọ nghiêm trọng và suy giảm nhiều chức năng của cơ thể, thậm chí tàn phế. Đối với bệnh nhân ĐTĐ, nhiều trường hợp tử vong do nhồi máu não, đặc biệt là nhồi máu ổ khuyết.

Tăng huyết áp (THA) là biểu hiện thường gặp ở bệnh nhân ĐTĐ. THA kinh diễn là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến TBMMN. Tỷ lệ THA ở bệnh nhân ĐTĐ cao gấp 1,5 - 3 lần so với nhóm không bị ĐTĐ. Đối với ĐTĐ týp 1, THA xảy ra sau nhiều năm. Đối với bệnh nhân ĐTĐ týp 2, THA là vấn đề thường gặp, sẽ nghiêm trọng hơn về huyết áp nếu người bệnh có biến chứng ở thận.

ĐTĐ làm cho quá trình xơ vữa động mạch diễn ra nhanh hơn ở người bình thường, do vậy hiện tượng những cục huyết khối hình thành trong lòng động mạch hay các mảng xơ vữa làm bít tắc lòng động mạch là nguyên nhân làm cho máu, ôxy không đến nuôi dưỡng được vùng mạch máu đó cung cấp. Đây không chỉ là lý do dẫn đến tắc mạch máu não, phình vỡ mạch máu não mà còn gây ra đau thắt ngực và nhồi máu cơ tim...

Hầu hết các bệnh nhân ĐTĐ thường bị nhiễm mỡ máu, có lượng cholesterol trong máu vượt quá khả năng cho phép, nhất là cholesterol có hại làm cho quá trình xơ vữa động mạch càng trở nên trầm trọng hơn, nguy cơ TBMMN càng cao. Điều quan trọng là các yếu tố này thường xuất hiện đồng thời ở bệnh nhân ĐTĐ, do vậy nguy cơ tai biến là rất có thể nếu không được kiểm soát và điều trị bệnh đúng đắn.

Làm thế nào để xác định bệnh và kiểm soát biến chứng TBMMN

Dựa trên các yếu tố nguy cơ như thừa cân, béo phì, có cuộc sống tĩnh tại, ít vận động, hút thuốc lá, gia đình có người bị ĐTĐ, phụ nữ sinh con lớn hơn 4kg... cần phải có kiểm tra đường huyết để xác định sớm bệnh. Khi đã có những biểu hiện bệnh như sút cân nhanh chóng, khát nước nhiều, ăn nhiều, tiểu nhiều, mệt mỏi, rụng tóc, rối loạn kinh nguyệt, chóng mặt, mất ngủ... cần phải đi khám bệnh ngay. Tại các cơ sở y tế, bác sĩ sẽ tiến hành đo nồng độ glucose huyết tương ngẫu nhiên hoặc nồng độ glucose huyết tương lúc đói. Kết quả này được khẳng định lại bằng xét nghiệm lần thứ 2.
Xác định TBMMN dựa trên những biểu hiện lâm sàng của bệnh và trên hình ảnh chụp CT não có tổn thương hoặc nhồi máu ổ khuyết. Cũng cần phần biệt bệnh nhân TBMMN não do các nguyên nhân khác như u não, bệnh van tim, bệnh máu, do dùng thuốc chống đông, phẫu thuật tạo hình, dị dạng mạch máu não...

Kiểm soát ĐTĐ và phòng ngừa TBMMN

Tất cả các bệnh nhân ĐTĐ đều phải được theo dõi chặt chẽ đường huyết, chỉ số đông máu, chỉ số cholesterol, triglycerid, huyết áp. Cụ thể: glucose lúc đói nhỏ hơn hoặc bằng 7mmol/lit (<126mg/dl);>

GS.TS. Trần Đức Thọ - skđs

-->đọc tiếp...

Thuốc làm giảm cholesterol máu ở người đái tháo đường

Khoảng 40% bệnh nhân mắc đái tháo đường (ĐTĐ) có kèm theo tăng cholesterol máu. Sự gia tăng này có căn nguyên gốc là do các khiếm khuyết di truyền gen, do đó tăng cholesterol được coi là căn bệnh mạn tính cần được điều trị liên tục. 2/3 người mắc ĐTĐ tử vong vì các bệnh do tim mạch như nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não... do vậy, làm giảm được cholesterol máu được coi là mục tiêu quan trọng trong chiến lược điều trị bệnh ĐTĐ.

Thuốc giảm mỡ máu statin là gì?

Thuốc statin ức chế hoạt động của men gan - men đó chịu trách nhiệm tạo ra cholesterol máu. Nếu quá nhiều cholesterol trong máu có thể lắng đọng tạo nên các mảng bám ở thành mạch máu. Các mảng bám này làm hẹp và tắc mạch máu dần dần. Khi mảng bám này bong ra di chuyển đến chỗ hẹp hơn hoặc có cục máu đông trên mảng bám khiến cho mạch máu bị hẹp tắc đột ngột gây nên nhồi máu cơ tim hoặc đột qụy hoặc tắc mạch máu chi...

Thuốc statin không những có tác dụng làm giảm cholesterol máu, thuốc còn có một tác dụng mang lại lợi ích nhiều hơn thế với những người bị xơ xữa mạch máu: đó là thuốc góp phần đáng kể làm ổn định mảng xơ vữa, thậm chí làm nhỏ lại mảng xơ vữa bám trên thành mạch máu. Chính vì vậy, thuốc làm giảm được các tai biến tim mạch và đã được chứng minh bởi nhiều nghiên cứu, trong đó đáng lưu ý đến 2 nghiên cứu gần đây:

Nghiên cứu CARDS (Collaborative Atorvastatin Diabetes Study, tiến hành từ năm 2002)

Gần 2.838 bệnh nhân ĐTĐ type 2 có độ tuổi từ 40-75: trong đó 1.428 bệnh được cho uống atorvastatin 10mg/ngày và 1.410 bệnh được cho uống thuốc giả trong thời gian trung bình 3,9 năm.

Các bệnh nhân này không mắc bệnh tim nhưng lại có những yếu tố nguy cơ tim mạch như hút thuốc; tăng huyết áp; bệnh võng mạc do ĐTĐ hoặc có protein trong nước tiểu chứng tỏ rằng bệnh nhân có bệnh lý thận do ĐTĐ.

Với những bệnh nhân được cho uống statin: nguy cơ bị nhồi máu cơ tim giảm 37%, nguy cơ bị đột qụy giảm 48% so với nhóm bệnh nhân được cho uống thuốc giả. Và điều thú vị hơn nữa là các lợi ích trên không phụ thuộc vào tuổi, giới hoặc có tăng cholesterol hay không (nghĩa là bệnh nhân không bị tăng cholesterol máu cũng được hưởng lợi từ việc uống đều đặn atorvastatin).

Nghiên cứu HPS (Heart Protection Stud, năm 2003)

Bao gồm 5.963 bệnh nhân ở độ tuổi 40-80 mắc ĐTĐ type 2 có kèm theo bệnh tim mạch hoặc không kèm theo bệnh tim mạch. Những bệnh nhân này được phân chia ngẫu nhiên làm 2 nhóm: nhóm 1 uống simvastatin 40mg/ngày và nhóm 2 cho uống giả dược. Cả 2 nhóm bệnh nhân này được dùng thuốc và theo dõi liên tục trong vòng 5 năm.

Kết quả nghiên cứu chứng minh rằng: những bệnh nhân có bệnh tim mạch và được dùng simvastatin giảm được nhồi máu cơ tim và đột qụy 33%; những bệnh nhân không có bệnh tim mạch từ trước giảm được nhồi máu cơ tim và đột qụy 27% so với nhóm bệnh nhân dùng giả dược.

Tác dụng chính của thuốc statin

Thuốc statin làm giảm tổng hợp cholesterol và LDL-cholesterol (loại cholesterol xấu), mặt khác statin làm tăng HDL-cholesterol (loại cholesterol tốt). Do đó, statin giúp làm ổn định các mảng bám xơ vữa mạch máu và vì vậy làm giảm nhồi máu cơ tim và đột qụy.

Tác dụng phụ của statin

Tăng mỡ máu là căn bệnh mạn tính nên cần được dùng thuốc nhóm statin đều đặn (giống như thuốc điều trị tăng huyết áp và ĐTĐ) nên nhiều người e ngại về tính an toàn của thuốc.

Hầu hết mọi người uống statin đều dung nạp thuốc tốt. Tuy nhiên, một số người có biểu hiện tác dụng phụ thoáng qua một thời gian.

Những tác dụng phụ thường gặp nhất là đau đầu; khó ngủ; nổi mẩn đỏ; đau cơ; yếu cơ; chóng mặt; buồn nôn và nôn; đau bụng; đầy hơi; táo bón hoặc đi ngoài phân lỏng.

Tác dụng phụ nguy hiểm của statin

Viêm cơ: nguy cơ bị viêm cơ do statin tăng lên nếu dùng chung với một số loại thuốc. Nếu bệnh nhân tăng cholesterol máu đồng thời với tăng triglyceride máu, các bác sĩ có thể cho uống kết hợp statin với fibrate -thuốc làm giảm đồng thời cả triglyceride và cholesterol máu- khi đó nguy cơ bị viêm cơ tăng lên đáng kể.

Đau cơ: là biến chứng có thể gặp khi dùng statin. Đau cơ khiến bệnh nhân không thoải mái, làm xét nghiệm thấy men CPK tăng trung bình. Đây là biến chứng lành tính, đau cơ sẽ hết nhanh chóng sau khi ngừng thuốc statin.

Tiêu cơ: là biến chứng nguy hiểm nhất của statin. Cơ toàn thân đau nhức và yếu. Men CPK tăng cao, tiêu cơ còn có thể làm cho thận phải làm việc quá sức, các sản phẩm do tiêu cơ có thể gây tắc ống thận và gây suy thận cấp. Rất may mắn là biến chứng tiêu cơ rất hiếm gặp, ước chừng ít hơn 1/10.000 trường hợp sử dụng statin.

Statin có ảnh hưởng đến gan?

Thuốc thuộc nhóm statin không được dùng cho bệnh nhân đang có bệnh gan tiến triển và dùng thuốc một cách thận trọng với những người có tiền sử bệnh gan hoặc uống nhiều rượu. Các khuyến cáo nên xét nghiệm chức năng gan đều đặn là do khi mới được đưa vào sử dụng và khi thí nghiệm trên chuột ghi nhận có tăng men gan (GPT hoặc ALT) và do vậy người ta nghĩ rằng thuốc có tác dụng “độc” với gan.

Nhưng khi nghiên cứu ngẫu nhiên với số lượng bệnh nhân lớn, so sánh giữa nhóm sử dụng thuốc statin và nhóm dùng giả dược, các bác sĩ không thấy sự khác biệt về số người tăng men gan (khoảng 1%) cũng như không ghi nhận trường hợp nào bị bệnh gan nặng do dùng thuốc.
Một điều tra đã ghi nhận số liệu của 24 triệu bệnh nhân dùng lovastatin (một thuốc làm giảm cholesterol thuộc nhóm statin) từ năm 1986 đến năm 2002 (Theo Tolman; Am J Cardiol 2002 - 89: 1374-1380):

Theo số liệu nghiên cứu này, tỷ lệ viêm gan ở mức 1/100.000 người là rất nhỏ so với các loại thuốc khác. Với biến chứng suy gan cấp, tỷ lệ 1/130.000 người sử dụng statin tương đương như tỷ lệ suy gan cấp vô căn trong cộng đồng nên không thể kết luận đây là biến chứng do dùng statin được.

Làm gì để hạn chế tác dụng phụ của statin?

Để hạn chế nguy cơ bị tiêu cơ: tránh kết hợp dùng chung statin với các nhóm thuốc khác như erythromycin; gemfibrozil; clofibrate; cyclosporine; các thuốc diệt nấm gốc azole (ketoconazole; fluconazole; itraconazole). Đặc biệt nước bưởi cũng làm tăng nguy cơ bị tiêu cơ khi bệnh nhân uống statin.

Nhìn chung, thuốc giảm mỡ máu nhóm statin rất an toàn. Tỷ lệ tác dụng phụ nặng rất nhỏ trong khi lợi ích lên bệnh tim mạch ở người ĐTĐ là rất lớn. Thuốc nên được dùng đều đặn hàng ngày và trong nhiều năm liên tục mới phát huy hiệu quả phòng ngừa hoặc giảm nhẹ tai biến mạch máu hoặc nhồi máu cơ tim.

ThS.BS. Nguyễn Huy Cường - skđs

-->đọc tiếp...

