Lười đánh răng dễ mắc bệnh tim

Nghiên cứu mới đây của các nhà khoa học Anh đã chỉ ra rằng những người không bao giờ hoặc hiếm khi đánh răng có nguy cơ mắc các bệnh tim mạch cao hơn 70% so với những người có thói quen đánh răng 2 lần mỗi ngày.

Các nhà nghiên cứu đại học London đã phân tích dữ liệu của hơn 11.000 người có độ tuổi trung bình 50 tuổi tham gia chương trình Khảo sát Y tế Scotland. Những người tham gia được hỏi về việc họ có thường xuyên tới khám nha sĩ và thường xuyên đánh răng hay không.

Cứ 10 người thì có 6 người (khoảng 62%) tới nha sĩ 1 lần 1 tháng, 71% nói họ đánh răng hai lần mỗi ngày.

Theo báo cáo được xuất bản trên tạp chí Y học Anh, trong tám năm tiếp theo, đã có 555 trường hợp mắc các bệnh nghiêm trọng về tim, trong đó có 170 người tử vong.

Theo những kết quả trước đây, các nhà nghiên cứu đã thấy rằng những người không thường xuyên vệ sinh răng miệng và thường bị chảy máu lợi sẽ tạo điều kiện cho 700 loại vi khuẩn xâm nhập vào máu, tăng nguy cơ đau tim bất kể người đó khỏe mạnh cỡ nào.

Vi khuẩn tấn công vào máu có thể ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch, làm viêm và thu hẹp thành động mạch hoặc làm tăng lượng chất béo tích trữ trong các động mạch.

Tuy nhiên cũng có những yếu tố khác gây ra bệnh tim như mắc bệnh béo phì và thường xuyên hút thuốc lá.

Giáo sư Richard Watt tham gia nghiên cứu này cho biết: "Kết quả của chúng tôi xác nhận và củng cố thêm mối quan hệ mật thiết giữa việc vệ sinh răng miệng và nguy cơ mắc các bệnh tim mạch. Chúng tôi sẽ tiếp tục nghiên cứu thêm để xác nhận mối quan hệ này trên thực tế là quan hệ nhân quả hay chỉ là một dấu hiệu rủi ro.”

Giáo sư Damien Walmsley, cố vấn khoa học cho Hiệp hội Nha khoa Anh nói: "Có rất nhiều nghiên cứu về sức khỏe răng miệng kém có mối quan hệ với các bệnh như bệnh tim, tiểu đường và chứng mất trí. Không thường xuyên vệ sinh răng miệng cũng dẫn tới bệnh viêm máu mức độ nhẹ.”

Ông đưa ra lời khuyên: “Chúng ta nên đánh răng hai lần mỗi ngày với kem đánh răng có Florua, thường xuyên tới các phòng khám nha khoa, hạn chế ăn vặt, ăn những thực phẩm nhiều đường sẽ giúp chúng ta bảo vệ sức khỏe một cách hữu hiệu nhất.”

Lê Anh - Tiền phong

-->đọc tiếp...

Nguy cơ do hẹp van động mạch chủ

Hẹp van động mạch chủ có thể xảy ra trong các trường hợp: sau khi mắc bệnh thấp tim, sự calci hoá van dần dần ở người có bệnh van động mạch chủ bẩm sinh hoặc ở người già. Trên 80% bệnh nhân là nam giới.

Dấu hiệu bị hẹp van động mạch chủ

Khi các lá van hẹp nhẹ dày hoặc thô ráp (xơ hoá van động mạch chủ) hoặc giãn động mạch chủ có thể gây ra tiếng thổi và rung điển hình mà không gây ra rối loạn huyết động rõ rệt. Ở những trường hợp bệnh nhẹ hoặc trung bình, dấu hiệu đặc trưng là tiếng thổi tâm thu ở vùng van động mạch chủ lan lên cổ và xuống mỏm. Trong những ca bệnh nặng, sự phập phồng của thất trái hoặc rung miu có thể sờ thấy rõ rệt, tiếng thứ hai của van động mạch chủ yếu hoặc mất hay có sự tách đôi đảo ngược của tiếng thứ hai. Bình thường diện tích van là 3-4cm2, khi diện tích van dưới 0,8-1 cm2, thời kỳ tâm thu của tâm thất dài hơn và kiểu nảy chậm và yếu điển hình ở động mạch cảnh, tuy nhiên dấu hiệu này không đáng tin cậy ở những người già bị xơ cứng động mạch nặng. Phì đại thất trái tăng dần, dẫn tới tăng áp lực tâm trương. Cung lượng tim vẫn được duy trì cho tới khi van bị hẹp nặng, với diện tích lỗ van dưới 0,8cm2. Bệnh nhân có thể có suy thất trái, đau ngực hoặc ngất. Triệu chứng suy thất trái có thể tiến triển dần dần.

Nếu khám bệnh bình thường, thì việc đánh giá bệnh hẹp van động mạch chủ có thể là khó, đặc biệt ở những bệnh nhân cao tuổi. Vì vậy cần làm các xét nghiệm để xác định bệnh. Điện tâm đồ có thể thấy dày thất trái hoặc những thay đổi tái cực ở hầu hết các bệnh nhân, nhưng cũng có thể bình thường ở trên 10% số ca bệnh. Chụp Xquang ngực có thể cho thấy bóng tim bình thường hoặc to, song dễ phát hiện sự cacli hoá van động mạch chủ. Siêu âm cũng cho thấy những dấu hiệu calci hoá van động mạch chủ, sự mở cửa van và độ dày của thành cũng như chức năng thất trái. Siêu âm Doppler có thể ước lượng sự chênh áp qua van động mạch chủ.

Những kết quả xét nghiệm này có thể loại trừ hoặc chẩn đoán khá chính xác các trường hợp hẹp nặng. Tuy nhiên đối với bệnh nhân có tắc nghẽn vừa phải, nhất là có cung lượng tim thấp hoặc đồng thời bị hở van thì những đánh giá này có thể không chính xác. Phương pháp thông tim là thăm dò chẩn đoán xác định chính xác, vì có thể đo độ chệnh áp qua van và tính toán được diện tích lỗ van. Khi diện tích lỗ van dưới 0,8cm2 là bệnh nhân đã bị hẹp nặng. Chụp gốc động mạch chủ có thể xác định mức độ hở van động mạch chủ. Một xét nghiệm cần thiết cho chẩn đoán và điều trị là chụp động mạch vành cho tất cả các bệnh nhân người lớn bị hẹp van động mạch chủ.

Bệnh nhân bị hẹp van động mạch chủ thường thấy triệu chứng đau thắt ngực. Khoảng 50% số bệnh nhân hẹp van động mạch chủ do calci hoá và đau thắt ngực có sự kết hợp rõ rệt với bệnh mạch vành. Tuy nhiên bệnh mạch vành chỉ thấy ở một nửa tần số này khi không có đau thắt ngực. Nhiều bệnh nhân còn bị ngất khi gắng sức rất điển hình và có thể do rối loạn nhịp tim (thường là nhịp nhanh thất hoặc nhịp nhanh xoang), hạ huyết áp hoặc tưới máu não giảm do tăng dòng máu tới cơ khi gắng sức mà không có sự tăng cung lượng tim bù lại. Bệnh nguy hiểm là bệnh nhân có thể bị tử vong đột ngột ngay cả ở những người không có triệu chứng gì trước đó.
Chữa trị và phòng bệnh

Một bệnh nhân bị hẹp van động mạch chủ, nếu đã xảy ra suy tim, đau thắt ngực hoặc ngất mà không được phẫu thuật thì tiên lượng bệnh sẽ xấu, với tỷ lệ tử vong sau 3 năm là 50%. Tuy điều trị bằng thuốc có thể làm ổn định suy tim, nhưng tất cả những bệnh nhân có triệu chứng, kể cả những bệnh nhân có rối loạn chức năng thất trái phải được phẫu thuật để điều trị triệt để. Các bệnh nhân không có triệu chứng phải cảnh giác với nguy cơ tử vong đột ngột. Những trường hợp có chênh áp qua van nặng, trên 60-80mmHg, hoặc phì đại thất trái nặng cần phải thay van. Một nghiên cứu cho thấy tỷ lệ tử vong phẫu thuật đối với thay van là 2-5% và tăng lên tới 10% ở những bệnh nhân trên 70 tuổi. Cần dùng thuốc warfarin chống đông máu là cần thiết đối với van cơ học nhưng không nhất thiết phải dùng với van giả sinh học. Van giả sinh học thường bị thoái hoá và cần phải phẫu thuật lại sau 7-10 năm.

Sau phẫu thuật nhiều bệnh nhân tiếp tục có rối loạn dẫn truyền hoặc rối loạn nhịp thất. Gần đây, nhiều cơ sở y tế đã dùng phương pháp nong van bằng bóng cho bệnh nhân hẹp van động mạch chủ. Kết quả hẹp có thể giảm bớt trong hầu hết các trường hợp nhưng tỷ lệ tử vong của thủ thuật này gần bằng với tỷ lệ tử vong của phẫu thuật. Hẹp lại xảy ra vào khoảng 50% các trường hợp trong 6-12 tháng đầu. Phương pháp này nên được cân nhắc chỉ hạn chế sử dụng cho những người khó có khả năng phẫu thuật hoặc đó là biện pháp trung gian nhằm ổn định cho những bệnh nhân có nguy cơ cao trước khi phẫu thuật.

Phòng bệnh tốt nhất là điều trị triệt để bệnh thấp tim. Phòng và chữa các bệnh tim mạch như bệnh mạch vành, vữa xơ mạch máu, đái tháo đường, bỏ rượu, thuốc lá, thuốc lào.

ThS. Trần Quốc An - skđs

-->đọc tiếp...

Cứu sống cháu bé 4 tháng tuổi mắc bệnh tim nặng

Ngày 26/5, PGS.TS Lê Ngọc Thành - Giám đốc Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện E (Hà Nội) cho biết, các bác sỹ đã phẫu thuật cứu sống bệnh nhi Nguyễn Chí Quang, 4 tháng tuổi, nặng 6kg (ở huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam) mắc bệnh thông liên thất lỗ lớn, biến chứng nặng.

Trước phẫu thuật, bệnh nhi có diễn biến nặng với triệu chứng tăng áp lực động mạch phổi cấp tại động mạch chủ, nếu không can thiệp sớm, máu sẽ dồn lên phổi quá nhiều gây viêm phổi, khó thở, để lâu sẽ gây xơ phổi và tử vong.

Do bệnh nhi còn quá nhỏ tuổi, nên phẫu thuật có thể xảy ra tai biến trong gây mê hồi sức, hậu phẫu nội khí quản vô trùng…

Tuy nhiên, sau 4 giờ phẫu thuật, các bác sỹ đã bít lỗ thông liên thất thành công. Sau ca mổ, bệnh nhi hoàn toàn không phải sử dụng thuốc hỗ trợ tim và có thể phát

Theo CAND

-->đọc tiếp...

Người cao huyết áp nên cười nhiều

Theo GS.TS Nguyễn Lân Việt - Giám đốc BV Tim mạch Việt Nam, tăng huyết áp là bệnh lý có thể gây ra rất nhiều biến chứng khác nhau, làm cho người bệnh trở nên tàn phế, thậm chí có thể tử vong...

