Một lựa chọn điều trị cao huyết áp đang được tín nhiệm

Các chuyên gia tim mạch ở nước ta cho rằng bệnh cao huyết áp (HA) đang ở mức báo động, tình hình cũng giống như ở nhiều nước công nghiệp phát triển trên thế giới.

Bệnh nhân cao HA được thầy thuốc cho dùng các nhóm thuốc khác nhau dựa trên giai đoạn phát triển của bệnh, tuổi, bệnh phối hợp... Do giá thuốc khác nhau nên nhiều thầy thuốc có xu hướng kê những thuốc mà bệnh nhân có khả năng mua, vì vậy những nhóm thuốc chống cao HA được sử dụng nhiều nhất bao gồm: (Xin nhớ những tên viết tắt của từng nhóm thuốc).

· Nhóm chẹn kênh Canxi (CCB): Nifedipine, amlodipine...

· Nhóm thuốc ức chế men chuyển angiotensin (ACEI): Coversyl, catopril...

· Nhóm thuốc chẹn thụ thể angiotensin (ARB): Mycardis, Diovan...

· Nhóm thuốc lợi niệu hydrochlorothiazide (HCTZ): Ít khi dùng đơn độc mà thường phối hợp với một trong các nhóm thuốc nói trên.

Gần đây một nhóm nhà khoa học Mỹ đã tổng kết vai trò của nhóm thuốc chẹn thụ thể angiotensin (ARB) trong điều trị cao HA rất đáng quan tâm vì nhiều bệnh nhân không kiểm soát được HA bằng các nhóm thuốc khác.

Nhiều nước cũng đã đưa ra những hướng dẫn để kiểm soát cao HA, tất cả đều thừa nhận ARB là thuốc chủ yếu trong điều trị cao HA và nhấn mạnh đến vai trò quan trọng của ARB trong điều trị cho những bệnh nhân không thể dung nạp với thuốc ức chế men chuyển angiotensin (do tác dụng phụ gây ho khan) và là sự lựa chọn quan trọng cho những bệnh nhân có bệnh phối hợp như suy tim và tiểu đường típ 2.

Các thuốc chẹn thụ thể angiotensin (ARB) hiện đang có ở Mỹ và cả ở Việt Nam (một số):

Candesartan (tên biệt dược Atacand), Eprosartan (Tevetan), Irbesartan (Avapro), Losartan (Cozaar), Olmesartan (Benicar), Telmisartan (Micardis), Valsartan (Diovan)

Phối hợp ARB và lợi niệu thiazide (HCTZ)

Một nghiên cứu lưỡng mù và ngẫu nhiên kéo dài 12 tuần trên 538 bệnh nhân bị cao HA trung bình, sau 8 tuần điều trị với phác đồ phối hợp irbesartan/HCTZ đã giảm đáng kể HA so với dùng irbesartan hay HCTZ đơn thuần. Phác đồ phối hợp đã giúp kiểm soát HA tâm thu và tâm trương <140/90>110 hoặc >100 mm Hg) khi dùng phác đồ phối hợp irbesartan/HCTZ cũng có sự cải thiện tương tự so với phác đồ chỉ dùng irbesartan đơn thuần.

Phối hợp ARB và thuốc chẹn kênh canxi (CCB)

Một nghiên cứu kéo dài 8 tuần trên những bệnh nhân bị cao HA từ trung bình đến nặng (cao HA giai đoạn 2 >160/100 mm Hg) với phối hợp telmisartan 80 mg/amlodipine 10 mg có khả năng kiểm soát HA với tỷ lệ hơn 77% đạt mức <140/90 mm Hg so với telmisartan 80mg hay amlodipine 10mg đơn thuần (tương ứng là 36% và 52%).

Phối hợp ARB với thuốc chẹn bêta

Thuốc chẹn bêta vẫn thường phối hợp với ARB và ACEI để hỗ trợ cho sự giảm HA, kể cả với bệnh nhân tiểu đường típ 2. Có nghiên cứu cho thấy nếu dùng đơn thuần ACEI hay ARB thì chỉ có 4% của 1235 bệnh nhân có HA giảm <135/85 mm Hg (với ACEI là 76% hoặc với ARB là 21- 23%). Nhưng nếu thêm thuốc chẹn bêta (metoprolol hoặc carvedilol) thì sau 7 tuần đã có 65% số bệnh nhân có HA giảm được như mức nêu trên.

Kết luận

Trong điều trị cao HA, ARB có hiệu quả và dung nạp ổn định, bảo đảm cải thiện về mặt lâm sàng cho nhiều bệnh nhân, không gập tác dụng phụ khó chịu như dùng thuốc nhóm ACEI (chủ yếu là ho khan). Những nghiên cứu gần đây cho thấy ngày càng nhiều bệnh nhân gắn bó với nhóm thuốc ARB đơn độc hoặc phối hợp.

BS Đào Xuân Dũng - Laodong