Đông y trị đau ngực

Đau ngực là triệu chứng thường gặp trong lâm sàng. Thực tế, nhiều khi khó chẩn đoán vì nó chỉ là biểu hiện của nhiều bệnh khác nhau, có lúc đòi hỏi phải can thiệp kịp thời bằng các phương tiện hồi sức cấp cứu của y học hiện đại (đau ngực dữ dội trong nhồi máu cơ tim cấp, tràn khí màng phổi...). Tuy nhiên, có thể sử dụng thuốc y học cổ truyền để trị chứng đau ngực trong một số thể bệnh nhất định như đau ngực bán cấp, mạn tính hoặc giai đoạn ổn định của các bệnh trên.

Dưới đây là một số nguyên nhân thường gặp và phương pháp điều trị đau ngực bằng y học cổ truyền.

Đau ngực do bệnh tim mạch: Cơn đau thắt ngực và thiếu máu cơ tim. Theo đông y do khí trệ huyết ứ gây ra. Triệu chứng: người bệnh đau nhói vùng sau xương ức lan ra cánh tay trái, tức ngực, mệt mỏi, hồi hộp, chất lưỡi tím, mạch trầm tế. Pháp điều trị: hành khí hoạt huyết. Bài thuốc: Huyết phủ trục ứ thang gia giảm (xuyên khung, hồng hoa, đương quy, cát cánh, mỗi vị 12g; sinh địa, đào nhân, chỉ xác, qua lâu, mỗi vị 8g; phỉ bạch, cam thảo, trần bì, mỗi vị 6g). Sắc uống ngày 1 thang.

Rối loạn thần kinh tim: Đông y cho là chứng tâm quý, bệnh nhân đau vùng ngực, không liên quan đến gắng sức, không đau lan. Có 2 thể: thể tâm huyết hư: đau tức ngực, chóng mặt, hồi hộp, tim đập nhanh, ngủ ít, hay mê, chất lưỡi đỏ, mạch tế nhược. Pháp điều trị: bổ huyết dưỡng tâm an thần. Bài thuốc: Quy tỳ thang gia giảm (đương quy, đảng sâm, hoàng kỳ, bạch truật, mỗi vị 12g; long nhãn, viễn chí, táo nhân, mỗi vị 8g; cam thảo, phục thần, mộc hương, mỗi vị 6g). Thể dương hư (tâm dương hư, tỳ dương hư...) triệu chứng lâm sàng: hồi hộp, đau ngực, đau lưng, chân tay lạnh, sợ lạnh, ăn ngủ kém, tiểu nhiều, mạch trầm tế. Pháp điều trị: ôn dương an thần. Bài thuốc: Thận khí hoàn gia giảm (thục địa, hoài sơn, mỗi vị 12g; trạch tả 8g, đơn bì, phục linh, mỗi vị 8g; sơn thù, phụ tử chế, mỗi vị 6g; quế nhục 4g)...

Đau ngực do bệnh phế quản, phổi: Tràn dịch màng phổi (thường do lao), trong Đông y là chứng huyền ẩm. Biểu hiện: ho khan, khó thở, đau ngực, tăng khi thay đổi tư thế, rêu lưỡi trắng, mạch huyền hoạt. Pháp điều trị: trục thủy lý khí. Bài thuốc: Thập táo thang gia giảm: nguyên hoa, đại kích, cam thảo mỗi vị 4g; đại táo 12 quả. Sắc uống ngày 1 thang.
Hạnh nhân

Viêm phế quản, viêm phổi: Chứng khái thấu, đàm ẩm trong y học cổ truyền. Tùy theo thể bệnh mà có cách chữa khác nhau: Thể phong hàn phạm phế: ho ra đờm loãng, trắng, dễ khạc có thể đau ngực, phát sốt, sợ lạnh, ngứa cổ, rêu lưỡi trắng mỏng, mạch phù. Pháp điều trị: sơ phong tán hàn chỉ khái trừ đàm. Bài thuốc: Chỉ khái tán gia giảm: hạnh nhân (khổ hạnh nhân), tiền hồ, mỗi vị 12g; cát cánh, tử uyển, cam thảo, mỗi vị 8g. Thể phong nhiệt phạm phế: ho, đau tức ngực, khạc nhiều đờm vàng, họng khô, phát sốt, nhức đầu, rêu lưỡi vàng, mạch phù sác. Pháp điều trị: sơ phong thanh nhiệt chỉ khái trừ đờm. Bài thuốc: Tang hạnh thang gia giảm: tang diệp, tiền hồ, sa sâm, tang bạch bì, mỗi vị 12g; khổ hạnh nhân 8g, chi tử, bối mẫu, cam thảo, mỗi vị 6g. Sắc uống ngày 1 thang.

Đau ngực do các bệnh về tiêu hoá: Sỏi túi mật, viêm túi mật... Theo Đông y do khí trệ hoặc thấp nhiệt ở can đởm. Triệu chứng: đau từ hạ sườn bên phải lan lên ngực, vàng da, vàng mắt, sốt, miệng đắng, họng khô, rêu lưỡi vàng, mạch huyền sác. Pháp điều trị: thanh nhiệt lợi thấp, sơ can lý khí. Bài thuốc: Long đởm tả can thang gia giảm: long đởm thảo, sài hồ, mỗi vị 12g; hoàng cầm, chi tử, mỗi vị 8g; đại hoàng, cam thảo, mỗi vị 6g. Sắc uống ngày 1 thang.

Trường hợp viêm loét dạ dày - tá tràng: Đông y gọi là vị quản thống. Biểu hiện: đau trước hay sau bữa ăn, đau theo giờ nhất định, có khi đau không theo quy luật, đau vùng thượng vị lan ra sau lưng, hai bên sườn hoặc lên ngực, ăn kém, bụng đầy, ợ hơi, ợ chua. Tùy thể bệnh mà có pháp điều trị và phương dược khác nhau: thể can khí phạm vị, phải sơ can hoà vị, bài thuốc: Sài hồ sơ can thang gia giảm: sài hồ, bạch thược, mỗi vị 12g; hương phụ, chỉ xác, mỗi vị 8g; cam thảo 6g. Thể tỳ vị hư hàn phải ôn trung kiện tỳ, bài thuốc: Lý trung thang: đảng sâm, bạch truật, mỗi vị 12g, can khương 8g, cam thảo 6g. Sắc uống ngày 1 thang.

Ngoài ra, đau ngực còn có nguyên nhân từ tuyến vú như: viêm tuyến vú, tắc tia sữa, áp-xe vú... Theo y học cổ truyền thường do nhiệt độc gây ra, hay xuất hiện ở phụ nữ thời kỳ sau đẻ, người bệnh thường phát sốt, vú sưng đau, rêu lưỡi vàng, mạch sác. Pháp điều trị: thanh nhiệt giải độc, hoạt huyết lợi sữa. Bài thuốc: Hoà nhũ thang gia giảm: bồ công anh 20g, kim ngân hoa, liên kiều, mỗi vị 12g; hoàng cầm, sài hồ, thanh bì, mỗi vị 8g; qua lâu 6g. Sắc uống ngày 1 thang.

BS. Phạm Xuân Hùng - Suckhoedoisong

-->đọc tiếp...

Dày thất trái có nên chơi thể thao

Thưa bác sĩ, tôi bị dày thất trái, nhịp xoang không đều (56 lần/phút). Tôi có sở thích, chiều nào cũng chơi bóng rổ 1,5 giờ. Bác sĩ vui lòng cho lời khuyên, tôi có nên tiếp tục chơi thể thao như vậy không; việc chơi thể thao này có ảnh hưởng đến sức khỏe không? Cám ơn bác sĩ! (buiminhthanh)

- Trả lời: Chào anh! Không rõ chẩn đoán dày thất trái của anh là chẩn đoán từ siêu âm hay điện tâm đồ? Nhiều khi trên điện tim có dấu hiệu dày thất trái, nhưng trên siêu âm thì thất trái lại hoàn toàn bình thường! Dày thất trái có thể là biểu hiện của một số bệnh sau: bệnh cơ tim, bệnh cao huyết áp, bệnh hẹp van động mạch chủ..., và trong một số trường hợp cơ tim dày hơn bình thường nhưng không phải là bệnh lý. Nhịp xoang không phải lúc nào cũng đều và nhịp 56 lần/phút. Ở một số vận động viên, lực sĩ hay các tu sĩ yoga, thì nhịp bình thường của họ cũng rất chậm có thể dưới 50 lần/phút. Như vậy, để biết anh có thể chơi thể thao được hay không thì cần thiết phải làm thêm các trắc nghiệm tim mạch như điện tim đồ gắng sức, với test này bác sĩ sẽ đánh giá đáp ứng của người được test về mạch, huyết áp, triệu chứng đau ngực, biểu hiện trên điện tâm đồ khi thực hiện test gắng sức. Khi test âm tính thì anh có thể yên tâm chơi thể thao bình thường, còn khi test gắng sức dương tính thì buộc phải làm các trắc nghiệm tim mạch khác cao cấp hơn nữa tại các bệnh viện chuyên khoa để tìm ra căn nguyên của bệnh.

Thân chào!

BS Chu Trọng Hiệp - Thanh Niên

-->đọc tiếp...

Phương pháp mới cứu sống bệnh nhân chảy máu do xơ gan

Lần đầu tiên phương pháp phân lưu cửa chủ trong gan qua tĩnh mạch cảnh - TIPS được các bác sĩ Khoa tim mạch can thiệp, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 thực hiện thành công, cứu sống hai bệnh nhân chảy máu tiêu hóa nặng do xơ gan lâu năm. Kỹ thuật này giải quyết triệt để tình trạng chảy máu ở bệnh nhân bị xơ gan, tránh cho bệnh nhân khỏi tử vong do mất máu hoặc hôn mê gan.

Bệnh nhân xơ gan bị chảy máu có nguy cơ tử vong cao

Ông Trần Văn B., 55 tuổi (Ba Đình, Hà Nội) bị viêm gan do virut dẫn đến xơ gan. Ông thường xuyên phải vào viện cấp cứu vì chảy máu tiêu hóa. Trước đó, ông đã được phẫu thuật nội soi để thắt các búi giãn bằng vòng cao su nhưng bệnh lại tái phát. Năm 2009, ông đã phải cấp cứu tới 5 lần vì biến chứng chảy máu tiêu hóa nặng do vỡ giãn tĩnh mạch thực quản - phình vị tái diễn, không thể điều trị dứt hẳn, nguy cơ tử vong rất cao. Cuối cùng, ông được các bác sĩ Bệnh viện TWQĐ 108 tiến hành áp dụng phương pháp mới, đặt stent để phân lưu cửa chủ, giảm áp lực các nơi phồng, giãn và hết chảy máu. TS. Lê Văn Trường, Chủ nhiệm Khoa tim mạch can thiệp cho biết, đây là bệnh nhân thứ hai tại Việt Nam được áp dụng phương pháp này.

Theo BS. Nguyễn Hữu Toản, Giảng viên trường Đại học Y Hà Nội, giãn tĩnh mạch thực quản là một trong những biểu hiện của hội chứng tăng áp lực tĩnh mạch cửa. Nếu không được điều trị kịp thời, người bệnh có thể tử vong. Nếu tĩnh mạch thực quản giãn không vỡ tái phát sau 6 tuần, tiên lượng tử vong của bệnh nhân tương đương người chưa hề bị vỡ tĩnh mạch thực quản trước đó. Chảy máu tái diễn sẽ khiến bệnh nhân tử vong vì mất máu, thúc đẩy nhanh quá trình bệnh nhân bị xơ gan, thậm chí sau 1 lần chảy máu dẫn tới hôn mê gan và tử vong tức thì.

Kỹ thuật khó giải quyết triệt để chảy máu

Có đến 50% người mắc bệnh xơ gan bị giãn tĩnh mạch thực quản. Mỗi năm, số người bị giãn tĩnh mạch thực quản tăng khoảng 5 - 15%.

Giãn tĩnh mạch thực quản sẽ hình thành ở tất cả các bệnh nhân xơ gan, nhưng chúng chỉ vỡ ở 1/3 số bệnh nhân này.

Tỷ lệ tử vong của bệnh nhân bị vỡ giãn tĩnh mạch thực quản (nếu không có xơ gan) là 5 - 10%. Nếu có xơ gan, tỷ lệ này lên đến 40 - 70%, tùy thuộc vào mức độ suy gan (5% nếu suy độ A, 25% nếu suy độ B, trên 50% nếu suy độ C).