Và có thể gọi tăng huyết áp (THA) là căn bệnh "giết người thầm lặng". Ở Việt Nam, một nghiên cứu mới cho thấy, tỷ lệ THA trong cộng đồng lên đến 27% ở những người từ tuổi 25 trở lên.
Nếu không điều trị hoặc điều trị không đúng, THA có thể gây ra tổn thương các cơ quan đích như phì đại thất trái, đau thắt ngực hoặc nhồi máu cơ tim, suy tim; đột quỵ hay cơn thiếu máu não thoáng qua; bệnh thận mạn tính; bệnh mạch máu ngoại biên; bệnh võng mạc... Theo các bác sĩ chuyên khoa về bệnh THA, những người bị THA nên tập thể dục thường xuyên, đi bộ từ 30 - 45 phút trong ngày, ăn nhạt, hạn chế mỡ động vật và thức ăn chứa nhiều cholesterol, hạn chế rượu bia, không hút thuốc và nên có kế hoạch làm việc, nghỉ ngơi hợp lý. Cười đùa trong khi chơi cũng rất tốt cho người THA.

Theo Đàn ông

-->đọc tiếp...

Đột quỵ vì tắm nước lạnh giữa trưa nóng

Mặc dù cơ thể đang mệt mỏi do bị cảm cúm, nhưng sự ngột ngạt của thời tiết nóng bức vào giữa trưa đã buộc bà T phải đi tắm. Sự thay đổi đột ngột về nhiệt độ khiến bà bị ngất xỉu dưới vòi nước lạnh.

Thông tin từ Bệnh viện cấp cứu Trưng Vương TPHCM cho biết, bệnh viện vừa tiếp nhận và cứu chữa kịp thời cho một phụ nữ bị đột quỵ khi đang tắm. Nạn nhân là bà L.T.T (50 tuổi ngụ tại quận 11, TPHCM).

Ảnh chỉ có tính chất minh hoạ

Bà T. được gia đình đưa đến bệnh viện trong tình trạng hôn mê sâu, huyết áp tăng cao, miệng cứng, cơ thể lạnh toát. Theo chẩn đoán ban đầu của các bác sĩ bà T đã bị đột quỵ ở mức độ rất nguy hiểm.

Qua tìm hiểu bệnh sử, được biết cách đó khoảng 4 ngày bà T. bị cảm cúm nên hay than mệt mỏi. Vào những buổi trưa khi thời tiết nắng nóng bà có biểu hiện bứt rứt, khó chịu. Tuy đang mệt mỏi nhưng do không chịu nổi sự oi bức nên bà tắm để giải nhiệt.

Tuy nhiên, khi bà T vào phòng tắm được khoảng 10 phút thì người nhà phát hiện tiếng động lạ phát ra. Sau một hồi gọi không thấy bà T trả lời, người nhà phá cửa phòng tắm thì tá hỏa khi thấy bà T nằm bất động dưới nền gạch. Phía trên, nước lạnh từ vòi tắm hoa sen vẫn đang tuôn xối xả.

Ngay lập tức mọi người đã đưa bà đến Bệnh viện Trưng Vương để cấp cứu. Tại đây, dựa trên kết quả chụp CT não cho thấy bà T đã bị xuất huyết não ở bán cầu não phải nên rơi vào trạng thái hôn mê sâu. Đến nay, nhờ sự cứu chữa kịp thời của các bác sĩ ở Bệnh viện cấp cứu Trưng Vương nên bà T. đã qua được cơn nguy kịch.

Theo BS Nguyễn Văn Tiên, Phó Trưởng khoa nội thần kinh Bệnh viện Trưng Vương cho biết, trong mùa nóng năm nay bệnh viện cũng đã tiếp nhận nhiều trường hợp đột quỵ tương tự như bệnh nhân T. Hầu hết các bệnh nhân này đều có tiền sử về bệnh tim mạch, huyết áp và tiểu đường.

Dantri

-->đọc tiếp...

Dùng thuốc tiêu sợi huyết ở bệnh nhân nhồi máu não cấp tính

Đột quỵ là một bệnh khá phổ biến hiện nay. Bệnh có tỉ lệ tử vong và gây tàn phế rất cao. Việc điều trị triệt để là một trong những biện pháp quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng này. Một trong những phương pháp điều trị là dùng các thuốc tiêu sợi huyết đường tĩnh mạch và thuốc alteplase là thuốc được khuyến cáo dùng trong điều trị bệnh nhân nhồi máu não. Tuy nhiên cũng cần cảnh giác với những biến chứng của việc dùng thuốc tiêu sợi huyết

Các biến chứng của dùng thuốc tiêu sợi huyết

Biến chứng đáng ngại nhất của điều trị tiêu sợi huyết là xuất huyết não có triệu chứng trên lâm sàng, thường là chảy máu trong ổ nhồi máu.

Các thử nghiệm lâm sàng với alteplase tĩnh mạch cho thấy tỉ lệ xuất huyết não có triệu chứng xấp xỉ 6%. Tuy nhiên, các nghiên cứu đã chứng minh việc dùng alteplase tĩnh mạch là điều trị thường quy an toàn để điều trị nhồi máu não cấp tính khi mà bệnh nhân đáp ứng đúng các tiêu chuẩn lựa chọn và tiêu chuẩn loại trừ (chỉ định và chống chỉ định).

Có một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ chảy máu sau khi dùng thuốc tiêu sợi huyết:

- Những thay đổi sớm trên CT sọ não: Phù não và hiệu ứng khối trên phim CT sọ não trước khi dùng tiêu sợi huyết là một trong hai yếu tố liên quan đến làm tăng nguy cơ chảy máu não ở những bệnh nhân điều trị alteplase tĩnh mạch. Đặc biệt khi diện nhồi máu não trên 33% chi phối của của động mạch não giữa.

- Tuổi: Nguy cơ chảy máu não khi điều trị có thể tăng ở người già, tuy nhiên các bằng chứng còn chưa rõ ràng.

- Liên quan đến các dấu hiệu trên lâm sàng và cận lâm sàng: Các dấu hiệu sau có thể làm tăng nguy cơ chảy máu nội sọ: tuổi, bệnh tim mạch, đái tháo đường, đang dùng các thuốc chống ngưng tập tiểu cầu, số lượng tiểu cầu thấp hoặc trong giới hạn thấp.
Tổn thương não trên phim chụp cắt lớp.

Chẩn đoán và xử trí chảy máu nội sọ:

Chảy máu nội sọ nên nghi ngờ ở bất kỳ bệnh nhân nào mà đột ngột có thay đổi nhận thức, giảm mức độ nhận thức, đau đầu mới xuất hiện, buồn nôn và nôn hoặc đột ngột tăng huyết áp sau khi dùng thuốc tiêu sợi huyết, đặc biệt trong vòng 24 giờ đầu điều trị. Khi nghi ngờ chảy máu nội sọ, ngay lập tức dừng truyền alteplase và tiến hành chụp CT sọ không cản quang hoặc MRI ngay cho bệnh nhân. Đồng thời cũng tiến hành lấy máu làm xét nghiệm định nhóm máu, thời gian prothrombin, thời gian thromboplastin hoạt hoá từng phần, tiểu cầu và fibrinogen.

Nếu có chảy máu trên CT hoặc MRI sẽ được xử trí bằng cách: truyền 10 đơn vị cryo để làm tăng nồng độ fibrinogen và yếu tố VIII; truyền 6-8 đơn vị tiểu cầu.

Các biến chứng khác

Tử vong:

Số liệu từ một đa phân tích cho thấy điều trị tiêu sợi huyết trong vòng 3 giờ kể từ khi có triệu chứng đầu tiên ở những bệnh nhân nhồi máu não đã làm giảm một cách có ý nghĩa tỉ lệ bệnh nhân tử vong hoặc tàn phế sau 3 - 6 tháng của đột quỵ. Tuy nhiên, nguy cơ tử vong trong vòng 7-10 ngày đầu lại tăng, chủ yếu là do tăng nguy cơ chảy máu nội sọ nguy hiểm. Nhưng vấn đề với đa phân tích này là bao gồm rất nhiều số liệu từ các thử nghiệm với việc dùng streptokinase mà những thử nghiệm này đã phải kết thúc sớm vì làm tăng tỉ lệ các biến chứng cũng như không cho thấy hiệu quả. Chính vì thế nếu đa phân tích từ 11 thử nghiệm lâm sàng không bao gồm streptokinase thì việc điều trị tiêu sợi huyết cho thấy không làm tăng tỉ lệ tử vong.

Chảy máu toàn thân:

Chảy máu toàn thân nhẹ có thể xảy ra ở nơi tiêm truyền, ở lợi, có các vết bầm máu trên da, những biến chứng này thường nhẹ và không cần dừng điều trị. Chảy máu nguy hiểm hơn như từ đường tiêu hoá, tiết niệu sinh dục có thể cần phải dừng điều trị tuỳ thuộc mức độ nặng.

Phù mạch:

Phù lưỡi xảy ra ở 1-5% số bệnh nhân được điều trị với tPA, thường thì nhẹ, thoáng qua và đối bên với bên bán cầu thiếu máu. Những bệnh nhân đang dùng thuốc nhóm ức chế men chuyển và những bệnh nhân trên CT sọ có bằng chứng nhồi máu não ở thuỳ trán có thể tăng nguy cơ. Phù mạch nguy hiểm tuy hiếm gặp nhưng có thể gây tắc nghẽn đường thở và cần phải xử trí ngay lập tức. Cần dừng truyền tiêu sợi huyết, cho thuốc kháng histamin và corticoid, đặt nội khí quản nếu có tiếng rít thanh quản.

Điều trị thuốc tiêu sợi huyết đường tĩnh mạch bằng rtPA là một biện pháp điều trị được FDA chấp nhận trong điều trị những bệnh nhân nhồi máu não cấp tính. Phương pháp điều trị này áp dụng trong vòng 3 giờ từ khi xuất hiện triệu chứng đột quỵ đầu tiên, đã làm cải thiện các kết quả, đặc biệt nếu điều trị trong vòng 90 phút đầu tiên còn cho kết quả tốt hơn.

ThS. Mai Duy Tôn - Khoa Cấp cứu - BV Bạch Mai

-->đọc tiếp...

80% bệnh tim mạch có thể phòng ngừa

Các bệnh tim mạch bao gồm cả nhồi máu cơ tim và đột quị hiện đang là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu thế giới. Theo tổ chức Y tế thế giới, năm 2005 đã có khoảng 17 triệu người chết vì các bệnh tim mạch.

Làm sao biết tim đang bị bệnh?

Có rất nhiều triệu chứng cơ năng gợi ý cho người bệnh biết mình bị bệnh tim mạch và cần phải đi khám ở bệnh viện hay phòng khám. Biểu hiện hay gặp nhất của thiếu máu cơ tim cục bộ là khó chịu ở lồng ngực bên trái và nặng hơn là đau thắt ngực.

Còn giảm khả năng làm việc của cơ tim sẽ dẫn đến cảm giác yếu, dễ mệt, nhất là khi hoạt động; nặng hơn là xanh tím, tụt huyết áp, ngất và tăng áp lực động mạch phổi, suy tâm thất trái… đưa đến phù và khó thở.

Các triệu chứng cơ năng mà người bệnh gặp phải thường tăng lên khi hoạt động nhiều, gắng sức, trong trạng thái xúc động… Hiếm khi xuất hiện lúc nghỉ ngơi.

Phòng tránh các yếu tố gây nguy cơ tim mạch

Bệnh lý tim mạch là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong. Ngoài yếu tố bẩm sinh, đa số trường hợp mắc bệnh là do sai lầm trong lối sống. Vì vậy những chứng cứ khoa học ngày nay cho thấy có tới 80% các bệnh tim mạch có thể phòng ngừa được. Một chế độ ăn hợp lý, họat động thể lực điều đặn và không hút thuốc là nền tảng vững chắc để phòng ngừa các bệnh tim mạch.

