Khi huyết khối làm tắc nghẽn mạch máu nuôi tim thì gây ra nhồi máu cơ tim; làm tắc nghẽn mạch máu nuôi não thì gây ra nhồi máu não (hay đột quỵ). Người từng bị các bệnh tim mạch hay từng bị các tai biến tim mạch có thể tái hình thành huyết khối - nghẽn mạch, lặp lại các tai biến tim mạch, gọi là tai biến tim mạch thứ phát. Dùng thuốc kháng đông nhằm phòng các tai biến tim mạch thứ phát này.
Các thuốc thường dùng
Aspirin: ThromboxanA2 làm tăng sự co mạch, tăng tập kết tiểu cầu; prostacyclin ngăn ngừa giãn mạch, giảm tập kết tiểu cầu. Bình thường, prostacyclin - thromboxanA2 ở thế cân bằng động, còn gọi là cân bằng đông máu - chảy máu. Ở người bị bệnh tim mạch cân bằng này bị rối loạn, thromboxabA2 tăng cao, dễ tạo ra huyết khối. Aspirin có tác dụng ức chế COX-1 ở tiểu cầu với liều thấp (dưới 1g) làm giảm
thromboxanA2, nên ngăn ngừa sự tạo ra huyết khối - nghẽn mạch.
Thử nghiệm lâm sàng cho biết, dùng aspirin cho người đã từng bị bệnh, tai biến tim mạch tiên phát (đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim, đột quỵ) thì làm chậm sự tiến triển đến nặng của cơn đau thắt ngực và làm giảm đáng kể sự tái tắc nghẽn mạch, giảm tái nhồi máu cơ tim, giảm tử vong do mạch máu, giảm tử vong chung do bệnh tim mạch thứ phát. Do vậy, dùng aspirin để dự phòng tai biến tim mạch thứ phát, không dùng aspirin dự phòng bệnh tim mạch tiên phát.
Clopidogrel: Clopidogrel trực tiếp làm giảm sự kết dính, ngăn sự tập kết tiểu cầu, hình thành huyết khối nghẽn mạch. Hiệu lực này xuất hiện sớm hơn aspirin (vì aspirin tác động gián tiếp qua COX1). Do đó, clopidogrel được dùng cả trong cấp cứu nhồi máu cơ tim, đột quỵ. Tuy nhiên, trong dự phòng tai biến tim mạch thứ phát thì chúng lại tương đương nhau về hiệu lực, độ an toàn.
Ảnh minh họa (nguồn Internet)
|
Tránh trường hợp thuốc kháng đông làm tăng sự chảy máu. Bản thân
thuốc kháng đông gây ra chảy máu, kéo dài sự chảy máu. Trường hợp sau
đây cần tránh như: tránh phối hợp các thuốc kháng đông với nhau, phối
hợp này làm tăng hiệu lực kháng đông chung của các thuốc. Tránh phối hợp
thuốc kháng đông với một thuốc làm tăng sự chảy máu khác. Ví dụ, khi
dùng aspirin, clopidogrel thì không được dùng kháng viêm không steroid
vì các thuốc kháng viêm có tính chất như aspirin nên sẽ làm tăng hiệu
lực của thuốc kháng đông.
Tránh dùng cho người đang chảy máu hay có nguy cơ chảy máu như
người đang bị ban xuất huyết dưới da, người bị sốt xuất huyết; người
chuẩn bị hay đang mổ, sinh đẻ, người bị các tổn thương gây chảy máu...
Nếu dùng sẽ nguy hiểm. Ví dụ, trong sốt xuất huyết có thể vừa có xuất
huyết dưới da vừa có xuất huyết đường tiêu hóa, nếu dùng aspirin sẽ làm
cho sự chảy máu không cầm lại được, gây trụy mạch, tử vong.
Skđs
Labels:
Thuốc tim mạch