Ở bệnh nhân bị vỡ giãn tĩnh mạch thực quản, 40% tự ngưng chảy máu, nhưng 30% sẽ chảy máu trở lại trong vòng 6 tuần và 70% trong vòng 1 năm.

TS. Trường cho biết, TIPS là kỹ thuật can thiệp nội mạch được chỉ định cho bệnh nhân xơ gan có hội chứng tăng áp lực tĩnh mạch cửa biến chứng chảy máu tiêu hóa do vỡ tĩnh mạch thực quản dạ dày nặng, tái diễn, điều trị nội soi và nội khoa không kết quả... Kỹ thuật này dùng máy can thiệp mạch (không phải mổ bụng), bác sĩ sẽ đưa kim từ tĩnh mạch cửa cổ phải qua tĩnh mạch chủ, qua tâm nhĩ phải vào tĩnh mạch gan và từ tĩnh mạch gan cắm kim để xuyên vào tĩnh mạch cửa (cách nhau 2 - 3 cm) sau đó đưa hệ thống dây dẫn, bóng nong để tạo đường hầm (nằm trong nhu mô gan) nối giữa tĩnh mạch cửa và tĩnh mạch chủ và đặt stent vào đường hầm để cho đường hầm có kích thước ổn định từ 8 - 10mm giúp dòng máu từ tĩnh mạch cửa chảy tắt về tĩnh mạch chủ mà không bị ứ lại. Vì vậy, tất cả các vòng nối bị giãn, bị quay ngược chiều, xẹp xuống và không vỡ. Kỹ thuật này chỉ giải quyết được tình trạng khỏi giãn và vỡ do phình tĩnh mạch thực quản ở bệnh nhân xơ gan chứ không giải quyết được tình trạng bệnh xơ gan. Thời gian phẫu thuật từ 1 - 3 giờ tùy độ khó của từng ca. Sau 5 ngày, bệnh nhân ra viện và ổn định. Kết quả tái khám cho thấy, cả hai bệnh nhân không có tai biến biến chứng, giảm áp lực hệ tĩnh mạch cửa ngay sau can thiệp, dòng máu phân lưu trong gan từ tĩnh mạch cửa về tĩnh mạch gan tốt, các búi giãn tĩnh mạch thực quản phình vị biến mất khi kiểm tra nội soi sau 1 tháng. Theo dõi 4 tháng sau can thiệp cho thấy toàn trạng bệnh nhân tốt lên và không bị chảy máu tái phát.

Phân lưu cửa chủ trong gan qua tĩnh mạch cảnh được các bác sĩ chuyên ngành tiêu hóa và can thiệp mạch đã nghĩ đến từ lâu, vì số lượng bệnh nhân xơ gan tăng áp tĩnh mạch cửa bị chảy máu nhiều nhưng đây là kỹ thuật khó và phức tạp, đòi hỏi phương tiện, trình độ chuyên môn cao. Vì vậy, Bệnh viện TWQĐ 108 là cơ sở đầu tiên ở Việt Nam triển khai thành công kỹ thuật này, mở ra một triển vọng trong điều trị biến chứng chảy máu tiêu hóa nặng cho bệnh nhân xơ gan tăng áp tĩnh mạch cửa ở nước ta.

Hà Anh - suckhoedoisong

-->đọc tiếp...

Lưu ý với thảo dược trị tim mạch

Theo nghiên cứu của hội đồng khoa học dược thảo Atlanta (Georgia Mỹ), không nên lạm dụng chuẩn định các dược thảo trị tim mạch như: ích mẫu, hương phụ, bạch quả, rễ đinh lăng, cỏ chó đẻ, quất ta, gừng, tỏi, hạt, lá sen, dây chùm bao, lá mã đề, rễ chanh…

Trước đây chúng là thảo dược chuyên trị tim mạch suy, làm giảm cholesterol và trị huyết áp cao nhưng khi sử dụng kèm các thảo mộc khác, chúng cũng sẽ gây những tương tác bất lợi, dẫn đến tác dụng phụ như: nguy cơ tăng xuất huyết, tụt huyết áp đột ngột, nhịp tim rối loạn nhanh, làm giảm hiệu ứng của thuốc ổn định nhịp tim, mất hiệu lực thuốc kháng đông máu. Rễ và thân cây ma hoàng chữa mất ngủ cũng có thể tăng nguy cơ đột quỵ, nhồi máu cơ tim nếu lương y kết hợp với dược thảo tăng lực, cường dương, hay chống béo phì, giảm cân.

Do vậy, khi chữa bệnh tim mạch bằng thảo dược phải thận trọng và báo ngay với lương y khi xảy ra phản ứng phụ.

Đông y sỹ Kiều Bá Long - TN

-->đọc tiếp...

Nước trái cây nào thì tốt cho tim mạch

Một khi đã xem nước hoa quả là thức uống hàng ngày, bạn cần quan tâm nhiều hơn để biết loại nào nhiều dinh dưỡng, loại nào nên hay hạn chế dùng, dùng khi nào và cân bằng dưỡng chất cho hợp lý.

Nước lựu

Hàm lượng các chất chống oxy hóa trong nước lựu là cao nhất so với các loại nước trái cây khác (kể cả trà xanh, nước nho, cam, việt quất), có tác dụng làm tăng cholesterol HDL tốt, giảm cholesterol xấu, nhờ đó giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.

Trong nước ép của lựu còn chứa polyphenol - chất chống oxy hóa có tác dụng phòng ngừa bệnh về tim mạch, ngăn chặn lão hóa, bệnh Alzheimer và một số bệnh ung thư.

Ngoài ra, nước lựu còn chứa hàm lượng vitamin B2, sinh tố B, niaxin, vitamin C, canxi và photpho, làm giảm quá trình hình thành mảng bám trong các động mạch, ngăn ngừa sự hình thành tế bào ung thư da, có khả năng hạ huyết áp ở những người huyết áp cao.

Đặc biệt, tất cả những gì có trong trái lựu đều là vũ khí chống ung thư vú tuyệt vời (dầu hạt lựu, nước ép, vỏ lựu, nước lựu lên men). Khả năng phòng chống và ngăn chặn bệnh của dầu hạt lựu là lớn nhất (tới 87%), nước ép lên men là 42%.

Nước cam

Đây là loại phổ biến nhất và cũng được nhiều người ưa chuộng nhất. Nước cam giàu vitamin C và P, kali, folacyn, canxi, hóa chất thực vật, limonoid, có tác dụng tăng sức đề kháng, giảm mỏi mệt, tăng cường độ đàn hồi của thành mạch, chống lão hóa, ngăn ngừa ung thư, giải độc, lợi tiểu, có khả năng phát huy tác dụng trong các trường hợp xơ vữa động mạch, tăng huyết áp và phòng ngừa một số bệnh ung thư.

Với trẻ em, nước cam giúp tăng sức đề kháng, thúc đẩy chiều cao, khả năng phát triển đồng đều và ổn định cả về thể chất lẫn trí não.

Nước nho

Trong nho chứa hàm lượng resveratrol - chất có khả năng chọn lọc và tiêu diệt các tế bào ung thư lớn, có khả năng chống lại bệnh tim, Alzheimer và giảm thiểu các tổn thương não liên quan đến đột quỵ.

Nho có tác dụng giúp gan đào thải lượng độc tố có hại trong cơ thể, có lợi cho quá trình tái tạo máu, hàm lượng nước, kali cao, giàu chất xơ – tốt cho hệ tiêu hóa và bài tiết. Nước nho ép còn có tác dụng giảm huyết áp và giảm LDL - cholesterol không có lợi, tăng cường lưu thông máu, giảm nguy cơ nghẽn mạch máu.

Bạn nên chọn nho đỏ hoặc nho tím vì các loại này có hàm lượng dinh dưỡng cao (có hoạt tính chống oxy hóa cao gấp 3 lần so với nước ép bưởi, cam, cà chua và táo). Nước ép nho đỏ có ảnh hưởng trực tiếp lên phản ứng đông máu, vừa làm tăng nồng độ các chất kháng oxy hóa và giảm các gốc tự do trong hệ tim mạch.

Đừng quên những điều này

- Nên tự pha chế nước hoa quả tại nhà, vừa đảm bảo vệ sinh vừa có thể tự cân bằng giữa các loại hoa quả khác nhau.

- Trừ khi vỏ hay hạt hoa quả không sử dụng được, nếu bạn chọn mua được hoa quả sạch, nên xay/ép cả vỏ của trái cây như táo, nho. Với cam thì dùng cả phần cùi. Những trái như nho/lựu thì xay cả hạt vì chứa rất có rất nhiều chất dinh dưỡng và khoáng chất nằm trong vỏ, hạt.

- Nên uống ngay nước hoa quả sau khi chế biến, không để lâu vì lượng đường trong nước sẽ lên men hoặc sản sinh ra một số chất mới, không có lợi cho cơ thể.

- Nếu bạn đang mắc một chứng bệnh nào đó thì nên lưu ý khi uống nước quả. Ví dụ, nếu đang bị các bệnh về tiêu hóa như viêm loét dạ dày, tá tràng hay viêm tuyến tụy thì tuyệt đối không uống các loại nước quả chua như: chanh, cam, táo, nho, dâu đất. Các loại quả này chứa rất nhiều chất hữu cơ làm tăng axit dạ dày, khiến chứng viêm loét nặng thêm.

- Nếu bạn bị tiểu đường thì hạn chế uống nước nho vì loại này chứa nhiều đường glucose và năng lượng.

- Nếu bạn đang bị tiêu chảy thì không nên uống nhiều nước quả cùng lúc mà phải pha loãng và uống từng ít một.

Theo Đẹp/Giadinh

-->đọc tiếp...

Một bệnh nhân chảy liên tục 1,5 lít máu từ mồm

Bệnh nhân liên tục chảy máu nhiều ngày và đến ngày 4/4, máu chảy ra từ khoang miệng lên tới 1,5 lít. Máu chỉ ngừng chảy khi bệnh nhân bất tỉnh.

Ngày 16/4, TS Lê Văn Trường, (Trưởng khoa can thiệp tim mạch Bệnh viện TƯ Quân đội 108) cho biết, bệnh viện vừa cứu sống bệnh nhân 16 tuổi bị dị dạng mạch trong xương hàm, biến chứng chảy máu nặng, trụy tim mạch, đe dọa tử vong.

Bệnh nhân là cháu Hoàng Văn H. 16 tuổi, (Hồng Giang, Đông Hưng, Thái Bình). Theo người nhà bệnh nhân, cháu H bị chảy máu chân răng từ hơn 1 năm nay do bị u máu hàm dưới bên trái. Cả năm 2009, bệnh nhân liên tục được tiêm xơ hằng tháng nhưng không giải quyết được tình trạng chảy máu vào khoang miệng.

Đến ngày 2/4/2010, cháu H. bị nặng hơn, lượng máu ra khoảng 500ml mỗi ngày. Nhiều biện pháp cầm máu đều không có tác dụng. Đến tối chủ nhật ngày 4/4/2010 và 2 giờ sáng ngày thứ hai 5/4/2010), số lượng máu chảy từ khoang miệng ra khoảng 1,5 lít, và chỉ ngừng chảy khi bệnh nhân đã bất tỉnh.

Bệnh nhân được chuyển cấp cứu lên bệnh viện Răng hàm mặt trung ương lúc 11h30 cùng ngày trong tình trạng toàn thân nhợt nhạt, gọi hỏi có biết nhưng chậm. Ngay sau đó, bệnh nhân được chuyển ngay sang bệnh viện Trung ương Quân đội 108.

Lúc này, cháu H trong tình trạng lơ mơ, da tái nhợt, nhịp tim 110 lần/phút, huyết áp 90/50 mmHg, không còn chảy máu trong khoang miệng, nhưng hồng cầu giảm nặng còn 2,5 G/L, HST 80g/L, vùng má trái sưng to, có nguy cơ tử vong.

Ngay lập tức, bệnh nhân được chuyển vào phòng chụp mạch DSA cấp cứu, phát hiện tổn thương là một dị dạng động tĩnh mạch dòng chảy tốc độ cao vùng xương hàm dưới trái, nhánh động mạch mặt và động mạch hàm trong trái cấp máu, giãn to, cung lượng lớn, phá hủy làm rỗng thân xương hàm, dẫn lưu máu về tĩnh mạch mặt, tạo thành đám rối tĩnh mạch ở má trái. Các bác sĩ đã quyết định can thiệp cấp cứu “nút mạch dị dạng bằng keo sinh học histoacryl”.