Các yếu tố bẩm sinh gây nguy cơ tim mạch, không thể thay đổi được là tuổi cao, giới tính và di truyền. Tuổi càng cao thì nguy cơ bệnh tim mạch càng tăng. Một thống kê ở Mỹ cho thấy cứ 5 người chết do bệnh tim mạch thì có tới 4 người trên 65 tuổi. Trong độ tuổi từ nhỏ đến trung niên, nam bị bệnh tim mạch nhiều hơn nữ, nhưng đến tuổi mãn kinh thì tỉ lệ bệnh tim mạch ở nữ xấp xỉ ở nam. Nhiều nghiên cứu cho thấy nếu bố mẹ hay anh chị em bị bệnh tim thì con cái, anh chị em ruột có nhiều nguy cơ mắc bệnh.

Thay đổi các sai lầm trong lối sống có thể hạn chế biến chứng và giảm nguy cơ tử vong do bệnh lý tim mạch. Cụ thể, người hút thuốc lá có nguy cơ bị bệnh tim mạch cao gấp 2-4 lần người không hút thuốc. Người béo phì dễ bị tăng cholesterol máu, tăng huyết áp và là nguy cơ của bệnh tim mạch, nhất là béo phì kèm theo béo bụng. Vận động giúp làm giảm cholesterol máu và hạ huyết áp. Vì vậy người ít hoặc không vận động có nhiều nguy cơ bị bệnh tim mạch hơn so với người năng vận động, rèn luyện cơ thể. Rượu làm tăng huyết áp, tăng triglicerid máu, gây nguy cơ nhồi máu cơ tim và đột quỵ. Người bệnh tim mà làm các công việc căng thẳng, thường xuyên bị stress thì tần số cơn đau thắt ngực sẽ tăng lên.

Bên cạnh đó, một số bệnh mãn tính cũng làm tăng nguy cơ tim mạch. Những bệnh nhân bị kết hợp hai loại bệnh kiểu này, tỷ lệ tử vong tăng từ 2 – 4 lần so với những người bị bệnh tim mạch đơn thuần. Ví như ở người bệnh tăng huyết áp, thành mạch máu thường bị vữa xơ nên rất kém co giãn, tăng nguy cơ tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim.

Hay một nghiên cứu đã chỉ ra rằng, hơn 65% người đái tháo đường bị tử vong vì bệnh tim mạch. Uống thuốc viên ngừa thai sẽ làm tăng nhẹ nguy cơ nhồi máu cơ tim sớm ở nữ giới, nếu kèm thêm hút thuốc lá thì nguy cơ này tăng lên rất nhiều lần. Trong giai đoạn mang thai nếu bị tiền sản giật, đái tháo đường, hoặc người sinh con nhẹ cân cũng tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim sớm.

Cần kiểm soát chặt chẽ các chỉ số

Phải biết số đo huyết áp: Cao huyết áp thường không có triệu chứng nên bạn rất dễ bỏ qua, không quan tâm, nhưng chúng có thể thình lình dẫn tới nhồi máu cơ tim và đột qụi. Bạn nên kiểm tra ngay huyết áp của mình.

Phải biết lượng đường trong máu: Lượng đường trong máu tăng, tiểu đường làm tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim và đột qụi. Nếu bạn bị tiểu đường thì điều cực kỳ quan trọng là phải kiểm sóat huyết áp và lượng đường trong máu ở mức độ phù hợp nhằm làm giảm nguy cơ các bệnh tim mạch.

Phải biết lượng mỡ trong máu: Lượng cholesterol tăng dẫn tới nguy cơ nhồi máu cơ tim và đột qụi. Do vậy cần kiểm soát lượng cholesterol trong máu thông qua chế độ ăn phù hợp, và nếu cần bạn phải dùng thuốc.

Vietnamnet

-->đọc tiếp...

Test đi bộ 6 phút

Trước kia người ta đánh giá khả năng hoạt động thể lực của bệnh nhân bằng cách hỏi bệnh nhân leo được bao nhiêu tầng cầu thang hoặc đi bộ được quãng đường bao nhiêu thì thấy mệt. Phương pháp này phụ thuộc khá nhiều vào sự cảm nhận chủ quan của bệnh nhân nên trong một số trường hợp không đánh giá đúng khả năng gắng sức thực của người bệnh...

Gần đây các trung tâm y học trên thế giới đã nghiên cứu và đưa vào ứng dụng nhiều thăm dò gắng sức nhằm đánh giá khả năng hoạt động thể lực của bệnh nhân. Các test hiện tại đang được áp dụng xếp theo thứ tự từ đơn giản đến phức tạp như sau: leo cầu thang đi bộ 6 phút, đi bộ kiểu con thoi, nghiệm pháp gắng sức gây cơn khó thở kiểu hen, nghiệm pháp gắng sức tim mạch và gắng sức tim phổi.

Đầu năm 1960, Balke đã đưa ra một phương pháp tương đối đơn giản: đo quãng đường tối đa bệnh nhân đi được trong một khoảng thời gian xác định. Tại thời điểm mới đưa vào áp dụng, khoảng thời gian này là 12 phút. Test được áp dụng đánh giá khả năng gắng sức ở người khỏe mạnh và mức độ tàn phế ở bệnh nhân có bệnh phổi mạn tính. Sau đó thời gian thực hiện test được điều chỉnh xuống 6 phút cho phù hợp hơn với bệnh nhân có bệnh phổi mạn tính.

Trong một khảo sát gần đây về các phương pháp đánh giá khả năng gắng sức đã thống nhất cho rằng: test đi bộ 6 phút là một thăm dò dễ áp dụng, bệnh nhân có khả năng thực hiện và phản ánh tốt hơn hoạt động thể lực hàng ngày của bệnh nhân so với các test gắng sức khác.

Gần đây Hội Lồng ngực Hoa Kỳ đã thống nhất áp dụng test đi bộ 6 phút trong thực hành lâm sàng đánh giá khả năng hoạt động thể lực của bệnh nhân. Test đi bộ 6 phút có một số ưu điểm như dễ thực hiện, an toàn, dung nạp tốt, phản ánh tốt hơn hoạt động thường ngày của bệnh nhân so với các test đi bộ khác.

CHỈ ĐỊNH

Chỉ định hàng đầu của test đi bộ 6 phút nhằm đánh giá sự cải thiện về triệu chứng sau điều trị ở những bệnh nhân có bệnh lý tim mạch, hô hấp mức độ trung bình đến nặng. Ngoài ra test có thể ứng dụng đánh giá khả năng hoạt động thể lực tại một thời điểm, cũng như dự báo khả năng mắc bệnh và tỷ lệ tử vong trong các nghiên cứu dịch tễ học.

Test đi bộ 6 phút được coi như một thăm dò bổ sung cho thăm dò gắng sức tim phổi. Có sự tương quan chặt chẽ giữa quãng đường đi được trong 6 phút so với lưu lượng đỉnh tiêu thụ oxy trong thăm dò gắng sức tim phổi (r = 0,73) trên bệnh nhân có bệnh phổi giai đoạn cuối.

Trong một số trường hợp quãng đường đi được trong test đi bộ 6 phút phản ánh tốt hơn khả năng hoạt động thể lực hàng ngày so với chỉ số lưu lượng oxy tiêu thụ đỉnh đo được trong test gắng sức tim phổi. Sự cải thiện về quãng đường đi được trong 6 phút sau can thiệp điều trị tương quan với sự cải thiện chủ quan mức độ khó thở của bệnh nhân. Đồng thời test đi bộ 6 phút có mối tương quan tốt hơn với thang điểm đánh giá chất lượng cuộc sống. Một ưu điểm khác là khả năng lặp lại test đi bộ 6 phút dễ dàng hơn so với test đo lưu lượng đỉnh (hệ số tương quan 80/0 ở bệnh nhân bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính). So với việc sử dụng bộ câu hỏi đánh giá mức độ gắng sức test đi bộ 6 phút có sai số ít hơn khi theo dõi ngắn hạn.

Test đi bộ con thoi cũng tương tự test đi bộ 6 phút. Người tham gia sẽ đi xuôi ngược trên một quãng đường 10m theo tín hiệu âm thanh điều khiển với tốc độ tăng dần sau mỗi phút. Kết thúc test khi người tham gia không đi đến được đích trong một khoảng thời gian nhất định. Cách thực hiện test đi bộ con thoi cũng tương tự như test đi bộ trên thảm chạy. Ưu điểm của test đi bộ con thoi là tương quan với mức độ tiêu thụ oxy đỉnh cao hơn so với test đi bộ 6 phút nhược điểm là khả năng ứng dụng thực tế thấp, nhiều nguy cơ gây các biến cố tim mạch

Bảng 1: Chỉ định của test đi bộ 6 phút

Đánh giá hiệu quả của phương pháp điều trị

Sau phẫu thuật ghép phổi hoặc cắt phổi

Phẫu thuật làm giảm thể tích phổi

Phục hồi chức năng hô hấp

Điều trị nội khoa bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính

Tăng áp phổi

Suy tim

Đánh giá triệu chứng cơ năng tại một thời điểm

Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính

Xơ phổi

Suy tim

Bệnh mạch máu ngoại biên

Bệnh nhân cao tuổi

Dự báo khả năng nhập viện và tỷ lệ tử vong

Suy tim, bệnh phổi mạn tính hoặc tăng áp phổi

CHỐNG CHỈ ĐỊNH

Chống chỉ định tuyệt đối:

- Tiền sử ĐTNKOĐ hoặc NMCT mới xảy ra trong vòng 1 tháng.

Chống chỉ định tương đối:

- Nhịp tim lúc nghỉ > 120ck/p

- Huyết áp tâm thu > 180mmHg

- Huyết áp tâm trương > 100mmHg.

Đối với những bệnh nhân có các chống chỉ định tương đối cần hỏi lại ý kiến bác sĩ điều trị về chỉ định thực hiện test đi bộ 6 phút. Cần tham khảo kết quả điện tim đã làm trong 6 thắng vừa qua của bệnh nhân.

Không có chống chỉ định thực hiện test đi bộ 6 phút ở bệnh nhân đau ngực ổn định. Tuy nhiên bệnh nhân phải được dùng các thuốc giãn vành trước khi tham gia test.

TÍNH AN TOÀN

- Địa điểm thực hiện test phải bố trí ở nơi có khả năng tiếp cận nhanh chóng với các phương tiện cấp cứu.

- Thuốc và phương tiện cần có: oxy, nitroglycerin ngậm dưới lưỡi, aspirin, albuterol xịt định liều hoặc khí dung, điện thoại gọi trợ giúp cấp cứu.

- Kỹ thuật viên hướng dẫn thực hiện test đi bộ 6 phút phải thành thạo các kỹ năng hồi sinh tim phổi cơ bản, khuyến khích biết hồi sinh tim phổi nâng cao.

- Bác sĩ điều trị hoặc bác sĩ ra chỉ định không cần thiết phải có mặt trong khi bệnh nhân thực hiện test.

- Trong trường hợp bệnh nhân đang duy trì oxy liệu pháp liên tục ở nhà, cần tiếp tục cho bệnh nhân dùng oxy với liều tương tự hoặc theo chỉ định của bác sĩ.

- Lập tức dừng test đi bộ khi bệnh nhân có một trong các triệu chứng sau: (I) đau ngực, (2) khó thở không dung nạp được, (3) chuột rút chân, (4) choáng, (5) vã mồ hôi, (6) vẻ mặt tái nhợt.

- Kỹ thuật viên hướng dẫn thực hiện test phải có khả năng nhận biết các triệu chứng trên và có khả năng xử trí kịp thời: dừng test, cho bệnh nhân ngồi hoặc nằm nghỉ, đo các thông số mạch, huyết áp, SpO2, cho thở oxy nếu cần thiết.

CÁC LƯU Ý VỀ MẶT KỸ THUẬT

Địa điểm:

Nơi thực hiện test đi bộ là một hành lang dài, thẳng, bằng phẳng, vắng người qua lại. Có thể tiến hành ngoài trời nếu điều kiện thời tiết cho phép. Lối đi nên dài tối thiểu 30m. Đánh dấu điểm xuất phát bằng một đường kẻ đỏ đậm, đánh dấu chia vạch mỗi 3 mét ở cuối lối đi nên cắm cột mốc báo hiệu vị trí quay đầu.

Chiều dài lối đi không nên quá ngắn vì bệnh nhân sẽ mất thời gian quay đầu nhiều do đó sẽ làm ảnh hưởng đến quãng đường đi được. Đi bộ trên thảm chạy giúp tiết kiệm không gian tuy nhiên không được khuyến cáo áp dụng trong test đi bộ 6 phút do có nhiều yếu tố gây sai số. Trong một nghiên cứu trên các bệnh nhân có bệnh phổi nặng quãng đường bệnh nhân đi được trên thảm chạy trong 6 phút ngắn hơn 14% so với đi bộ trên hành lang do bệnh nhân không tự điều chỉnh được tốc độ bước đi của mình. Đồng thời quãng đường đi được trên thảm chạy cũng có sự dao động rất lớn (120m - 390m) giữa các bệnh nhân do không quen sử dụng thảm chạy so với quãng đường đi được là 360m khi đi bộ trên hành lang. Vì vậy kết quả đi bộ 6 phút trên thảm chạy không thể thay thế cho kết quả đi bộ trên hành lang bình thường.

Phương tiện cần có:

1. Đồng hồ đếm ngược 6 phút

2. Thiết bị điện tử đếm số vòng đi được.

3. Hai cột mốc nhỏ để đánh dấu vị trí quay đầu.

4. Ghế ngồi cho bệnh nhân tại vị trí gần vạch xuất phát

5. Bảng kiểm.

6. Nguồn oxy.

7. Máy đo huyết áp.

8. Điện thoại liên lạc cấp cứu

9. Máy khử rung tự động (AED)

Chuẩn bị bệnh nhân

1. Trang phục nhẹ nhàng, dễ cử động.

2. Nếu bệnh nhân phải dùng gậy khi đi lại, vẫn cho bệnh nhân tiếp tục dùng gậy khi thực hiện test.

3. Tiếp tục dùng các thuốc đang sử dụng hàng ngày

4. Có thể ăn nhẹ trước buổi test đầu giờ sáng hoặc đầu giờ chiều

5. Bệnh nhân không nên gắng sức mạnh trong vòng hai giờ trước khi thực hiện test đi bộ.

Quy trình thực hiện test đi bộ 6 phút

1. Nếu làm test nhiều lần nên thực hiện vào cùng một thời điểm trong ngày để giảm thiểu các sai số gây ra do nhịp ngày đêm.

2. Không cần có giai đoạn khởi động trướckhi thực hiện test.

3. Cho bệnh nhân ngồi nghỉ trên ghế gần vị trí xuất phát trước khi tham gia test 10 phút. Trong thời gian đó, kiểm tra lại các chống chỉ định, đo mạch, huyết áp, trang phục hoàn thành đầy đủ các thông tin ở trang đầu của bảng kiểm.

4. Có thể đo bão hòa oxy mao mạch tại thời điểm trướckhi đi bộ

5. Cho bệnh nhân đứng dậy, đánh giá mức độ khó thở và mức độ mệt mỏi chung của bệnh nhân tại thời điểm xuất phát theo thang điểm Borg.

6. Cài đặt thiết bị đếm số vòng đi được Ở giá trị 0 và đồng hồ đếm ngược ở giá trị 6 phút. Tập hợp tất cả các phương tiện cần thiết và đi đến vạch xuất phát.

7. Giải thích cách thực hiện test cho bệnh nhân:

“Mục tiêu của test đi bộ là bạn sẽ cố gắng đi bộ quãng đường càng dài càng tốt trong vòng 6 phút. Bạn sẽ bắt đầu tại điểm xuất phát đi bộ đến vị trí cột mốc 30m, sau đó nhanh chóng quay ngược lại và đi bộ trở lại vị trí xuất phát. Tiếp tục đi lặp lại quãng đường vừa đi cho đến khi hết thời gian. Trong quá trình đi bộ, bạn có thể tăng giảm tốc độ, có thể dừng lại nghỉ, nhưng cần nhanh chóng đi bộ trở lại ngay khi có thể để đảm bảo quãng đường đi được là dài nhất có thể. Bạn có thể dừng hẳn nếu thấy không đủ sức tiếp tục đi".

Sau dó kỹ thuật viên sẽ đi bộ mẫu một vòng cho bệnh nhân xem.

8. Cho bệnh nhân đứng tại vị trí xuất phát. Kỹ thuật viên cũng nên đứng gần vị trí xuất phát trong quá trình thực hiện test. Không nên đi bộ cùng bệnh nhân. Bấm giờ ngay khi bệnh nhân bắt đầu xuất phát.

9. Không nói chuyện với bệnh nhân trong quá trình thực hiện test. Tập trung theo dõi bệnh nhân để đếm đúng sổ vòng bệnh nhân đi được. Khuyến khích bệnh nhân bằng những câu đã được chuẩn hứa với giọng nói thích hợp, không nên sử dụng cụm từ khác hoặc ngôn ngữ cơ thể để cổ vũ bệnh nhân trong quá trình đi bộ vì sẽ ảnh hưởng đến quãng đường đi được:

Sau phút đầu tiên: “Bạn đã làm rất tốt, bạn còn 5 phút nữa"

Sau phút thứ hai : “Hãy tiếp tục đi bộ, bạn còn 4 phút nữa"

Sau phút thứ ba: “Bạn làm tốt lắm, bạn đã hoàn thành được nửa thời gian"

Sau phút thứ tư: “Hãy tiếp tục việc đi bộ của bạn, bạn chỉ còn hai phút nữa”.

Sau phút thứ năm: “Bạn đang làm rất tốt, bây giờ bạn chỉ còn 1 phút nữa thôi"

Nếu bệnh nhân thấy cần dừng lại nghỉ trong khi thực hiện test, nói với bệnh nhân họ có thể ngồi nghỉ nhưng hãy nhanh chóng đứng lên đi tiếp ngay khi có thể đồng thời vẫn tiếp tục bấm giờ khi bệnh nhân ngồi nghỉ. Nếu bệnh nhân ngừng hẳn khi chưa hết 6 phút, ghi vào bảng kiếm thời điểm dừng, lý do dừng đi bộ và quãng đường đi được.

Nếu bệnh nhân vẫn tiếp tục đi, khi đồng hồ báo còn 15 giây, nhắc bệnh nhân như sau: "Chỉ trong giây lát nữa tôi sẽ bảo bạn dừng đi bộ, ngay khi tôi nói hãy dừng lại và đứng nguyên tại vị trí, tôi sẽ đi lại chỗ bạn đứng".

Khi đồng hồ hết giờ, ra hiệu cho bệnh nhân đứng lại đồng thời đi lại phía bệnh nhân nếu thấy bệnh nhân quá mệt có thể mang cho bệnh nhân ghế ngồi. Đánh dấu vị trí đứng của bệnh nhân.

10. Đánh giá lại mức độ mệt và mức độ khó thở dựa trên bảng điểm Borg, đồng thời hỏi bệnh nhân "Có điều gì cản trở làm bệnh nhân không đi xa thêm được”.

11. Nếu có thiết bị đo độ bão hòa oxy, đo lại bão hòa oxy mao mạch và tần số tim của bệnh nhân sau khi kết thúc test.

12. Ghi lại số vòng bệnh nhân đi được và quãng đường đi thêm được ở vòng cuối cùng, quy ra số mét đi được trong 6 phút.

13. Chúc mừng bệnh nhân đã cố gắng hoàn thành test và mời bệnh nhân uống nước nếu có nhu cầu.

Bảng 2: Thang điểm Borg

o	Không cảm thấy khó thở/mệt
.5	Cảm thấy khó thở/mệt rất rất ít
1	Cảm thấy khó thở/mệt rất ít
2	Cảm thấy khó thở/mệt ít
3	Cảm thấy khó thở/mệt mức độ trung bình
4	Cảm thấy khó thở/mệt hơi nhiều
5	Cảm thấy khó thở/mệt nhiều
6
7	Cảm thấy khó thở/mệt rất nhiều
8
9
10	Cảm thấy khó thở/mệt rất rất

SỰ BẢO ĐẢM VỀ CHẤT LƯỢNG

Các sai số trong quá trình thực hiện test nên cố gắng tránh càng nhiều càng tốt. Để làm được điều này nên tuân thủ các tiêu chuẩn đã nêu trong quy trình thực hiện test.

Bảng 3: Các sai số có thể gặp của test đi bộ 6 phút

Các yếu tố làm giảm quãng đường đi được: · Bệnh nhân lùn · Bệnh nhân cao tuổi · Bệnh nhân thừa cân, béo phì · Bệnh nhân nữ · Bệnh nhân có suy giảm nhận thức · Hành lang đi bộ ngắn hơn quy định (phải quay đầu nhiều) · Bệnh nhân bị bệnh phổi mạn tính, hen phế quản, xơ nang phổi, bệnh phổi kẽ. · Bệnh nhân có bệnh lý tim mạch: đau ngực, NMCT, suy tim, đột quị, bệnh động mạch ngoại vi. · Các bệnh lý cơ xương: viêm khớp, chấn thương mắt cá, đầu gối, khớp háng, teo cơ… Các yếu tố làm tăng quãng đường đi được: · Bệnh nhân cao · Nam giới · Tính cách năng động · Bệnh nhân đã từng tham gia test đi bộ trước đó · Bệnh nhân có bệnh nhưng đã được uống thuốc ngay trước khi thực hiện test. · Bệnh nhân có tình trạng thiếu oxy khi gắng sức nhưng được cung cấp oxy đẩy đủ.

Test đi bộ thử:

Nếu tiến hành test đi bộ thử, lần đi bộ thứ hai nên thực hiện sau lần đi thử ít nhất 1 giờ. Ở những bệnh nhân có thực hiện test đi bộ thử, quãng đường đi được lần hai cao hơn so với lần 1 từ 0 - 17% (trung bình là 5,8%). Điêu này có thể lý giải do bệnh nhân phối hợp tốt hơn, bớt hồi hộp lo lắng và tìm được tốc độ đi thích hợp.

Dựa trên kết quả này, tại mỗi thời điểm đánh giá, nên cho bệnh nhân thực hiện test hai lần và lấy kết quả của lần tốt hơn (thường là lần sau) vì phản ánh đúng hơn khả năng gắng sức của bệnh nhân.

Kinh nghiệm của kỹ thuật viên:

Kỹ thuật viên hướng dẫn thực hiện test nên được đào tạo tiến hành test theo một quy trình chuẩn và cần được giám sát trong những lần thực hiện test đầu tiên trước khi tự hướng dẫn bệnh nhân một mình.

Kết quả một nghiên cứu đa trung tâm trên người cao tuổi cho thấy, sau khi đã loại bỏ hết các yếu tố gây sai số, vẫn có hai kỹ thuật viên mà quãng đường trung bình đi được của nhóm bệnh nhân do họ hướng dẫn thấp hơn 7% so với các kỹ thuật viên ở các trung tâm khác.