Do toàn bộ phần ngang thân xương hàm dưới trái và 1 phần ngành lên bị phá hủy do dị dạng mạch nên các bác sĩ đã quyết định bơm tắc toàn bộ lòng xương hàm dưới bằng keo sinh học histoacryl 40%.

Chụp mạch kiểm tra ngay sau bơm tắc thấy toàn bộ cấu trúc mạch dị dạng biến mất, không còn nguy cơ chảy máu, các mạch nuôi phần mềm xung quanh lưu thông tốt. Hiện bệnh nhân đã ra viện trong tình trạng khỏe mạnh bình thường.

Theo VTC

-->đọc tiếp...

5 điều cần làm để giảm thiểu bệnh tim

5 dieu can lam de giam thieu benh tim TP - Hiệp hội tim mạch Mỹ (AHA) đã đưa ra khuyến cáo những kinh nghiệm cần thiết để giúp mọi người hạn chế nguy cơ mắc bệnh tim, căn bệnh có tỷ lệ người tử vong cao nhất thế giới hiện nay.

1. Đề phòng các triệu chứng bất thường

Hầu hết những người đàn ông khi mắc bệnh tim thường thấy đau tức ngực, khó thở, hụt hơi trong khi đó ở phụ nữ lại có những dấu hiệu khác hẳn, vì vậy việc phát hiện sớm nguy cơ ở phụ nữ khó khăn hơn.

Theo nghiên cứu ở những người phụ nữ đã qua khỏi sau các cơn đau tim cho thấy triệu chứng thường gặp là mắc chứng khó ngủ, mệt mỏi bất thường trước một tháng khi diễn ra cơn đau tim.

Mặc dù không được xem là yếu tố truyền thống nhưng stress được xem như thủ phạm rất quan trọng đối với những người mắc bệnh tim.

2. Nên đi khám bệnh nếu phát hiện thấy các triệu chứng nói trên

Khi đi khám bệnh nên nói cho bác sĩ biết tiền sử mắc bệnh, như bệnh cao huyết áp, đau tim, đột quỵ mà những thành viên trong gia đình đã mắc phải. Riêng phụ nữ cần chủ động hơn trong việc đi khám bệnh.

Trong thực tế có những bác sĩ được đào tạo bài bản nhưng lại ít có kinh nghiệm nhận biết được các triệu chứng ở phụ nữ nên đôi khi chủ quan có thể làm gia tăng nguy cơ lâm bệnh.

3. Kiểm tra hàm lượng cholesterol trong máu

Nếu sức khỏe tốt, chỉ số cholesterol toàn phần (dân gian quen gọi là mỡ máu) sẽ nhỏ hơn 200, nếu trên mức này là lúc cần thay đổi lối sống hoặc cũng có thể dùng thuốc statins để giảm cholesterol.

Statins là nhóm thuốc được sử dụng theo đơn của bác sĩ, tuy giá thành có đắt nhưng lại có tác dụng làm giảm bệnh và cứu sống người.

Hiện nay người ta thường thử máu để biết chỉ số cholesterol tốt (HDL) và cholesterol xấu (LDL).

Giới chuyên môn cho rằng ăn uống khoa học, cân bằng và năng luyện tập sẽ làm tăng HDL và làm giảm LDL và uối cùng làm giảm bệnh.

4. Làm một số phép thử test máu bổ sung

Một số phương pháp thử test mới như Homocystene và C-Reactive Protein có tác dụng rất tích cực trong việc hạn chế rủi ro mắc bệnh tim, tuy nhiên đây là những phép thử tương đối mới nên còn rất ít người áp dụng.

Trường hợp thử máu không yên tâm hoặc nếu gia đình có tiền sử mắc bệnh tim, bản thân mắc hội chứng chuyển hóa (MS) thì nên tư vấn bác sĩ làm thêm 2 phép thử (test) nói trên.

5. Nếu biết bản thân có rủi ro mắc bệnh cao thì nên đi khám sớm

Những người biết bản thân có rủi ro mắc bệnh cao thì nên đi khám kỹ thuật EKG (điện tâm đồ) để đánh giá nhịp tim.

Đây là phương pháp đơn giản và dễ nhận biết kết quả, đặc biệt là sự cố loạn nhịp tim, hay động mạch bị chặn và những vấn đề nan y khác. Nếu qua điện tâm đồ cho kết quả bất thường thì người ta có thể làm tiếp thử stress bằng siêu âm.

Phương pháp thử stress tuy có đắt tiền nhưng lại cung cấp những thông tin quý báu. Nếu phát hiện những vấn đề bất thường thì tiếp theo có thể áp dụng kỹ thuật thông tim, đây là phương pháp xâm hại, gây đau.

Trong kỹ thuật này, bác sĩ sẽ rạch một lỗ nhỏ ở động mạch đùi và lồng một chiếc ống vào trong động mạch, bơm chất nhuộm vào để quan sát đường đi của máu và quan sát qua một màn hình đặc biệt, tuy mang tính thâm nhập nhưng nhờ gây tê nên cũng không đau và thường áp dụng cho các bệnh nhân ngoại trú.

Theo Care

-->đọc tiếp...

Dùng thuốc lợi tiểu trong điều trị suy tim mạn tính

Từ trước đến nay, thuốc lợi tiểu vẫn là thuốc chọn lựa đầu tiên khi đã có triệu chứng suy tim, với mục đích giảm triệu chứng ứ huyết và phù ngoại biên...

Thiazid

Đây là thuốc chọn lựa đầu tiên đối với suy tim nhẹ, suy tim mạn. Thường bắt đầu bằng liều thấp, tăng dần với suy tim nặng hơn trước khi đổi qua lợi tiểu quai hoặc kết hợp với lợi tiểu quai.

Thiazid thường kém hiệu quả khi chức năng thận giảm, có thể dùng 25-50mg hydrochloro-thiazid. Khuynh hướng hiện nay là dùng kết hợp với thuốc ức chế men chuyển (ƯCMC) dạng angiotensin II mỗi khi dùng lợi tiểu (trừ khi có chống chỉ định) vì ƯCMC sẽ ức chế kích hoạt hệ renin-angiotensin gây nên bởi việc sử dụng lợi tiểu.

Ngoài ra, ƯCMC cũng có tác dụng lợi tiểu gián tiếp bằng cách ức chế aldosteron và được xem như một dạng lợi tiểu giữ kali. Nếu bệnh nhân (BN) không dung nạp thuốc ƯCMC trong quá trình điều trị (ho khan kéo dài) thì thay thế bằng thuốc ức chế thụ thể AT1 của angiotensin II. Thuốc ức chế AT1 cũng nên được lựa chọn đối với BN tiểu đường, nhất là khi BN bắt đầu có biểu hiện của suy thận. ÐĐể thuốc lợi tiểu dễ tác dụng nên khuyên BN nằm nghỉ 1 - 2 giờ sau khi dùng thuốc.

- Metolazon: là một lợi tiểu - thiazid nhưng có tính chất đặc biệt là có hiệu quả ngay cả khi BN suy thận. Liều chuẩn là 5 - 20mg ngày 1 lần, tác dụng 24 giờ. Nếu phối hợp với furosemid có thể gây lợi tiểu rất nhanh và ồ ạt.

Furosemid

- Furosemid thường được chọn ưu tiên khi đã có suy tim nặng vì làm mất natri nhanh, có hiệu quả ngay cả khi độ lọc vi cầu thận thấp và gây giãn tĩnh mạch. Ở BN suy tim nặng, sự hấp thu lợi tiểu quai bị chậm lại và tác dụng tối đa chỉ xảy ra sau 4 giờ. Sự đáp ứng của thận đối với lợi tiểu quai cũng giảm, ảnh hưởng thải natri ở BN suy tim độ II-III giảm chỉ còn 1/3 -1/4 và thấp hơn nữa với suy tim nặng hơn. Muốn làm tăng sự đáp ứng này không cần dùng liều thật cao (trừ khi có suy thận kèm theo) mà nên tăng số lần dùng với liều vừa phải.

Khả dụng sinh học và thời gian bán thải của thuốc cũng quan trọng về phương diện lâm sàng. Đối với furosemid uống, mức độ hấp thu là 50% nhưng có thể thay đổi từ 10-100% nên khó đánh giá hiệu quả, trong khi bumetanid và torsemid hấp thu gần trọn vẹn 80-100% nên có tác giả tin rằng BN suy tim điều trị với lợi tiểu quai này có lợi hơn là điều trị với furosemid. Số lần dùng trong ngày tùy thuộc thời gian bán thải. Trong khi thiazid có thể dùng 1-2 lần /ngày do thời gian bán thải dài thì lợi tiểu quai lại có thời gian bán thải ngắn (bumetamid 1 giờ, torsemid 3 - 4 giờ, furosemid 1 - 2 giờ) nên tác dụng lợi tiểu thường giảm trước khi liều kế tiếp được sử dụng và trong khoảng thời gian đó ống thận tích cực tái hấp thu natri. Do đó phải dùng lợi tiểu quai nhiều lần trong một ngày. Ngoài ra cũng nên cho BN nằm nghỉ 1 - 2 giờ sau khi dùng thuốc để tác dụng lợi tiểu tốt hơn.

Nếu BN bị suy thận kèm theo, liều furosemid phải cao hơn. Dùng liều lợi tiểu sao cho thích hợp là yếu tố quyết định sự thành công của điều trị và hiệu quả của các thuốc phối hợp với lợi tiểu như: ƯCMC, giãn mạch. Lợi tiểu với liều thấp quá sẽ gây giữ nước, làm giảm hiệu quả của ƯCMC và tăng nguy cơ khi dùng thuốc chẹn bêta. Lợi tiểu với liều cao quá gây giảm thể tích làm tăng nguy cơ tụt huyết áp (HA) khi dùng ƯCMC và thuốc giãn mạch.

Rối loạn điện giải xảy ra trong khi điều trị lợi tiểu cần được xử lý tích cực đồng thời vẫn duy trì lợi tiểu nếu BN còn ứ đọng nước. Nếu HA hơi giảm và urê huyết tăng do dùng lợi tiểu nhưng không gây triệu chứng thì vẫn duy trì lợi tiểu. Cần đánh giá chính xác xem HA giảm và urê huyết tăng là do dùng lợi tiểu quá nhiều hay do suy tim nặng thêm. Nếu BN không có triệu chứng ứ đọng nước thì có thể hiện tượng trên là do giảm thể tích, nên giảm liều lợi tiểu khi những thay đổi về HA và chức năng thận đã rõ và gây triệu chứng. Nếu BN còn ứ đọng nước thì có thể HA giảm và urê huyết tăng là do suy tim nặng thêm, cần duy trì liều lợi tiểu và tăng cường tưới máu thận bằng thuốc vận mạch hoặc thuốc dãn mạch.

Thuốc kháng aldosteron

Spironolacton phối hợp với lợi tiểu quai hoặc thiazid giúp ngăn ngừa rối loạn điện giải ở đa số BN suy tim. Ngoài ra, còn có tác dụng ức chế sự xơ hóa cơ tim và giảm nguy cơ tiến triển của suy tim. Nghiên cứu RALES trên 1.663 BN suy tim nặng (độ IV) được điều trị bằng spironolacton (đến 25mg/ngày) phối hợp với thuốc cổ điển trong 24 tháng cho thấy spironolacton làm giảm tử suất 27%, giảm nhập viện 36%. Dựa trên những kết quả này, có thể sử dụng spironolacton liều thấp ở BN suy tim độ IV, nhưng hiệu quả trên BN suy tim nhẹ và vừa chưa được rõ.

Về bổ sung kali khi dùng thuốc lợi tiểu

Nỗi lo ngại hạ kali huyết với các biến chứng có thể xảy ra như ngoại tâm thu, ngộ độc digoxin đưa đến việc bổ sung kali một cách thường quy mỗi khi dùng lợi tiểu nhất là với furosemid liều cao tiêm mạch. Thật ra lượng kali mất trong nước tiểu khi dùng furosemid (10mM/l) tương đối thấp (so với 25 mM/l khi dùng thiazid) và tác dụng ngắn của furosemid cho phép cơ thể tự cân bằng lại kali và magnesium sau tác dụng lợi tiểu. Hơn nữa, furosemid liều cao chỉ sử dụng khi có suy thận hoặc suy tim nặng với rối loạn chức năng thải kali tại thận nên việc bổ sung kali một cách thường quy chỉ cần với liều thấp. Nếu sử dụng lợi tiểu quai kết hợp với lợi tiểu giữ kali như spironolacton thì không cần thiết phải thêm kali mà chỉ cần kiểm tra kali huyết định kỳ. Cần lưu ý đến hiện tượng tăng kali máu thường xảy ra nhiều hơn khi điều trị lợi tiểu phối hợp với các thuốc ƯCMC.
Bệnh nhân bị suy tim mạn tính khi sử dụng thuốc lợi tiểu cần có sự hướng dẫn của thầy thuốc.