Khuyến khích động viên bệnh nhân

Nên sử dụng những câu nói đã được chuẩn hóa vì những câu động viên khích lệ có ảnh hưởng rất lớn đến quãng đường đi được của bệnh nhân.

Oxy hỗ trợ

Nếu bệnh nhân cần thở oxy hỗ trợ trong quá trình đi bộ, đồng thời bệnh nhân có kế hoạch thực hiện test đi bộ nhiều lần sau mỗi đợt điều trị, nên cho bệnh nhân thở oxy theo cùng một phương thức; cùng một liều lượng ở các lần test đi bộ. Trong trường hợp bệnh nhân cần thở oxy liêu cao hơn do sự trao đổi oxy giảm sút, cần ghi lại vào bảng theo dõi để phục vụ cho vấn đề phiên giải kết quả sau này, đồng thời ghi chép loại phương tiện dự trữ oxy bệnh nhân sử dụng: bình oxy lỏng mang theo người hay bình oxy phải kéo theo khi đi bộ oxy bơm liên tục hay ngắt quãng bệnh nhân tự đẩy bình oxy hay kỹ thuật viên đi phía sau và đẩy bình oxy cho bệnh nhân (không khuyến khích). Cần đo lại mạch và SpO2 sau khi thay đổi chế độ thở oxy 10 phút. Đối với những bệnh nhân đợt cấp COPD hoặc bệnh phổi kẽ, thở oxy hỗ trợ làm tăng quãng đường đi được. Nếu mang theo bình oxy nhưng không sử dụng để thở làm giảm quãng đường đi được 14%. Ngược lại nếu mang theo bình oxy để thở hỗ trợ làm tăng quãng đường đi được lên 20 - 35%.

Các thuốc đang sử dụng

Cần ghi chép tỷ mỉ loại thuốc sử dụng, liều lượng, thời gian sử dụng trước khi tiến hành test vì trong một số trường hợp dùng thuốc giãn phế quản ở bệnh nhân COPD hoặc thuốc tim mạch ở bệnh nhân suy tim có thể làm cải thiện quãng đường đi được trong 6 phút

PHIÊN GIẢI KẾT QUẢ

Test đi bộ 6 phút được chỉ định ở bệnh nhân tại thời điểm trước và sau can thiệp điều trị, vì vậy câu hỏi đầu tiên cần trả lời sau hai test là bệnh nhân có cải thiện rõ rệt về mặt lâm sàng không.

Trong điều kiện test được thực hiện đúng tiêu chuẩn do một kỹ thuật viên hướng dẫn và có đi bộ thủ trướckhi thực hiện test cho thấy test có khả năng phản ánh khá chính xác sự thay đổi về triệu chứng cơ năng. Cho đến khởi điểm hiện tại các khuyến cáo vẫn nhất trí đánh giá dựa vào giá trị tuyệt đôi của quãng đường thay đổi trướcvà sau điều trị để phản ánh hiệu quả điêu trị.

Sự thay đổi quãng đường trung bình đi được sau can thiệp điều trị

Trong một nghiên cứu, bệnh nhân COPD và bệnh phổi kẽ mạn tính được thở oxy hỗ trợ 4l/phút quãng đường đi được trong 6 phút tăng 95m (36%). Trong một nghiên cứu quốc tế khác trên bệnh nhân COPD, dùng corticoid dạng hít làm tăng quãng đường đi được lên 33m (8%). Tập thể dục và tập sức mạnh cơ hoành làm tăng quãng đường đi được trong 6 phút ở bệnh nhân COPD lên 50m (20%).

Trong một nghiên cứu khác, phục hồi chức năng tim mạch ở bệnh nhân có các bệnh tim khác nhau lam cải thiện quãng đường đi được 170m (15%). Nghiên cứu trên 25 bệnh nhân già bị suy tim, dùng thuốc ức chế men chuyển (captopril 50mg/ngày) làm tăng quãng đường di được lên 64m (39%) so với tăng 8% ở nhóm chỉ dùng giả dược.

Phiên giải kết quả khi sử dụng test đi bộ 6 phút đánh giá mức độ hoạt động thể lực tại một thời điểm

Vẫn chưa có nghiên cứu đầy đủ trên quần thể người khỏe mạnh sử dụng test đi bộ 6 phút. Trong một nghiên cứu, trên 117 nam giới khỏe mạnh, quãng đường trung bình đi được trong 6 phút là 580m, giá trị thu được khi nghiên cứu trên 173 nữ giới khỏe mạnh là 500m. Trong một nghiên cứu khác trên 51 người già khỏe mạnh quãng đường trung bình đi được là 630m. Sự khác biệt về các đặc điểm của mẫu nghiên cứu, mức độ và hình thức động viên trong quá trình người tham gia thực hiện test đi bộ, chiều dài của hành lang đi bộ, số lần đã tham gia thực hiện test trướcđây là các yếu tố góp phần tạo nên sự khác biệt về quãng đường đi được trong các nghiên cứu. Tuổi, giới, chiều cao, cân nặng cũng ảnh hưởng độc lập tới quãng đường đi được trong 6 phút ở người khỏe mạnh vì thế các yếu tố này cũng phải được tính đến khi phiên giải kết quả. Các nhà nghiên cứu nên công bố các phương trình tham khảo đánh giá quãng đường đi được trong 6 phút ở người binh thường dựa trên các quy trình chuẩn đã được đề cập trướcđây trên cơ sở đó có được giá trị chuẩn mang tính đại diện cho một quần thể rộng lớn...

Khi quãng đường đi được trong 6 phút quá ngắn so với giá trị bình thường cần tìm các nguyên nhân có thể là nguyên nhân sự giảm quãng đường đi được này. Cần thực hiện thêm các thăm dò sau để xác định nguyên nhân: đo chức năng hô hấp, chức năng tim, chỉ số mắt cá - cánh tay, đo cơ lực, tình trạng dinh dưỡng, hoạt động của hệ xương khớp và khả năng nhận thức.

KẾT LUẬN

Test đi bộ 6 phút là một thăm dò đơn giản, hiệu quả đánh giá khách quan khả năng hoạt động thể lực trên bệnh nhân có bệnh lý trung bình đến nặng. Test được sử dụng rộng rãi so sánh khả năng gắng sức trước và sau phẫu thuật, đánh giá sự đáp ứng với can thiệp điều trị của các bệnh nhân bệnh lý tim mạch, hô hấp. Những khuyến cáo nêu trên đây cung cấp các bước tiếp cận chuẩn để thực hiện test đi bộ 6 phút với hi vọng test sẽ được ứng dụng rộng rãi trên lâm sàng.


CardioNet

-->đọc tiếp...

Đông y trị viêm tắc tĩnh mạch

Viêm tắc mạch Đông y gọi là "thoát thư", bệnh thường thấy ở tay, chân; hay gặp nhiều nhất là ở chân, bệnh có liên quan đến thần kinh và vận mạch. Nguyên nhân chủ yếu là do mạch lạc bị nghẽn tắc khí huyết không được lưu thông, tổ chức bì phu cơ nhục không được nuôi dưỡng gây ra hoại tử.

Bệnh có thể chia làm 3 thời kỳ

Thời kỳ đầu: Vệ khí dinh huyết không điều hoà, máu lưu thông kém đặc biệt là vùng xa như đầu ngón tay, chân; nên có dấu hiệu ngón chân lạnh, tê dại kiến bò; bàn tay, bàn chân, cẳng chân đau, tê lạnh, đau cách hồi.

Thời kỳ tiếp theo: Khí trệ huyết ứ, mạch máu tắc nghẽn, ngón chân hoặc ngón tay tím đỏ dần chuyển thành tím, đen, đau tê, nhức không chịu được.

Thời kỳ cuối: Hàn tà bị bó lại, uất kết nung nấu tân dịch, hoá hoả, hoả độc làm cơ nhục tổn thương, sưng to, vỡ, chảy nước vàng hoặc máu, mủ tuỳ thuộc vào hoả độc tà mạnh hay yếu, nhiều hay ít; cuối cùng gây tổn thương cơ nhục, cân mạc, xương khớp hoại tử thậm chí rụng đốt xương. Sau đây là một số bài thuốc điều trị tùy theo từng thể bệnh để bạn đọc tham khảo và áp dụng:

Thể hư hàn:

Triệu chứng: Sắc mặt tái nhợt, người mệt mỏi, thích ấm sợ lạnh, chi mắc bệnh lạnh sắc da tái nhợt, tê dại đau, chườm nóng hoặc đắp ấm dễ chịu, cẳng chân, tay hay giật, đau mỏi tăng dần, nhiều khi đang đi phải đứng lại vì đau (đau cách hồi), tiểu tiện trong, đầy bụng hoặc sôi bụng, đại tiện lỏng; Lưỡi nhợt, rêu trắng mỏng; Mạch trầm trì vô lực.

Phương pháp điều trị: Ôn kinh, tán hàn, hoạt huyết, thông lạc.

Bài thuốc: Đào hồng tứ vật thang gia giảm gồm đương qui 12g, xích thược 12g, đào nhân 10g, hồng hoa 8g, quế chi 8g, đan sâm 12g, ngưu tất 16g, tang ký sinh 16g, bạch giới tử 8g, sinh hoàng kỳ 12g, xuyên luyện tử 12g, bào khương 8g, hắc phụ tử 10g. Tất cả cho vào nồi sắc với 2.000ml nước, lọc bỏ bã lấy 200ml. Uống ngày 1 thang chia làm 3 lần.

Thể khí trệ huyết ứ:

Triệu chứng: Sắc mặt tối xạm, tinh thần ủ rũ, bứt rứt dễ nóng nảy, đêm đau tăng, chân hoặc tay lạnh, sắc da thâm tím, khô; Chất lưỡi đỏ hoặc tím thâm. Mạch trầm tế.

Phương pháp điều trị: Hoạt huyết khứ ứ, hành khí giải uất.

Bài thuốc: Thông mạch hoạt huyết thang gồm đương qui 12g, hoàng kỳ 16g , sinh địa 12g, huyền sâm 12g, kim ngân hoa 10g, bồ công anh 10g, tử hoa địa đinh 12g, đan sâm 12g, hồng hoa 8g, nhũ hương 10g, một dược 10g, diên hồ sách 8g, cam thảo 6g. Cách sắc và uống như bài trên.

Thể nhiệt độc thịnh:

Triệu chứng: Sắc mặt xạm khô, người bứt rứt khó chịu, ù tai chóng mặt, chi mắc bệnh đen tím, sưng to mọng, đau liên tục, tại chỗ bắt đầu lở loét hoại tử, chi phù da bóng, chảy nước hoặc chảy máu, mủ; Chất lưỡi đỏ, rêu lưỡi vàng dầy. Mạch tế sác.

Phương pháp điều trị: Thanh nhiệt giải độc, hoạt huyết thông lạc.

Bài thuốc: Tứ diệu thang gia giảm gồm hoàng kỳ 16g, đương qui 12g, kim ngân hoa 16g, sinh cam thảo 6g, đan sâm 12g, tử thảo nhung12g, xích thược 12g, ngưu tất 12g, nhũ hương 10g, một dược 10g, địa miết trùng 10g, địa long 12g. Sắc uống như trên.

Thể khí huyết lưỡng hư:

Triệu chứng: Người mệt mỏi, gầy yếu, ra nhiều mồ hôi, chi bị bệnh đau ít hoặc đỡ đau, vết loét lâu ngày chảy mủ, máu hoặc nước vàng, không liền miệng, da sắc vàng xạm; Chất lưỡi bệu, nhợt, mạch trầm tế vô lực.