Hiện tượng nhờn (lờn) thuốc lợi tiểu

Có 2 dạng:

- Nhờn thuốc ngắn hạn là sự giảm đáp ứng với một lợi tiểu sau khi dùng liều thứ nhất. Cơ chế chưa được rõ, có thể do sự kích hoạt angiotensin II hoặc hệ thần kinh giao cảm, tuy nhiên nghiên cứu trên chuột cho thấy dùng ƯCMC hoặc thuốc chẹn bêta không ngăn ngừa được hiện tượng này.

- Nhờn thuốc dài hạn: Khi sử dụng lợi tiểu quai kéo dài, dịch thoát ra từ quai Henlé tràn về ống thận xa và làm ống thận xa phì đại (cơ chế không rõ) và tăng sự hấp thu natri. Do đó, natri thoát ra từ quai Henlé lại được tái hấp thu ở ống thận xa. Thiazid chẹn ống thận ngay tại điểm phì đại, do đó có tác dụng cộng hưởng khi phối hợp với lợi tiểu quai.

Hiện tượng nhờn lợi tiểu có thể khắc phục bằng cách:

- Dùng lợi tiểu tiêm mạch, phối hợp 2 lợi tiểu (furosemid và thiazid), sử dụng lợi tiểu phối hợp với thuốc co cơ tim.

- Dopamin liều thấp < 3 mcg/kg/phút dùng ngắt quãng có thể cải thiện huyết động học của thận và làm tăng sự đáp ứng với lợi tiểu quai. Tuy nhiên, nghiên cứu của Vargo và cộng sự (1996) lại kết luận là ở BN suy tim, dopamin không làm tăng thêm sự đáp ứng đối với liều hiệu quả tối đa của furosemid.

- Acetazolamid + lợi tiểu quai: acetazolamid (diamox), thuốc ức chế anhydrase carbonic là lợi tiểu yếu, nhưng đã được sử dụng trên BN suy tim sung huyết không đáp ứng với lợi tiểu quai liều cao và với BN bị kiềm chuyển hóa. Ở những BN này, sự tái hấp thu natri gia tăng ở ống thận gần, làm natri đến quai và ống thận xa giảm gây nên sự mất hiệu quả lợi tiểu quai. Tuy nhiên chỉ dùng acetazolamid nếu đã dùng thiazid và lợi tiểu quai không hiệu quả. Liều acetazolamid 500mg tiêm mạch có thể phối hợp với furosemid truyền dịch liên tục. Chưa có nghiên cứu nào được thực hiện để đánh giá hiệu quả của acetazolamid trên BN suy tim nặng.

- Truyền furosemide liên tục theo đường tĩnh mạch bằng bơm tiêm điện với liều 1 - 2 mg/kg/24h có thể giải quyết được tình trạng trơ với thuốc lợi tiểu nói trên ở những bệnh nhân suy tim nặng, phân số tống máu thấp và ứ huyết nặng.

TS. Tạ Mạnh Cường - Suckhoedoisong

-->đọc tiếp...

Giải pháp “vàng” cho bệnh nhân đột quỵ não

Nguy cơ tử vong ở những người đột quỵ do tắc động mạch não có thể lên tới 90% nếu không được điều trị kịp thời. Một số trường hợp có thể qua khỏi cơn nguy kịch nhưng lại phải gánh chịu di chứng nặng nề. Điều đáng lưu tâm là hiện nay, tắc động mạch não không chỉ thường thấy ở người cao tuổi mà xu hướng trẻ hóa bệnh đang ngày một gia tăng. Một phương pháp điều trị mới đang được ứng dụng tại Khoa Cấp cứu Bệnh viện Bạch Mai trở thành hy vọng cho người bệnh và mang đến một cách nhìn mới cho các thầy thuốc trước căn bệnh này.

Chạy đua với thời gian

Không bị tăng huyết áp, không đái tháo đường, chỉ mới ở tuổi 48 nên ông Trần Văn B. (Cẩm Giàng - Hưng Yên) khá tự tin với sức khỏe của mình. Đột nhiên ông B có dấu hiệu liệt nửa người bên phải và không nói được. Ngay lập tức bệnh nhân được gia đình nhanh chóng đưa đến Khoa Cấp cứu Bệnh viện Bạch Mai sau 55 phút khởi phát bệnh. Các bác sĩ cho biết, khi vào khoa, tình trạng của bệnh nhân rất nguy kịch, bệnh nhân hôn mê, không nói được, liệt hoàn toàn nửa người bên phải. Ngay lập tức, ông B. được khám và tiến hành làm các xét nghiệm máu, chụp CT sọ não. Đây là trường hợp nhồi máu não do tắc động mạch não giữa giờ thứ nhất. Đúng vào thời điểm này, Khoa Cấp cứu bắt đầu ứng dụng phương pháp mới nhất điều trị tắc mạch máu não bằng thuốc tiêu sợi huyết. May mắn hơn nữa là bệnh nhân đã đến viện kịp thời, đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn lựa chọn để dùng thuốc tiêu sợi huyết theo quy trình điều trị chuẩn. Sau hai tuần điều trị, ông B. thoát khỏi bàn tay tử thần và dần hồi phục hoàn toàn, trở lại cuộc sống bình thường.

ThS. Mai Duy Tôn, người trực tiếp học hỏi và ứng dụng phương pháp điều trị mới này cho biết, có rất nhiều nguy cơ dẫn đến tắc mạch máu não. Đó là tuổi cao, tăng huyết áp, bệnh lý tim mạch (đặc biệt rung nhĩ), hút thuốc lá, nghiện rượu, béo phì, đái tháo đường, hẹp động mạch cảnh... Để có cơ may được điều trị hiệu quả, người bệnh cần nhận biết sớm các dấu hiệu của bệnh như: Đột ngột yếu hoặc tê bì mặt, tay hoặc chân, đặc biệt hay xảy ra ở một bên của cơ thể; Đột ngột rối loạn ý thức; Có bất thường về lời nói hoặc hiểu lời nói; Chóng mặt hoặc mất thăng bằng; Đau đầu dữ dội xảy ra đột ngột mà không rõ căn nguyên.

Đột phá trong điều trị tai biến mạch máu não

Theo các chuyên gia hồi sức cấp cứu và tim mạch, hiện nay trên thế giới cũng như Việt Nam, tai biến mạch máu não là nguyên nhân gây tàn phế và tử vong thứ 2 sau các bệnh lý tim mạch. Bệnh nhân không chỉ là người cao tuổi mà ngày một trẻ hóa. Bản chất của nhồi máu não là do giảm đột ngột lượng máu đến não, có thể do tắc nghẽn hoàn toàn hoặc gần hoàn toàn mạch máu do cục máu đông, làm cho tế bào não không được tưới máu, không được nuôi dưỡng, làm giảm ôxy... Quá trình này nếu kéo dài sẽ làm tổn thương tế bào não, thậm chí làm chết tế bào và gây ra các hậu quả mà biểu hiện bằng các dấu hiệu khi ta quan sát, tiếp xúc với người bệnh như đột ngột liệt một bên tay, chân, nói ngọng, nói khó, không nói được, không thể nhận biết được bản thân và người xung quanh.

Theo ThS. Mai Duy Tôn, cùng với các biện pháp cấp cứu, điều trị bệnh triệt để nhất hiện nay là dùng thuốc tiêu sợi huyết sớm trong vòng 3 giờ đầu kể từ khi có triệu chứng đầu tiên, nếu bệnh nhân đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn chỉ định và không có các chống chỉ định. Đây là một phương pháp điều trị mới đang được áp dụng tại một số bệnh viện ở phía Nam, còn tại miền Bắc, phương pháp này cũng đang được áp dụng điều trị tại Khoa Cấp cứu Bệnh viện Bạch Mai. Bệnh nhân khi có chỉ định dùng thuốc sẽ được truyền trong vòng 1 giờ, trong thời gian dùng thuốc và sau dùng thuốc, bệnh nhân sẽ được chăm sóc và theo dõi sát tại các đơn vị hồi sức.
Theo kết quả công bố của rất nhiều nước trên thế giới cho thấy, những bệnh nhân được dùng thuốc làm tan cục máu đông này đã mang lại kết quả rất tốt và an toàn cho bệnh nhân.

Thế nào là thời gian vàng trong điều trị tắc mạch máu não?

Thuật ngữ “thời gian vàng” trong điều trị tắc mạch máu não là thời gian kể từ khi bệnh nhân xuất hiện triệu chứng đột quỵ đầu tiên đến khi bệnh nhân được dùng thuốc tiêu sợi huyết, đây là thời gian rất quan trọng quyết định sự thành công trong điều trị tiêu sợi huyết cho những bệnh nhân nhồi máu não giai đoạn cấp, thường thời gian này chỉ trong vòng 3 giờ đầu tính từ khi bệnh nhân có triệu chứng đầu tiên, tốt nhất là trong vòng 1 giờ.

Có phải tất cả bệnh nhân bị nhồi máu não đều có thể sử dụng thuốc chống đông?

Hiện tại, bệnh nhân tai biến mạch máu não được điều trị bằng các biện pháp hồi sức về hô hấp, tuần hoàn, điều chỉnh huyết áp, kiểm soát tăng đường máu, tăng cường tuần hoàn não, dùng các thuốc chống ngưng tập tiểu cầu... Trong đó thuốc tiêu sợi huyết là một trong những phương pháp điều trị rất có hiệu quả nếu bệnh nhân chẩn đoán nhồi máu não đến viện sớm trước 3 giờ, đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn dùng thuốc và không có các chống chỉ định. Chúng tôi đã tiến hành điều trị cho 3 bệnh nhân tại Khoa Cấp cứu Bệnh viện Bạch mai với kết quả rất tốt.

Bệnh nhân có được cơ quan bảo hiểm chi trả không?

Điều trị bằng thuốc tiêu sợi huyết hiện nay cần chi phí khoảng 10 triệu đồng/1 lọ thuốc tuỳ thuộc cân nặng của bệnh nhân, thường thì một bệnh nhân chỉ cần dùng 1 lọ. Hiện nay chúng tôi đang đề nghị Bộ Y tế, Bảo hiểm y tế xem xét công nhận thuốc này trong danh mục được bảo hiểm y tế chi trả.

Suckhoedoisong

-->đọc tiếp...

Đột tử, cái chết không kịp trở tay

“Mới thấy đó đã chết đó” là cách nói của nhiều người về đột tử, một cái chết bất ngờ đã cướp đi sinh mạng của không ít người trong thời gian gần đây.

Ông N.M.H. 49 tuổi, giờ tan sở đi đánh tennis cùng bạn bè, sau đó về nhà nghỉ ngơi. Tắm rửa xong ông ra phòng khách ngồi đọc báo, sau đó hơn 45 phút vợ vào kêu ông ăn cơm thì phát hiện ông đã nằm bất động từ bao giờ. Người nhà gọi ngay xe cứu thương đưa ông vào bệnh viện nhưng những nỗ lực của nhân viên y tế đã không cứu được ông H.. Trường hợp ông H. được gọi là đột tử.

Đột tử ngày càng nhiều

Ngày nay đột tử xuất hiện ngày càng nhiều ở người trẻ tuổi. Một trong những nguyên nhân thường gây đột tử nhất là do tim. Đột tử do tim thường không có cảnh báo trước và nguyên nhân do bệnh tim có từ trước. Trong hầu hết các trường hợp, đột tử do tim là do nhồi máu cơ tim, rối loạn nhịp tim như nhịp nhanh thất hay rung thất. Sự khởi phát của nhịp nhanh thất hoặc rung thất nhanh chóng làm tim ngừng đập và thường sẽ đưa đến tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.

Sơ cứu cho người đột tử

Khi có người ngưng tim, cần nhanh chóng gọi ngay trung tâm cấp cứu gần nhất và sơ cứu bằng cách xoa bóp tim ngoài lồng ngực, đồng thời hà hơi thổi ngạt cho bệnh nhân, cách thực hiện như sau:

Gót bàn tay thuận đặt trên xương ức bệnh nhân, bàn tay còn lại đặt lên trên tay thuận. Tần số nhấn khoảng 100 lần/phút. Biên độ nhấn khoảng 4-5cm đối với người lớn và xen kẽ 30 lần nhấn ngực - là hai lần hô hấp nhân tạo.