Phương pháp điều trị: Bổ khí dưỡng huyết, hoạt huyết thông lạc.

Bài thuốc: Cố bộ thang gia giảm gồm kim ngân hoa 16g, đương qui 12g, thạch hộc 12g, hoàng kỳ 16g, sâm cát lâm 10g, ngưu tất 12g, xuyên sơn giáp 10g. Sắc uống ngày 1 thang.

Nếu đã biểu hiện thoát thư phải ngâm rửa bằng nước sắc lá mỏ quạ + muối; tuỳ tình hình cụ thể có thể dùng một trong các thuốc bôi thích hợp như Bát nhị đơn, Bạch ngọc cao hoặc Ngọc hồng sinh cơ cao.

TTND.BS. Trần Văn Bản, Phó chủ tịch Trung ương hội Đông y Việt Nam - skđs

-->đọc tiếp...

Dùng thuốc tiêu sợi huyết ở bệnh nhân đột qụy não

Đột quỵ là một bệnh hiện nay khá phổ biến. Bệnh có tỉ lệ tử vong và gây tàn phế rất cao. Việc điều trị triệt để là một trong những biện pháp quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng này. Một trong những phương pháp điều trị là dùng các thuốc tiêu sợi huyết đường tĩnh mạch.

Đột qụy - Căn bệnh nguy hiểm

Đột qụỵ là nguyên nhân đứng hàng thứ hai sau bệnh lí tim mạch gây tàn phế và tử vong trên thế giới. Tần suất đột qụỵ thay đổi khác nhau giữa các nước và gia tăng theo lứa tuổi. Ở các nước phương Tây, 80% số trường hợp đột qụy là NMN do tắc động mạch, chỉ 20% là do xuất huyết não. Tuy nhiên ở Việt Nam, chưa có con số thống kê cụ thể.

Tỉ lệ tử vong trong tháng đầu ở những bệnh nhân NMN ở các nước phương Tây dao động từ 10 -17%, tỉ lệ này gia tăng theo lứa tuổi, có các bệnh lí kèm theo như bệnh tim mạch, đái tháo đường và tuỳ thuộc vào kích thước ổ nhồi máu.

Cho đến nay để làm giảm tỉ lệ tử vong ngoài các biện pháp điều trị dự phòng thì các biện pháp điều trị triệt để trong những giờ đầu sau nhồi máu là rất quan trọng, giúp làm giảm tỉ lệ tử vong cũng như di chứng sau nhồi máu.

Một trong những phương pháp điều trị là dùng thuốc tiêu sợi huyết đường tĩnh mạch trong những giờ đầu sau khi xuất hiện triệu chứng đầu tiên của bệnh. Trong đó, thời gian là yếu tố quyết định để dùng thuốc tiêu sợi huyết đường tĩnh mạch. Đã có rất nhiều nghiên cứu được tiến hành với nhiều loại thuốc tiêu sợi huyết khác nhau cũng như lựa chọn thời điểm khác nhau.
Sợi fibrinogen.

Thuốc tiêu sợi huyết alteplase

Cho đến hiện nay, theo khuyến cáo của Cơ quan Quản lí thuốc và Thực phẩm Hoa Kỳ (FDA), thời gian trong vòng 3 giờ kể từ khi có triệu chứng đầu tiên của đột qụỵ được xem là thời gian vàng để điều trị và thuốc tiêu sợi huyết (t-PA, có nguồn gốc từ tái tổ hợp ADN) được khuyến cáo hiện nay là alteplase.

Chỉ định dùng thuốc tiêu sợi huyết ở bệnh nhân nhồi máu não (NMN) cấp tính:

Chẩn đoán NMN với các triệu chứng khởi phát <> 22mmol/l.

+ Dùng thuốc chống đông đường uống và INR lớn hơn hoặc bằng 1,7.

+ Dùng heparin 48 giờ trước đó và aPTT hiện tại kéo dài.

- Về CT sọ não:

Hình ảnh xuất huyết não trên CT hoặc MRI.

Bằng chứng có các dấu hiệu nhồi máu sớm và lớn như phù não lan toả bán cầu bên tổn thương, vùng nhu mô giảm tỉ trọng > 33% khu vực chi phối của động mạch não giữa.

Cách thức tiến hành

Theo khuyến cáo của Mỹ và các nước châu Âu, dùng liều tối đa trong 60 phút trong đó bolus 10% trong 1 phút. Tuy nhiên theo những nghiên cứu được công bố gần đây, cũng như khuyến cáo của Hiệp hội Đột qụy Nhật Bản, với liều thấp, bolus 10% trong 1 phút, 90% còn lại truyền trong vòng 1 giờ, cho hiệu quả tương tự liều cao, trong khi ít gây các biến chứng hơn. Ngoài ra cần theo dõi bệnh nhân trong các phòng hồi sức, tiếp đó tiến hành đánh giá thần kinh mỗi 15 phút trong khi truyền và mỗi 30 phút sau đó trong 6 giờ tiếp theo, rồi mỗi 1 giờ cho đến 24 giờ sau điều trị. Nếu bệnh nhân xuất hiện đau đầu nhiều, tăng huyết áp cấp tính, buồn nôn hoặc nôn thì dừng truyền và tiến hành chụp CT lại ngay lập tức. Đo huyết áp mỗi 15 phút trong 2 giờ đầu và mỗi 30 phút trong 6 giờ tiếp theo, rồi mỗi giờ cho đến đủ 24 giờ sau điều trị.

Các thuốc tiêu sợi huyết khác

Các thử nghiệm lâm sàng sử dụng streptokinase đã phải dừng sớm vì có tỉ lệ xuất huyết não cao không thể chấp nhận được và thuốc này đã không được khuyến cáo sử dụng. Các thuốc tiêu sợi huyết dùng tiêm tĩnh mạch khác bao gồm: reteplase, urokinase, anistreplase và staphylokinase đã được xem xét trong điều trị NMN cấp tính, tuy nhiên chưa một thuốc nào được thử nghiệm rộng rãi. Thuốc tenecteplase hứa hẹn tiêu sợi huyết hiệu quả với ít biến chứng chảy máu hơn, nhưng nghiên cứu vẫn đang còn tiến hành. Desmoteplase đã được thử nghiệm trong nghiên cứu thí điểm, các kết quả cũng mang lại nhiều hứa hẹn.

ThS.Mai Duy Tôn - Khoa Cấp cứu - Bệnh viện Bạch Mai

-->đọc tiếp...

Cứu sống trường hợp đứt cơ nhú và bong lá trước của van tim

Các bác sĩ Khoa Hồi sức phẫu thuật tim của Bệnh viện Chợ Rẫy vừa cứu sống bệnh nhân nam tên N.K.C. (46 tuổi), ngụ tại Sông Cầu, tỉnh Phú Yên, bị tai nạn do đi xe Honda tông vào xe ba gác. Tại Bệnh viện Bình Định, các bác sĩ chẩn đoán anh C. bị chấn thương ngực trái và điều trị 4 ngày.

Sau đó, bệnh nhân vẫn đau và đến Bệnh viện Chợ Rẫy, các bác sĩ Khoa Hồi sức phẫu thuật tim tiến hành khám, chụp Xquang, siêu âm tim, phổi, kết quả cho thấy: bệnh nhân bị hở van 2 lá, đứt hẳn cơ nhú của dây chằng lá trước và bong lá trước của van 3 lá ra khỏi vòng van 3 lá, hở van 3 lá nặng, thủng tim, tràn dịch màng ngoài tim... Các bác sĩ đã tiến hành phẫu thuật cấp cứu, nối lại cơ nhú của dây chằng lá trước, thay van cho bệnh nhân... Hiện bệnh nhân đã phục hồi sức khỏe và xuất viện.

Theo BS. Lê Thành Khánh Vân, trường hợp bệnh nhân bị đứt hẳn cơ nhú, bong lá trước của van tim cực kỳ hiếm gặp. Nếu bệnh nhân không được cấp cứu kịp thời sẽ có nguy cơ phù phổi cấp và dẫn đến tử vong.

Chợ Rẫy

-->đọc tiếp...

Một số thuốc chống đông máu

Cục máu đông là kết quả của một loạt các hiện tượng xảy ra trong quá trình cầm máu với 3 giai đoạn chính là: co mạch, kết tập tiểu cầu, đông máu. Cục máu đông được hình thành trong cơ thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra các cơn đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim, đột quỵ, thuyên tắc khối tĩnh mạch... và đều để lại hậu quả nặng nề cho bệnh nhân, thậm chí có thể gây tử vong. Do vậy, việc sử dụng thuốc chống đông máu trong dự phòng và điều trị các bệnh do nguyên nhân huyết khối đóng vai trò rất quan trọng.

Có 3 nhóm thuốc chống đông máu chính được sử dụng trên lâm sàng với bản chất và cơ chế tác dụng khác nhau.

Heparin

Trong thực tế điều trị hiện nay có 2 loại heparin: heparin thường (trọng lượng phân tử trung bình 12.000 - 15.000) và heparin trọng lượng phân tử thấp (trọng lượng trung bình 5.000).

Đường dùng: Heparin không hấp thu qua đường uống và bị phân hủy ở đường tiêu hóa. Do vậy các heparin phải tiêm dưới da, tiêm tĩnh mạch, không tiêm bắp.

Cơ chế và tác dụng chống đông máu: Heparin có tác dụng chống đông máu nhanh cả bên trong và ngoài cơ thể. Tác dụng của heparin tùy thuộc vào chiều dài chuỗi polysaccharid, tức là phụ thuộc vào trọng lượng phân tử heparin.

Ứng dụng lâm sàng: Heparin được dùng dự phòng và điều trị các bệnh do huyết khối: dự phòng huyết khối tĩnh mạch sâu; điều trị thuyên tắc do huyết khối; dự phòng thành lập cục máu đông trong chạy thận nhân tạo; kết hợp trong điều trị hội chứng mạch vành cấp.

Heparin trọng lượng phân tử thấp: Mặc dù heparin thường là một thuốc đã được sử dụng từ lâu và có ưu điểm là giá thành rẻ. Nhưng hiện nay, nó đã dần được thay thế bằng các heparin trọng lượng phân tử thấp (enoxaparin, nadroparin) trong một số trường hợp do những ưu điểm nổi bật của chúng. Enoxaparin tiện dụng hơn do có thể tiêm dưới da, trong khi heparin thường phải tiêm tĩnh mạch; thời gian bán thải của enoxaparin dài hơn heparin thường 2 - 3 lần nên chỉ cần dùng 1 lần/ngày. Enoxaparin tác dụng chọn lọc lên yếu tố xa nên tác dụng ổn định, có thể dùng liều cố định theo cân nặng; còn heparin thường phải điều chỉnh liều theo tác dụng chống đông. Hơn nữa, hiệu quả của enoxaparin bằng hoặc hơn heparin thường, mà tác dụng phụ như chảy máu hay giảm tiểu cầu cũng ít gặp hơn.

Thuốc kháng vitamin K

Nguồn gốc: Là chất chống đông máu tổng hợp, dẫn xuất của coumarin (Coumadin, Sintrom) và indandion (Pindione, Prerviscan).

Đường dùng: Là thuốc chống đông máu đường uống, thuốc hấp thu nhanh qua đường tiêu hóa nhưng tác động chậm, chỉ có tác động sau khi uống 48 - 120 giờ.

Cơ chế và tác dụng chống đông máu: Do thuốc có cấu trúc gần giống vitamin K nên cản trở việc khử vitamin K - epoxid thành vitamin K trong tế bào gan, là một chất cần cho việc tổng hợp các yếu tố đông máu.

Ứng dụng lâm sàng: Thuốc kháng vitamin K được dùng để điều trị tiếp theo heparin khi cần điều trị kháng đông kéo dài.

Thuốc chống kết tập tiểu cầu

Đường dùng: Nhóm này gồm các thuốc dùng theo đường uống.

Cơ chế tác dụng: Thuốc ngăn ngừa sự hình thành nút chặn tiểu cầu nên có tác dụng chống đông máu từ giai đoạn cầm máu sơ cấp.

Có 5 nhóm thuốc chống kết tập tiểu cầu chính được sử dụng trên lâm sàng hiện nay:

Aspirin là thuốc kinh điển có tác dụng giảm đau, hạ sốt, chống viêm nhưng nhiều năm gần đây, nó được dùng như một thuốc chống kết tập tiểu cầu với liều thấp 100 mg/ngày.

Clopidogrel (Plavix) là dẫn xuất thienopyridin đã được chứng minh trên số lượng lớn bệnh nhân có hiệu quả và độ an toàn cao trong phòng ngừa các biến cố huyết khối ở động mạch.

Ticlopidin (Ticlid) có cấu trúc hóa học tương tự như clopidogrel, do đó có cơ chế tác dụng giống clopidogrel. Về hiệu quả điều trị, 2 thuốc này là tương tự nhau, nhưng ticlopidin kém an toàn hơn vì tỷ lệ bệnh nhân gặp tác dụng không mong muốn là giảm bạch cầu hạt cao 3,2% (trong khi clopidogrel chỉ là 0,15%, aspirin là 0,21%).

Dipyridamol (Agrenox, Persantin) có cơ chế tác dụng chưa rõ ràng hay được sử dụng phối hợp với aspirin.

Và cuối cùng là Trifusal (Disgren), một chất thuộc nhóm salicylat có cấu trúc gần giống aspirin. Thuốc có tác dụng chọn lọc trên cyclooxygenase của tiểu cầu, do đó ức chế sự tạo thành thromboxan A2, là chất gây kết tập tiểu cầu mạnh nhất. Có nghiên cứu chỉ ra rằng thuốc có hiệu quả tương đương aspirin trong phòng ngừa các biến cố do huyết khối động mạch và tỷ lệ bệnh nhân gặp tác dụng phụ chảy máu nặng thấp hơn.

Ứng dụng lâm sàng: Các thuốc chống kết tập tiểu cầu được dùng để phòng ngừa dài hạn các biến cố do huyết khối động mạch ở bệnh nhân nhồi máu cơ tim, đau thắt ngực không ổn định, tai biến mạch máu não. Thuốc cũng được sử dụng với những bệnh nhân bị hội chứng mạch vành cấp.

Việc sử dụng các thuốc chống đông máu trong điều trị cần phải chú ý tới các tác dụng không mong muốn xảy ra với bệnh nhân mà phổ biến nhất là gây chảy máu. Ngoài ra, việc sử dụng thuốc chống đông máu cũng phải bảo đảm cân đối giữa hiệu quả điều trị và khả năng kinh tế của người bệnh.

DS. Ngô Trang - skđs

-->đọc tiếp...

Rượu vang với tim mạch

Các nhà khoa học đã tiến hành một thử nghiệm với 102 phụ nữ (tuổi dưới 75) uống rượu vang trong vòng 1 năm. Những người này đều có tiền sử bệnh tim hoặc từng trải qua phẫu thuật động mạch. Kết quả cho thấy tốc độ biến thiên của tim (HRV) hàng ngày khi họ có nhịp sống và sinh hoạt bình thường, HRV phản ánh được sự thay đổi biên độ thời gian giữa nhịp đập của tim.

Chỉ số HRV đạt cực đại khi phụ nữ uống hơn 5ml rượu mỗi ngày (tương đương 1/2 đơn vị) và đạt cực tiểu khi không uống rượu. Tiến sĩ Charmaine Griffiths thuộc Hiệp hội Tim mạch Anh cho biết: "Chúng tôi đã thử nghiệm nhiều lần và một người tiêu thụ 1 - 2 đơn vị một ngày sẽ bảo vệ được tim không bị mắc bệnh tắc động mạch vành".

Tim sẽ đập khỏe mạnh hơn nếu hàng ngày họ chăm chỉ uống một lượng rượu vang vừa đủ trong vòng 1 năm. Họ cũng để các quý ông uống rượu vang, kết quả tương tự, nhưng vẫn chưa có kết luận rõ ràng tại sao một lượng rượu vang vừa đủ lại rất tốt cho tim.

Uống rượu vang sẽ làm cho con người thư thái, giấc ngủ sâu hơn và nhịp tim đập rất đều đặn. Nhưng không phải tất cả các loại rượu vang đều có tác dụng như nhau, chỉ có rượu vang đỏ là hiệu quả nhất.
Theo BBC, 4/2010)

-->đọc tiếp...

3 điều bí ẩn về bệnh tim

Bệnh tim là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu cho cả nam giới và phụ nữ ở Mỹ, đáng quan tâm hơn khi tỷ lệ là cứ 4 người Mỹ có 1 người mắc bệnh tim mỗi năm. Mặc dù nhận thức về bệnh tim đã tăng lên, những niềm tin vô căn cứ thực sự tăng nguy cơ của bệnh vẫn còn tồn tại. Dưới đây là 3 điều bí ẩn về bệnh tim bạn cần biết để bảo vệ sức khỏe của tim.

1. Bệnh tim chỉ tấn công người lớn tuổi

Chỉ vì phần lớn các bộ phim và chương trình truyền hình cho thấy vai nạn nhân của bệnh tim phần lớn là người già, nhưng thực tế, căn bệnh này có thể tấn công người trẻ tuổi và thậm chí cả trẻ em. Tình trạng phổ biến của chứng béo phì ở cả người lớn và trẻ em có hệ quả trong việc làm gia tăng yếu tố nguy cơ như huyết áp cao, cholesterol cao, và sự tác động của bệnh tim ở tất cả các lứa tuổi.

Chắc chắn một điều rằng, bạn càng lớn tuổi, nguy cơ mắc bệnh tim càng cao, nhưng việc tin rằng bạn không nên lo lắng về sức khỏe tim mạch cho đến khi có tuổi không chỉ làm tăng khả năng mắc tim ở độ tuổi trẻ hơn, mà còn tăng nguy cơ mắc bệnh tim nặng. Bất kể tuổi tác nào, bạn nên nói chuyện với bác sĩ về các yếu tố nguy cơ mắc bệnh tim và những cách bảo vệ sức khỏe tim mạch.

2. Rượu tốt cho tim

Sự thật là nghiên cứu khoa học khuyên rằng một chút rượu có thể giúp tăng cường sức khỏe tim mạch, nhưng không có nghĩa là bạn có thể uống rượu thoải mái hay vận dụng quá đà lời khuyên này. Hiệp hội sức khỏe tim mạch của Mỹ (AHA) khuyến cáo nên uống rượu có điều độ. Điều này có nghĩa là gì? Trung bình là 1-2 lần mỗi ngày đối với nam giới và 01 lần mỗi ngày đối với phụ nữ. 1 lần uống là 12 ounces bia (tương đương 336ml), 4 ounces rượu vang (tương đương 112ml) hay 1 đến 1+1/2 ounces rượu mạnh (tương đương 28ml-42ml).

Uống quá nhiều rượu bia thực sự làm tăng mức chất béo trung tính trong máu, tăng huyết áp, và lượng calo thừa từ rượu có thể dẫn đến béo phì mà tất cả những thứ nêu trên đều là yếu tố nguy cơ của bệnh tim. Ngoài ra, uống rượu bia quá nhiều có thể dẫn đến đột quỵ và những bệnh tim nguy hiểm tiềm ẩn khác. Rượu vang đỏ đã được chứng nhận vàng cho các loại rượu có liên quan đến sức khỏe tim mạch, cụ thể bởi vì nó gắn liền với sự gia tăng HDL cholesterol(tốt cho bạn), nhưng nghiên cứu sâu hơn đang được tiến hành để xác định xem các dạng khác của rượu có lợi hay không.

Cần lưu ý rằng AHA khuyến cáo chế độ ăn uống và tập thể dục là những cách chủ yếu để bảo vệ sức khỏe tim mạch và không phụ thuộc vào rượu dưới mọi hình thức để phòng ngừa bệnh tim.

Nếu bạn phải uống, hãy thử các loại cocktail có lợi cho sức khỏe tim mạch.

3. Những người khỏe không dễ mắc bệnh tim

Thường xuyên tập thể dục, một chế độ ăn uống cân bằng và duy trì một trọng lượng khỏe mạnh là những yếu tố quan trọng trong việc giảm nguy cơ bệnh tim, nhưng vẫn có những yếu tố khác làm tổn thương trái tim của bạn, đặc biệt là các yếu tố nguy cơ bạn không thể kiểm soát. Chúng bao gồm: nam giới, phụ nữ sau mãn kinh, tiền sử gia đình có người mắc bệnh tim, tuổi già, và/ hoặc người Mỹ gốc Phi, người Ấn Độ gốc Mỹ, hay người Mỹ gốc Mexico (những dân tộc này có nguy cơ mắc bệnh tim cao hơn so với người Da trắng). Các yếu tố nguy cơ khác làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim là bệnh tiểu đường, cholesterol cao, stress mãn tính, hoặc có thái độ thù địch, chống đối hay các vấn đề liên quan tới sự tức giận.

Bạn có thể chạy marathon, nhưng nếu bạn bỏ qua các yếu tố nguy cơ khác của bệnh tim trong cuộc sống của bạn, bạn thực sự làm gia tăng cơ hội phải chịu đựng bệnh tim. Hãy trung thành với thói quen bảo vệ sức khỏe và thường xuyên tập thể dục, nhưng lưu ý rằng việc đạt sức khỏe ở đỉnh cao không làm cho bạn miễn nhiễm với bệnh tim.

Bình Dương (Theo SKS)

-->đọc tiếp...

Phụ nữ dễ mắc bệnh tim khi ăn nhiều thực phẩm có chỉ số glycemic cao

Thực phẩm có chỉ số glycemic cao như bánh mỳ trắng, kem... là nguyên nhân chính dẫn đến nguy cơ mắc bệnh tim ở phụ nữ, một nghiên cứu ở Italia mới công bố.

Nghiên cứu được tiến hành đối với 48.000 phụ nữ trưởng thành, các nhà khoa học thấy rằng, nhóm phụ nữ ăn thực phẩm chứa carbohydrate nhiều nhất có nguy cơ mắc bệnh tim gấp đôi so với nhóm phụ nữ ăn thực phẩm chứa carbohydrate ít nhất. Chỉ số glycemic là mức đo áp dụng cho thực phẩm dựa trên việc carbohydrate trong thức ăn chuyển hóa thành đường trong máu nhanh như thế nào. Theo các nhà khoa học, gạo, mỳ ống, mỳ sợi và bánh mỳ là những loại thực phẩm có chỉ số glycemic cao.

Chế độ ăn uống nhiều carbohydrate làm tăng lượng đường trong máu và chất béo có hại gọi là triglyceride, đồng thời giảm mức độ bảo vệ của các cholesterol tốt cho cơ thể dẫn đến tăng nguy cơ mắc bệnh tim. TS. Sabina Sieri, Trưởng nhóm nghiên cứu thuộc Viện nghiên cứu quốc gia tại Milan cho biết thêm: Những thực phẩm có chỉ số glycemic cao là nguyên nhân khiến phụ nữ mắc bệnh tim nhưng hầu như không có tác hại đối với nam giới.