Hầu hết bệnh nhân đột tử do tim đã bị nhồi máu cơ tim trước đó nhiều tuần, nhiều tháng, thậm chí nhiều năm trước đó mà bệnh nhân không biết, hay đã biết và được điều trị đàng hoàng.

Nếu tổn thương ít thì cơ tim có thể lành lại sau một thời gian, nhưng thường để lại một vết sẹo vĩnh viễn. Phần sẹo này của tim có thể trở nên không ổn định điện-và sự không ổn định điện này có thể tạo ra những rối loạn nhịp tim đe dọa tính mạng bệnh nhân. Những rối loạn nhịp này thường xảy ra đột ngột, không hề có triệu chứng báo trước và bệnh nhân có thể bị ngưng tim mặc dù đã được điều trị đúng theo hướng dẫn của bác sĩ.

Nguy cơ đột tử sau đau tim như thế nào?

Biểu hiện thường gặp của nhồi máu cơ tim điển hình là cơn đau ngực trái dữ dội, khởi phát khi bệnh nhân gắng sức, kéo dài 15-30 phút. Cơn đau lan lên cổ hay hàm dưới bên trái hoặc mặt trong cánh tay trái, đôi khi đau ngay thượng vị làm bệnh nhân lầm tưởng đau bao tử. Cơn đau tăng lên khi vận động và giảm nếu nghỉ ngơi hay dùng thuốc nitroglycerin ngậm dưới lưỡi. Đôi khi cơn đau không rõ ràng, nhất là bệnh nhân tiểu đường, lớn tuổi, bệnh nhân chỉ cảm thấy ngộp thở, nặng ngực. Triệu chứng đi kèm thường là vã mồ hôi và khó thở, mệt nhiều, buồn nôn, nôn, đánh trống ngực.
Nhìn chung nguy cơ dài hạn của tử vong sau đau tim trên một người đã được điều trị ổn định một tháng hoặc hơn là khoảng 1-2% mỗi năm sau đó. Tuy nhiên, đối với một số người nguy cơ cao hơn đáng kể. Nguy cơ cao nhất khoảng 20% xảy ra ở những người từng bị ngưng tim nhưng đã được cứu sống.

Nguy cơ tương đối cao ở những bệnh nhân đã bị nhồi máu cơ tim diện rộng để lại sẹo trên cơ tim lớn. Một trong những phương pháp đánh giá tốt sẹo này là siêu âm xem chức năng tống máu của tim được gọi là phân suất tống máu, bình thường từ 50% trở lên. Sẹo càng lớn phân suất tống máu càng kém, nếu trên 40% thì nguy cơ tử vong ít hơn, nếu dưới 30% thì nguy cơ cao hơn nhiều.

Làm thế nào để giảm nguy cơ đột tử sau đau tim?

Nguy cơ đột tử sau đau tim có thể được làm giảm đáng kể nhờ tuân thủ chỉ dẫn theo điều trị của bác sĩ là dùng thuốc điều trị ức chế bêta và ức chế men chuyển, cũng như thuốc statin. Các thuốc trên làm giảm nguy cơ đột tử nhờ làm giảm cơ hội phát triển suy tim và đau tim tái phát. Nếu bệnh nhân thuộc diện có nguy cơ cao mặc dù đã được điều trị bằng thuốc có thể được xem xét để cấy một máy phá rung.

Có thể thay đổi yếu tố nguy cơ

Có những yếu tố nguy cơ của bệnh động mạch vành mà ta không thay đổi được (tuổi, giới tính, tiền sử gia đình), nhưng cũng có những yếu tố nguy cơ có thể thay đổi được như:

* Hút thuốc lá, làm tăng nguy cơ mắc bệnh động mạch vành của bạn tăng lên gấp hai lần.

* Lối sống ít vận động: những người không luyện tập thể dục thường xuyên sẽ có tuổi thọ thấp hơn những người luyện tập thường xuyên mỗi ngày trên 30 phút.

* Tăng huyết áp: ở người bệnh tăng huyết áp, thành mạch máu thường bị xơ vữa nên rất kém đàn hồi. Do đó để tống máu đi tim phải tốn công nhiều hơn. Hậu quả là cơ tim sẽ dày lên và cứng hơn, sự cố gắng liên tục sẽ làm tim suy yếu. Do áp lực lên thành động mạch tăng cùng với sự xơ vữa, mạch máu dễ bị vỡ làm tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim.

* Tiểu đường: theo một nghiên cứu, hơn 65% người đái tháo đường bị tử vong vì bệnh tim mạch.

* Béo phì: người béo phì dễ bị tăng cholesterol máu, tăng huyết áp và là nguy cơ của bệnh tim mạch.

* Rối loạn mỡ trong máu: ở người trưởng thành, nếu nồng độ cholesterol trong máu tăng cao quá 10% giá trị bình thường thì nguy cơ bị các biến chứng tim mạch sẽ tăng thêm 30%.

* Bị stress làm tăng nhịp tim và tăng huyết áp. Người bệnh tim mà liên tục chịu ảnh hưởng của stress thì tần số cơn đau thắt ngực tăng lên.

* Uống quá nhiều rượu bia: làm tăng huyết áp, tăng triglicerid máu, gây nguy cơ nhồi máu cơ tim và đột quỵ.

BS LƯU KÍNH KHƯƠNG - TTO

-->đọc tiếp...

Thông liên nhĩ

Tôi 25 tuổi. Cách đây hai năm tôi đi khám tổng quát phát hiện bệnh thông liên nhĩ lỗ thứ phát, đường kính 11mm, shunt T - P, giãn nhẹ thất phải, không tăng áp động mạch phổi. Với tình trạng bệnh như vậy có nguy hiểm không? Lỗ thông như vậy có lớn không? Tôi có cần điều trị?

Traucuia20@...

- Thông liên nhĩ là bệnh tim bẩm sinh thường gặp, chiếm 7-15% các bệnh tim bẩm sinh. Trong bệnh lý này có một lỗ thông bất thường ở tim, trên vách liên nhĩ, làm nhĩ trái và nhĩ phải thông thương nhau (bình thường hai bên không thông thương). Có nhiều thể thông liên nhĩ, trong đó thông liên nhĩ lỗ thứ phát thường gặp nhất.

Biểu hiện của bệnh thông liên nhĩ không rầm rộ, thường không có triệu chứng ở trẻ nhỏ và người trẻ. Tuy nhiên, nếu không điều trị, bệnh diễn tiến làm giãn nở cấu trúc tim phải (nhĩ phải, thất phải, động mạch phổi), tăng máu lên phổi nhiều gây tăng áp động mạch phổi, rối loạn nhịp... khiến người bệnh cảm thấy khó thở khi gắng sức, ho, tim đập nhanh... Đến thời kỳ cuối, khi bệnh nhân xuất hiện triệu chứng tím là tình trạng đã rất nặng, không thể phẫu thuật hay điều trị gì khác.

Bác sĩ dựa vào triệu chứng lâm sàng (mệt nhiều), tim đã bị ảnh hưởng nhiều chưa (giãn lớn tim phải, rối loạn nhịp) và nhất là lượng máu lên phổi có quá nhiều không (có chỉ định can thiệp khi lượng máu lên phổi gấp 1,5 lần trở lên so với lượng máu ra hệ thống) để quyết định có can thiệp ngoại khoa hay không (thông tim bít dù hoặc phẫu thuật tim hở). Nếu chưa có chỉ định can thiệp, bệnh nhân được theo dõi để có thể can thiệp kịp thời, điều trị thuốc để giảm triệu chứng nếu cần thiết.

Theo mô tả của bạn, thì bệnh chưa nặng, bạn chưa có triệu chứng, tim chưa bị ảnh hưởng nhiều (giãn nhẹ thất phải, không tăng áp động mạch phổi). Tuy nhiên, đây là kết quả cũ nên bạn cần đến chuyên khoa tim mạch (có thể đến khám tại phòng khám 27, Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM, cơ sở 1) để được siêu âm tim đánh giá và tư vấn cần can thiệp hay tiếp tục theo dõi.

Nếu cần can thiệp, với tổn thương thông liên nhĩ lỗ thứ phát, đường kính 11mm, nhiều khả năng bạn sẽ được điều trị bít dù hơn là phẫu thuật. Đây là phương pháp hiệu quả, nhẹ nhàng, thẩm mỹ. Bạn đừng quá lo lắng vì điều trị thông liên nhĩ, dù là bít dù hay phẫu thuật, đều khá an toàn và cho kết quả tốt.

BS NGÔ BẢO KHOA - TTO

-->đọc tiếp...

Tránh mặc cảm về bệnh van tim

Em tôi đi siêu âm tim được xác định bị hở van 2 lá do sa van. Nhờ bác sĩ hướng dẫn cách điều trị để phòng các biến chứng sau này. Xin chân thành cám ơn bác sĩ.

- Trả lời của phòng mạch online:

Chào bạn

Qua mô tả của bạn, không thấy nhắc đến các tình trạng bệnh tim mạch trước đây nên tôi nghỉ tình trạng sa van 2 lá của em bạn là sa van 2 lá bẩm sinh (nguyên phát). Bệnh này thường gặp ở bệnh nhân nữ, khoảng 20 -40 tuổi. Và có liên quan đến yếu tố di truyền.

Bộ máy hoạt động của van 2 lá gồm: lá van, vòng van, dây chằng và cột cơ. Trong đó lá van gồm: lá trước, lá sau (nên được gọi là van 2 lá). Có tác dụng hoạt động 1 chiều để máu di chuyển từ tâm nhĩ trái xuống tâm thất trái khi tim dãn ra (tâm trương) và ngăn chặn không cho máu lên nhĩ trái khi tim bóp lại (tâm thu).

Hở van 2 lá do sa van: 2 lá van khi đóng lại không cùng nằm trên 1 mặt phẳng, do đó van đóng không kín. Gây ra tình trang hở van (xem hình).

Sơ đồ van hai lá

Mức độ hở van 2 lá: Khi siêu âm tim, bác sĩ luôn trả lời kết quả là hở van 2 lá độ 1/4, 2/4, 3/4, 4/4. Bạn sẽ đọc được trên giấy trả lời kết quả. Ý nghĩa của mức độ hở như sau:

- Độ 1: Hở hai lá nhẹ

- Độ 2: Hở hai lá vừa

- Độ 3: Hở hai lá trung bình

- Độ 4: Hở hai lá nặng

Biến chứng của hở van 2 lá do sa van:

- Loạn nhịp tim: nhịp nhanh, rung nhĩ

- Tim lớn

- Suy tim

- Viêm màng trong tim mhiễm trùng, tuy nhiên biến chứng này rất hiếm gặp.

Điều trị:

Nếu em bạn chưa có triệu chứng: hồi hộp, khó thở, đau ngực..., việc điều trị bằng thuốc là không cần thiết và tiên lượng rất tốt (Theo tôi nghĩ em bạn đang ở giai đoạn này).

Khi bệnh nhân có triệu chứng: hồi hộp nhiều, giảm khả năng hoạt động thể lực, khó thở, đau ngực, ngất... Bác sĩ chuyên khoa Tim Mạch sẽ quyết định điều trị thuốc, sửa van, thay van tùy theo mức độ nặng của bệnh.

Sinh họat như thế nào khi bị sa van 2 lá:

- Khi không có triệu chứng hồi hộp, khó thở, đau ngực...: sinh hoạt như người bình thường.

- Nếu có triệu chứng hồi hộp, không sử dụng các chất kích thích: café, rượu, thuốc lá…

Cần hiểu biết về bệnh để tránh tư tưởng bi quan do mặc cảm hễ có bệnh van tim là rất nặng. Đồng thời em bạn nên tập thể dục thường xuyên và nên báo cho bác sĩ biết khi cần làm các thủ thuật như: nhổ răng, nội soi hô hấp, phẫu thuật đường tiết niệu… Mặc dù điều trị kháng sinh để dự phòng viêm nội tâm mạc nhiễm trùng chỉ được sử dụng khi bệnh nhân đã có viêm màng trong tim trước đó.

Cuối cùng, em bạn nên khám bệnh và siêu âm tim định kỳ khoảng 1- 2 năm/lần.

Chúc em bạn vui và khỏe

BS NGÔ QUANG THI-ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch -TTO

-->đọc tiếp...