M.H (Theo Health New, 4/2010)

-->đọc tiếp...

Né cục máu đông

Muốn tránh nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não... bạn có thể áp dụng một số biện pháp để cho dòng máu đừng quá đậm đặc.

Mặc dù ngành y hãnh diện trình làng nhiều bước tiến nhảy vọt trong thập niên vừa qua về kỹ thuật chẩn đoán cũng như phương tiện điều trị, bệnh tim mạch vẫn tiếp tục đứng đầu về tỉ lệ tử vong! Thống kê ở nước nào cũng thế, thậm chí ở các quốc gia có nền y tế tiên tiến càng rõ nét hơn nữa, cho thấy:

- Số người đành chịu kiếp phế nhân trên chiếc xe lăn chỉ tăng chứ không giảm, cho dù thuốc điều trị huyết áp cao không hề thiếu.

- Số nạn nhân của tình trạng nhồi máu cơ tim càng lúc càng trẻ, với số phụ nữ ngang ngửa nam giới, với tỉ lệ tử vong cao hơn trước.

- Số đối tượng mất chất lượng cuộc sống vì hậu quả của viêm tĩnh mạch ngày càng nhiều.

Máu đông làm tắc mạch

Tình trạng vừa nêu chắc chắn không kém phần nghiêm trọng ở nước mình, vì thành thật mà nói hiện vẫn chưa có phương án hữu hiệu và bài bản để:

- Phòng chống bệnh huyết áp cao cho người vừa bước vào tuổi trung niên.

- Ngăn ngừa bệnh lý mạch vành cho đối tượng phải sống chung với stress.

- Phổ biến biện pháp giảm thiểu nguy cơ do bệnh tĩnh mạch ở người phải ngồi lâu, phải đứng lâu nhiều giờ vì công ăn việc làm.

Tất cả hậu quả vừa kể lại có chung một điểm tương đồng trong cơ chế bệnh lý. Tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim, hoại tử đầu chi... không thể xảy ra nếu không có cục máu đông làm tắc mạch.

Phải nói ngay cho công bằng, tiến trình đông máu là phản ứng tự vệ của cơ thể trước tình huống xuất huyết. Trong bệnh tim mạch chỉ kẹt ở điểm cơ thể bỗng phản ứng sai lệch khiến máu đông bên trong mạch máu, chẳng hạn do:

- Phản ứng co thắt mạch máu đột ngột ảnh hưởng của nội tiết tố phát sinh từ stress.

- Tình trạng tăng chất mỡ trong máu khiến dòng máu trở nên đậm đặc.

- Thương tổn trầy xước trên mặt trong thành mạch khiến tiểu cầu có nơi tụ tập trong lúc lướt qua.

Tình trạng trên tất nhiên càng nhanh nếu gia chủ vừa béo phì lại tiếp tay đánh bồi với thuốc lá, rượu bia, thói quen ít vận động, nếp sống thức nhiều ngủ ít, lạm dụng dược phẩm... Không lạ gì nếu bệnh tim mạch tiếp tục là mối đe dọa cho sức khỏe cộng đồng khi thuốc lá, rượu bia ở nước ta dễ mua hơn mua báo!

Nói không với thuốc lá

Phân tích nêu trên đồng thời cho thấy một lối thoát cuối đường hầm. Đó là tìm cách giữ cho dòng máu đừng quá đậm đặc để máu dễ thoát qua các chỗ hiểm hóc. Muốn phòng ngừa tai biến mạch máu não cũng như nhồi máu cơ tim, tuy không đơn giản nhưng vẫn khả thi nếu các đối tượng thuộc nhóm “miếng mồi ngon” đừng quên một số biện pháp như:

- Tầm soát định kỳ bệnh tim mạch.

- Giảm cân cho bằng được nếu béo phì.

- Cương quyết nói không với thuốc lá.

- Tập dưỡng sinh, nhất là thiền định, nếu phải sống chung với stress.

- Vận động thể dục thể thao nếu phải ngồi yên vì công việc.

- Chú trọng các sinh - khoáng tố cần thiết để bảo vệ thành mạch như tiền sinh tố A, sinh tố E, khoáng tố kẽm, selen, crôm trong khẩu phần thường ngày.

- Phối hợp dược thảo và gia vị có công năng chống co thắt vi mạch, hạ mỡ trong máu và nhất là giữ cho máu loãng trong chế độ dinh dưỡng.

Chậm một chút

Giọt máu đào tất nhiên không nên loãng như nước lã, nhưng nếu để phòng bệnh thì càng loãng càng tốt. Để tránh cục máu đông bất ngờ đóng chốt trong não, trên thành tim thì giải pháp nói chung cũng từa tựa như gặp lúc kẹt xe.

Chen lấn khi đã kẹt thường chỉ làm nghẽn thêm. Trái lại, nên chầm chậm một chút nhưng tôn trọng trật tự trước sau. Khéo hơn nữa là tìm cách giải tỏa lượng lưu thông trước khi mọi người ùa nhau vào nơi đang đào ụ!

Muốn phòng bệnh tim mạch mà chỉ trông mong vào viên thuốc khi nước đã đến chân, chỉ dựa vào thầy thuốc chuyên khoa thì sớm muộn chỉ còn nước cầu xin lúc lên xe cấp cứu đừng vào giờ cao điểm. Có tậu thêm máy siêu âm đời mới, có xây thêm chục phòng mổ thông tim vẫn chỉ là giải pháp chữa cháy cầm canh.

Ngày nào còn thiếu tri thức phòng bệnh của người chưa bệnh, ngày đó bệnh viện tim chắc chắn còn quá tải. Đáng tiếc, thậm chí đáng buồn, vì giải pháp rất gần trong tầm tay.

BS LƯƠNG LỄ HOÀNG - TTO

-->đọc tiếp...

Tôi đã "ghi điểm" bằng máy đo huyết áp Omron !

Tôi về nhà chồng trong tâm trạng không được thoải mái lắm, nếu như không muốn nói là khá căng thẳng. Bởi trước khi làm đám cưới, tôi biết gia đình anh đã từng ngăn cản cuộc hôn nhân của chúng tôi bởi một số lý do như tôi ở tỉnh lẻ, hình thức, học vấn không được bằng anh…

Biết vậy nên từ khi về làm dâu, ở cùng bố mẹ chồng, tôi luôn tự nhủ phải cố gắng để xây dựng tình cảm. Hằng ngày đi làm về, tôi lo chợ búa, cơm nước chu toàn; mỗi lần có dịp đi công tác hay nghỉ mát, tôi đều nhớ mua quà cho ông bà đầy đủ. Vừa rồi là cái Tết đầu tiên về làm dâu, có tiền thưởng tôi nghĩ ngay đến việc sẽ mua quà gì đây để mừng tuổi bố mẹ chồng. Và tôi mua cho ông một cái mũ phớt của Đức “xịn”, mua cho bà một cái áo len. Có điều, tôi cảm thấy hình như bố mẹ chồng tôi không mấy cảm động, vì mỗi lần nhận quà, ông bà chỉ bảo: Mua làm gì cho tốn tiền, bố mẹ có thiếu đâu!

Cho đến một hôm, tình cờ tôi nghe được bố chồng tôi đang nói chuyện điện thoại chắc là với một ông bạn già. Câu chuyện xoay quanh bệnh cao huyết áp của ông. Tôi nghe ông nói: Hôm qua tôi xem ti vi chương trình về sức khỏe, thấy họ nói bệnh cao huyết áp nguy hiểm lắm ông ạ. Họ nói Cao huyết áp có đặc tính là không có triệu chứng gì, vì vậy người ta gọi đó là kẻ giết người thầm lặng. Cao huyết áp là bệnh lý gây tử vong và di chứng thần kinh nặng nề như liệt nửa người, hôn mê đồng thời có thể thúc đẩy suy tim, thiếu máu cơ tim làm tăng khả năng tử vong. Nếu chỉ căn cứ vào cảm giác khoẻ mạnh để coi là mình có huyết áp bình thường là không đủ. Cách duy nhất để biết có cao huyết áp không là phải kiểm tra huyết áp thường xuyên ông ạ.

Rồi tôi thấy ông than phiền: Tôi vẫn phải tự đo huyết áp thường xuyên đấy ông ạ. Có điều cái máy đo của tôi cũ rồi; lần nào đo cũng phải loay hoay mãi, cái đồng hồ thì bé, phải giương mục kỉnh mới nhìn thấy số, thành ra chả biết mình đọc kết quả có đúng không. Thấy bảo bây giờ có nhiều loại tốt lắm nhưng mà tôi có đi được đến đâu mà biết.

Tôi còn nghe ông nói: Không ông ạ, con cháu chúng nó còn bận bao nhiêu việc, phiền chúng nó làm gì…

Tôi chợt thấy mình thật vô tâm quá, đúng là với người già có sự quan tâm nào thiết thực hơn là quan tâm đến sức khỏe.

Tôi liền lên mạng tìm hiểu ngay về máy đo huyết áp. Đây rồi, hãng OMRON của Nhật Bản là thương hiệu uy tín với các sản phẩm thiết bị chăm sóc sức khỏe được cả thế giới tin dùng. Trên website của hãng: www.omron – yte.com.vn, riêng máy đo huyết áp có đến hàng chục loại, mẫu mã, giá cả đa dạng để lựa chọn.

Sau một hồi nghiên cứu, tôi quyết định sẽ mua chiếc máy đo huyết áp IA1 vì theo các Bác sĩ thuộc Hội tim mạch Việt Nam, những bệnh nhân bị cao huyết áp và tim mạch nên lựa chọn máy đo huyết áp tự động của hãng OMRON, được xác định đạt tiêu chuẩn AAMI (Hiệp hội cải tiến thiết bị y tế) và được BHS (Hiệp hội tăng huyết áp Anh) và EHS (Hiệp hội tăng huyết áp Châu Âu) chứng nhận đạt tiêu chuẩn quốc tế để có kết quả đo chính xác.

Ngoài ra, loại máy này còn có những tiện ích như: Đo nhanh, chính xác; Vòng bít tạo khuôn sẵn, rất thoải mái và tiện lợi; Phát hiện khi cử động người trong quá trình đo và báo nhịp tim không đều; Bộ nhớ lưu 90 kết quả đo cùng ngày và thời gian đo; Hiển thị kết quả trung bình của 3 lần đo cuối; Có thể sử dụng với bộ đổi điện AC… Không những vậy, chiếc máy này có màn hình hiển thị kết quả với những con số to, rõ, có khi bố chồng tôi không cần giương mục kỉnh vẫn đọc được.

Hôm sau đi làm về, chờ ăn cơm xong, đợi bố mẹ chồng lên bàn ngồi uống nước,tôi hãnh diện mang cái máy đo huyết áp ra tặng ông bà. Khỏi nói bố chồng tôi xúc động đến thế nào.Còn mẹ chồng tôi bảo: Con tặng món quà này là thiết thực cho cả bố và mẹ đấy. Từ mai có máy mới, hàng ngày ông phải đo cho cả tôi nữa!

Những ngày sau đó, có ai đến nhà ông bà cũng khoe được con dâu mua cho cái máy đo huyết áp “xịn” lắm. Nhất là với mấy anh chị chồng tôi, ông bà còn thêm: con bé này tâm lý thật!

Còn tôi cảm thấy thật hạnh phúc và … yên tâm vì biết rằng mình đã thực sự “ghi điểm” với nhà chồng.

Hương Giang

-->đọc tiếp...