Du lịch và bệnh tim mạch

Mắc bệnh tim mạch đi du lịch có an toàn? Đây là thắc mắc của không ít bệnh nhân tim mạch. Người bệnh tim mạch, người vừa trải qua đợt nhồi máu cơ tim hay phẫu thuật tim luôn được khuyến khích hòa nhập với xã hội trong sinh hoạt, công việc. Tuy phần lớn người bệnh tim mạch vẫn có thể đi du lịch an toàn, nhưng cần lưu ý phòng ngừa những nguy cơ, nhất là khi đi máy bay hoặc đến vùng cao.

Du lịch bằng máy bay

- Không phải ai cũng có thể đi máy bay

Tỉ lệ bị nhồi máu cơ tim hoặc gặp biến cố về tim mạch trên máy bay chiếm khoảng 10-20% những tai nạn về sức khỏe. Nhìn chung, hầu hết người bệnh tim mạch đều có thể đi máy bay, ngoại trừ những trường hợp sau:

- Bị nhồi máu cơ tim, xuất viện chưa quá hai tuần.

- Được đặt stent hoặc nong mạch vành, xuất viện chưa quá hai tuần.

- Được phẫu thuật bắc cầu mạch vành, xuất viện chưa quá ba tuần.

- Đau thắt ngực không ổn định, đau ngực ngay cả khi nghỉ ngơi hoặc không thể lường trước.

- Bị suy tim nặng, khó kiểm soát.

- Bị rối loạn nhịp tim nặng, nhất là rối loạn nhịp thất và trên thất chưa kiểm soát được.

- Thở oxy khi cần thiết

Tuy khoang máy bay được thiết kế cung cấp đủ oxy nhưng không đạt mức như môi trường ngang mực nước biển, nên gây giảm nhẹ nồng độ oxy trong máu. Điều này có thể ảnh hưởng tới người có vấn đề về tim phổi, tuy hiếm khi xảy ra: ở người mắc bệnh mạch vành, gây đau ngực, mệt, khó thở, nặng hơn là gây nhồi máu cơ tim; gây mệt, tím ở trẻ bị tim bẩm sinh tím...

Các máy bay đều trang bị nguồn cung cấp oxy, vì vậy hãy liên hệ với tiếp viên hàng không ngay khi có triệu chứng, cần thở oxy.

Quan trọng là phải bình tĩnh, tránh hoảng loạn sẽ làm tình hình xấu hơn. Ngoài ra, phần lớn máy bay còn được trang bị máy sốc điện và tiếp viên có thể cấp cứu ngưng tim ngưng thở.

- Phòng ngừa huyết khối

Đi máy bay làm tăng nguy cơ hình thành huyết khối ở tĩnh mạch sâu, có thể do các yếu tố như máu ứ ở chân khi ngồi lâu, tiểu ít, mất nước, nồng độ oxy trong máu thấp. Nguy cơ này đặc biệt cao ở người bệnh tim mạch và người lớn tuổi. Nếu huyết khối di chuyển đến tim, phổi, não có thể gây nguy hiểm đến tính mạng.

Vì vậy nếu ở trên máy bay lâu (trên tám giờ), hành khách nên thường xuyên co duỗi chân, đứng dậy đi lại mỗi giờ, uống nhiều nước, không uống rượu.

Với người có nguy cơ cao (trên 55 tuổi, giãn tĩnh mạch chân nặng, có tiền sử thuyên tắc tĩnh mạch, suy tim, giảm chức năng co bóp của tim...), ngoài những biện pháp trên, cần mang vớ y khoa, hỏi ý kiến bác sĩ về việc sử dụng thuốc kháng đông.

- Lưu ý cho người có gắn máy tạo nhịp hay máy khử rung

- Cần đem theo giấy chứng nhận có gắn các thiết bị máy tạo nhịp, máy khử rung... để trình bày khi bị kiểm tra bằng máy dò kim loại.

- Theo lý thuyết, máy dò kim loại có thể ảnh hưởng máy khử rung, gây nguy hiểm đến tính mạng. Vì vậy, người có gắn máy khử rung nên đề nghị được kiểm tra bằng tay thay cho máy dò kim loại. Nếu không được, cần yêu cầu không để máy dò kim loại trên vị trí máy khử rung quá vài giây.

Du lịch đến vùng cao

Càng lên cao so với mực nước biển, không khí loãng, ít oxy hơn nên khi lên vùng cao hầu như mọi người - trên 2.500m với người sức khỏe bình thường, 1.500m với người bệnh tim mạch - sẽ cảm nhận những thay đổi như khó thở khi gắng sức, tiểu nhiều, nhức đầu, thở nhanh...

Những triệu chứng này sẽ mất đi nếu thích nghi được, nhưng ở những người sức khỏe không tốt có thể diễn tiến nặng hơn, phù phổi, phù não do độ cao, rất nguy hiểm. Vì vậy, người bệnh tim mạch cần lưu ý:

- Không đến vùng cao trên 1.500m, cũng như những vùng quá nóng hay quá lạnh. Nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi đi.

- Không đi du lịch vùng cao trong vòng sáu tháng sau khi được phẫu thuật tim hay bị nhồi máu cơ tim.

- Tránh vận động nhiều ngay khi vừa lên vùng cao, cần có thời gian 1-2 ngày thích nghi với không khí loãng.

- Không dùng thức uống có chất cồn, thuốc lá, thuốc giảm đau, thuốc ngủ hoặc những thuốc ức chế hệ thần kinh trung ương...

- Uống nhiều nước (trên 3 lít/ngày) để bù lượng dịch mất đi do tiểu nhiều. Mất nước là nguyên nhân chính gây mệt mỏi khi lên cao.

- Chế độ ăn nhiều năng lượng.

- Khi cảm thấy mệt, khó thở, cần nghỉ ngơi, cân nhắc việc cần điều trị y tế hoặc di chuyển xuống vùng thấp hơn.

- Cần có bạn đồng hành để giúp xử trí những tình huống khẩn cấp.

Đem thuốc và giấy tờ y tế khi du lịch

- Đem đầy đủ thuốc đang được điều trị.

- Đem theo giấy tờ y tế về bệnh lý của mình như giấy xuất viện, xét nghiệm, toa thuốc, giấy chứng nhận có gắn các thiết bị máy tạo nhịp, máy khử rung, van tim nhân tạo...

- Người bệnh mạch vành cần đem theo những xét nghiệm điện tâm đồ, nhất là những cái có kết quả bất thường. Đem theo thuốc nitroglycerine nếu có tiền sử đau thắt ngực.

- Giấy tờ và thuốc để trong hành lý xách tay nhằm tránh thất lạc và có thể sử dụng khi cần.

- Cần biết địa chỉ, số điện thoại của cơ sở y tế tại vùng sắp đến để liên lạc khi cần.

BS NGÔ BẢO KHOA - TTO

-->đọc tiếp...

Hiểm họa từ viêm cơ tim

Kỳ I: Nhận dạng những thủ phạm gây bệnh

Viêm cơ tim (VCT) là tình trạng viêm, hoại tử hoặc ly giải của tế bào cơ tim gây nên do nhiễm vi khuẩn, virut, do bệnh mô liên kết, do nhiễm độc hoặc không rõ nguyên nhân. Các quá trình bệnh lý này ảnh hưởng đến cơ tim kèm theo hoặc không kèm theo triệu chứng toàn thân. Những biểu hiện thường gặp nhất là triệu chứng của suy tim, tuy nhiên đôi khi là rối loạn nhịp tim hoặc đột tử.

Những năm trước đây, thấp khớp cấp là nguyên nhân thường gặp của VCT. Ngày nay, chúng ta biết thêm nhiều nguyên nhân khác như virut, vi khuẩn, ký sinh trùng, một số hoá chất và thuốc có khả năng gây dị ứng hoặc nhiễm độc, các bệnh hệ thống...
Cơ tim bình thường (trái) và cơ tim bị giãn do viêm cơ tim (phải).

Virut là nguyên nhân chính

Cho đến thời điểm hiện nay, viêm cơ tim (VCT) vẫn là một trong những bệnh có nhiều thách thức nhất đối với các thầy thuốc tim mạch bởi vì chúng ta còn chưa hiểu biết đầy đủ về sinh lý của bệnh, chưa có tiêu chuẩn vàng nào trong chẩn đoán được chấp nhận và tất cả các phác đồ điều trị hiện đang còn bàn cãi.

Virut là nguyên nhân chủ yếu gây VCT hiện nay, trong đó hay gặp là Coxsakie virut B, Adenovirus, virut cúm, virut Dengue và virut viêm gan C đều có thể gây VCT. Virut HIV có khả năng xâm nhập cơ tim trực tiếp. Các chủng interovirus như Coxsakie B3 và B4 là những virut ưu thế được phát hiện cả về huyết thanh và phương pháp phân tử trực tiếp như PCR. Gần đây do kỹ thuật phân tử phát triển hơn và do dịch tễ học đã thay đổi, một số tác nhân virut trở nên chiếm ưu thế đó là Adenovirus, virut viêm gan C. Nhiễm HIV thường liên quan đến suy tim mất bù. Tỷ lệ mắc bệnh không được biết rõ do có nhiều trường hợp VCT nhẹ tự khỏi nên người bệnh và gia đình không nhận thấy, do vậy cũng không đến bệnh viện khám. VCT do virut thường xảy ra rải rác, tuy nhiên đôi khi cũng xảy ra thành dịch.

VCT do virut có biểu hiện bằng một tình trạng viêm rất đột ngột, đặc trưng bởi sự thâm nhiễm tế bào viêm, thoái hoá và hoại tử tế bào cơ tim, sau đó là quá trình xơ hoá của cơ tim. Hầu hết các virut thâm nhập vào cơ thể qua đường hô hấp trên hay đường tiêu hoá. Cơ thể con người dễ bị nhiễm virut hơn khi bị suy dinh dưỡng, tập luyện hay làm việc quá sức, trẻ nhỏ hay người lớn tuổi, stress... do làm thay đổi đáp ứng tự miễn dịch khi bị nhiễm virut.

Các dấu hiệu bệnh thường bị phát hiện chậm trễ

Triệu chứng nhiễm virut phụ thuộc vào đường vào là đường hô hấp trên hay đường tiêu hoá. Bệnh nhân thường không để ý do vậy chậm chễ nhiều ngày đến nhiều tuần trước khi triệu chứng ở tim xuất hiện như suy tim ứ huyết, rối loạn nhịp tim (đột tử) và biến chứng thuyên tắc mạch.

Biểu hiện lâm sàng tuỳ thuộc vào lứa tuổi bị bệnh và bản chất cấp tính hay mạn tính của tình trạng nhiễm virut. Trẻ sơ sinh thường biểu hiện bằng sốt cao, suy tim, suy hô hấp nặng, tím tái, tiếng tim nghe xa xăm, mạch nhanh nhỏ, hở van hai lá do vòng van bị giãn rộng, nhịp ngựa phi, nhiễm toan và sốc. Chụp Xquang tim phổi thường thấy bóng tim to, phổi ứ huyết, có thể có hình ảnh tràn dịch màng phổi hai bên. Điện tâm đồ có thể thấy nhịp nhanh xoang, điện thế giảm, bất thường về đoạn ST cũng như sóng T. Đôi khi rối loạn nhịp tim là biểu hiện đầu tiên của bệnh. Lúc này các triệu chứng như sốt và tim to gợi ý VCT cấp.

Ở trẻ lớn hơn, VCT cấp cũng biểu hiện bằng suy tim ứ huyết cấp, nhưng thường gặp hơn là suy tim có tiến triển từ từ hoặc tình trạng nhịp nhanh thất xảy ra đột ngột. Những bệnh nhân này, tình trạng nhiễm virut cấp tính đã qua và thường có tình trạng bệnh cơ tim giãn nở. Đôi khi bệnh nhân có triệu chứng giống như bị nhồi máu cơ tim cấp tính: đoạn ST chênh lên, tăng men tim CK, CK-MB, rối loạn vận động vùng, nhưng chụp động mạch vành bình thường. Chẩn đoán dựa vào sinh thiết cơ tim. Rối loạn vận động vùng sẽ hồi phục theo thời gian.

Phần lớn các trường hợp VCT là hậu quả của nhiễm virut mà chúng tiến triển sang giai đoạn tự miễn sau khi hồi phục và giảm tình trạng nhiễm siêu vi và cuối cùng là tiến triển thành bệnh cơ tim giãn nở sau khi phục hồi và giảm tình trạng tổn thương tự miễn. Nguyên nhân virut có thể chứng minh bằng phương pháp gián tiếp hoặc trực tiếp (phân tử). Điều trị hợp lý trong giai đoạn nhiễm virut là loại bỏ virus và cải thiện tình trạng viêm do virut.

PGS.TS. Nguyễn Quang Tuấn - Suckhoedoisong

-->đọc tiếp...

Di chứng tai biến mạch máu não cũ ở người cao tuổi

Một cụ ông bị bệnh tai biến mạch máu não (TBMMN), cao huyết áp (CHA) độ 2, thiếu máu cơ tim cách đây đã 5 năm, lần đó, cơn CHA 220/110 mmHg (huyết áp bình thường là từ 90/60 mmHg đến 139/89 mmHg) đã làm cụ bị đột quị nặng, yếu nửa người trái và thất ngôn. Sau tai biến, cụ vất vả tập vật lý trị liệu nhưng không cải thiện đáng kể sức cơ tay phải và chân phải, nói chỉ ú ớ vài từ, phải ra hiệu bằng tay. Hiện tại cụ đi đứng phải chống gậy, có người dìu hay ngồi xe lăn. Lần này cụ ông vào viện do táo bón, không đi cầu được 5 ngày nay.

Theo lời kể của cụ bà - vợ ông: đã 5 ngày dù ông vẫn ăn uống sinh hoạt bình thường nhưng không đi cầu được (bình thường thì cứ 2 - 3 ngày thì ông đi cầu một lần), tôi có mua hai ống thuốc bơm hậu môn, cho ông dễ đi cầu, nhưng lần này không có tác dụng nên đưa ông vào viện. Các bác sĩ thăm khám và chẩn đoán ông bị táo bón - di chứng TBMMN, tiến hành thụt tháo phân bằng nước ấm, sau 1 giờ ông đi cầu được.

Nguyên nhân táo bón ở người TBMMN là do ở những người này, vùng não dùng để điều khiển đại tràng và hậu môn bị tổn thương làm mất đi sự co thắt và giãn nở của các cơ trơn trong đại tràng và cơ vòng của hậu môn. Ngoài ra, sự yếu đuối của bắp thịt bụng và vùng xương chậu làm sự di chuyển của phân trong đại tràng cũng khó khăn.

TBMMN (hay gọi là đột quị) là một bệnh xảy ra khi việc cung cấp máu lên một phần bộ não bị đột ngột ngừng trệ, có thể gây đột tử hoặc liệt nửa người, thất ngôn, rối loạn tâm thần.

Nguyên nhân: do tắc mạch máu não: cục máu đông tại chỗ, thuyên tắc do xơ vữa động mạch (chẳng hạn xuất phát từ động mạch cảnh), huyết tắc do bệnh tim (rung nhĩ, nhồi máu cơ tim). Do vỡ mạch máu não: tăng huyết áp, chấn thương, vỡ phình động mạch não. Nguyên nhân ít gặp: giảm huyết áp (tụt huyết áp đột ngột hơn 40 mmHg), viêm động mạch, viêm tắc tĩnh mạch, thuyên tắc xoang tĩnh mạch. Ở người trẻ: bệnh tiểu cầu, chảy máu dưới màng nhện, dị dạng động mạch cảnh.

Biến chứng, di chứng: viêm phổi, trầm cảm, co cứng, táo bón, loét do nằm lâu, liệt.

Để giảm bớt các di chứng và phòng tái phát, khi trở về nhà sau giai đoạn cấp cứu, bệnh nhân vẫn phải được chăm sóc và điều trị theo chế độ đặc biệt.

Sinh hoạt, tập luyện

Trong trường hợp bệnh nặng, bệnh nhân chưa tự vận động được, người nhà phải giúp họ thay đổi tư thế 3 giờ một lần để tránh loét. Mỗi lần lật người, cần xoa rượu, cồn hoặc phấn rôm vào lưng, mông và các vị trí bị tì đè khác. Khi cho ăn uống, nên kê gối sau lưng bệnh nhân để giữ họ ở tư thế nửa nằm, nửa ngồi.

Đối với trường hợp nhẹ hơn, tùy mức độ di chứng liệt, cần đề ra một kế hoạch cụ thể cho bệnh nhân tập luyện hàng ngày. Cố gắng để cho họ tự làm ở mức tối đa, người nhà chỉ hỗ trợ hoặc giúp đỡ khi bệnh nhân không thể tự làm được. Quá trình tập luyện đòi hỏi sự kiên trì của cả bệnh nhân và người hướng dẫn. Nên duy trì việc này cả khi các di chứng đã được phục hồi.

Chế độ ăn

Cần đảm bảo chế độ ăn đủ chất và cân đối. Nên dùng dạng thức ăn mềm, dễ tiêu như: cháo, súp, sữa, nước hoa quả tươi. Kiêng sử dụng các chất béo và chất kích thích (rượu, bia, chè đặc, cà phê); hạn chế dùng muối.

Điều trị

Điều trị duy trì theo đơn của thầy thuốc. Trường hợp bệnh nhân có CHA, nên dùng thuốc hạ huyết áp và duy trì ở mức 140 - 150/90 mmHg.

Thực hiện các biện pháp phòng bệnh tái phát

Điều trị các nguyên nhân gây TBMMN như: tăng HA, xơ vữa động mạch, đái tháo đường, một số bệnh tim (bệnh van tim, thiếu máu cơ tim, rung nhĩ), bệnh mạch máu ngoại biên, tiền căn thiếu máu cục bộ thoáng qua.

Cẩn thận giữ mình khi thời tiết chuyển lạnh vào mùa đông và khi áp suất không khí lên cao vào mùa hè.

Tránh tắm khuya hoặc ở nơi gió lùa, nhất là với người bị CHA. Tránh trạng thái căng thẳng thần kinh, xúc động mạnh. Tránh mất ngủ. Tránh táo bón: thực phẩm nhiều chất sợi, uống nhiều nước, thể dục thể thao, và thói quen đi tiêu mỗi ngày. Nếu thất bại, có thể dùng loại thuốc làm mềm phân, nhưng phải theo chỉ định của bác sĩ.

Kiêng rượu, bia và các chất kích thích. Tránh vận động thể lực quá mức như mang vác nặng, chạy nhanh

BS.MẠNH HÀ - suckhoedoisong

-->đọc tiếp...

Đinh đâm vào tim vẫn sống

Mới đây, các bác sĩ tại Ba Lan đã phẫu thuật lấy một chiếc đinh dài 5 cm từ trái tim một người đàn ông 30 tuổi.

Tai nạn tình cờ xảy ra khi anh đang cùng đồng nghiệp đóng đinh các tấm ván tại một xưởng gỗ ở thành phố Swietochlowice. Chủ xưởng gỗ cho biết, các công nhân đang đang làm việc thì đột nhiên họ có va chạm với nhau, súng bắn đinh bắn đi và vô tình găm đúng vào tim một người.

Hình ảnh X-quang chiếc đinh dài 5 cm nằm trong tim bệnh nhân. Ảnh: ABCnews.

Theo các bác sĩ, người đàn ông được đưa đến bệnh viện trong tình trạng rất nặng. Mạng sống của anh chỉ tính bằng phút. Ngay lập tức, các bác sĩ đã quyết định phẫu thuật lấy chiếc đinh ra khỏi trái tim bệnh nhân. Chiếc đinh dài 5 cm.

Sức khỏe của anh hiện đã ổn định sau ca mổ. Hiện cơ quan chức năng vẫn chưa rõ lúc đó ai trong số các công nhân đang sử dụng súng bắn đinh.

VNE

-->đọc tiếp...

Hiểu rõ hơn về thuốc trợ tim digoxin

Thuốc trợ tim được hiểu đơn giản là các thuốc làm tăng lực co bóp của cơ tim, dùng trong các trường hợp suy tim. Các thuốc loại này được chia làm hai nhóm chính: thuốc trợ tim không phải glucosid và thuốc trợ tim glucosid, trong đó digoxin là loại thuốc trợ tim tiêu biểu thường được các thầy thuốc sử dụng nhiều nhất trong lâm sàng.

Tác dụng của digoxin

Digoxin làm tăng sức co bóp của cơ tim gián tiếp thông qua việc ức chế men natri - kali - adenosine triphosphatase (Na+ - K+ - ATPase) của bơm ion ở màng tế bào cơ tim, từ đó cản trở việc ion Na+ thoát ra ngoài màng tế bào. Do sự ức chế này làm cho nồng độ Na+ trong tế bào tăng cao, vì vậy sự vận chuyển Na+, Ca++ qua màng tế bào cũng bị thay đổi, làm tăng nồng độ Ca++ trong tế bào cơ tim, từ đó thúc đẩy các sợi cơ tim tăng cường co bóp. Mặt khác, digoxin còn tác động trên hệ thống thần kinh tự động của tim, làm giảm nhịp tim và giảm tốc độ dẫn truyền nhĩ - thất. Ngoài ra, digoxin còn làm tăng trương lực hệ phó giao cảm và làm giảm hoạt tính của hệ giao cảm.

Thuốc được dùng dưới dạng uống (viên nén, viên nang...) hoặc tiêm. Ở dạng uống, phần lớn digoxin được hấp thu ở ruột non, sau đó sẽ được phân phối tiếp tại một số mô. Nồng độ thuốc thường được tập trung chủ yếu ở thận, tim, gan, tuyến thượng thận, ống tiêu hóa... được chuyển hóa chủ yếu tại gan. Phần lớn digoxin được thải trừ qua đường nước tiểu, chỉ có 1 phần (khoảng 25%) được thải trừ qua đường phân. Ở người lớn, với chức năng gan, thận bình thường thì thời gian bán hủy trung bình của digoxin (theo đường uống) là 36 giờ. Khoảng cách giữa nồng độ điều trị và nồng độ ngộ độc là rất hẹp nên rất dễ xảy ra ngộ độc thuốc.

Trước đây, người ta hay dùng bắt đầu bằng liều tấn công, sau đó chuyển sang liều duy trì, nhưng nay người ta thường không còn dùng liều tấn công với một lượng thuốc lớn trong một thời gian ngắn như trên vì cách này rất dễ gây nguy hiểm cho bệnh nhân. Trong đa số các trường hợp, các thầy thuốc thường bắt đầu ngay bằng liều duy trì để đạt dần tới liều có hiệu lực điều trị.

Cần đặc biệt chú ý không bao giờ được dùng phối hợp digoxin với các muối canxi (đường tĩnh mạch) vì sự phối hợp này có thể gây nên những rối loạn nhịp tim nặng nề, thậm chí có thể gây tử vong.

Nhiễm độc digoxin

Một số thống kê đã cho thấy số bệnh nhân dùng digoxin bị nhiễm độc chiếm khoảng 5 - 15% tổng số bệnh nhân dùng thuốc. Biểu hiện lâm sàng của nhiễm độc digoxin là khi bệnh nhân đang dùng thuốc mà thấy có một số biểu hiện sau: rối loạn tiêu hóa (chán ăn, buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy); rối loạn thần kinh (đau đầu, chóng mặt, ảo giác, mất phương hướng, mê sảng...); rối loạn tim mạch: do tăng tính kích thích, tăng tính tự động và giảm tính dẫn truyền của tế bào cơ tim dẫn đến ngoại tâm thu nhĩ và thất, nhịp nhanh thất, block xoang - nhĩ, block nhĩ - thất các loại, xoắn đỉnh, rung thất...

Khi thấy có các biểu hiện trên thì phải dừng ngay digoxin, theo dõi chặt chẽ diễn biến trên điện tâm đồ. Điều chỉnh kịp thời các rối loạn về điện giải và thăng bằng kiềm toan, trong đó đặc biệt lưu ý có tình trạng hạ K+ máu. Nếu hạ phải bù K+ bằng cách cho bệnh nhân uống dung dịch kali clorua 10%. Trường hợp cần thiết có thể truyền nhỏ giọt kali clorua vào tĩnh mạch sau khi đã pha thuốc vào dung dịch đẳng trương, nhưng với điều kiện đậm độ K+ truyền tĩnh mạch không được vượt quá 13 - 15 mmol/giờ. Có thể dùng atropin tiêm tĩnh mạch khi có nhịp chậm xoang hoặc nhịp chậm do block nhĩ - thất. Đối với các rối loạn nhịp thất, đặc biệt là ngoại tâm thu thất, có thể điều trị bằng cách truyền lidocain. Gần đây người ta còn dùng phương pháp khá mới để điều trị ngộ độc digoxin, đó là dùng kháng thể đặc hiệu của digoxin. Khi kháng thể này kết hợp với digoxin tạo thành một phức hợp và phức hợp này sẽ được đào thải qua thận làm mất tác dụng của digoxin.

BS. Trần Tất Đạt - Suckhoedoisong

-->đọc tiếp...